بهترین زمان تعویض لاستیک خودرو؛ نشانه ها و نکات کلیدی که باید بدانید

به گزارش خبرگزاری فصل24  بی شک لاستیک جزو مهم ترین اجزای یک وسیله نقلیه به شمار می رود چراکه تنها نقطه تماس آن با سطح جاده است. هرگونه مشکل در کیفیت و ساختار لاستیک می تواند ایمنی سرنشینان و سایر کاربران جاده را به خطر بیندازد و به همین خاطر انتخاب لاستیک خوب و باکیفیت اهمیت بالایی خواهد داشت. از طرف دیگر افزایش قیمت لاستیک باعث شده برخی رانندگان نسبت به تعویض به موقع لاستیک سستی کنند و حتی زمانی که آج آن به طور کامل از بین رفته هم لاستیک را به کار گیرند؛ اما اگر به دنبال تعویض لاستیک خودرو هستید همراه ما باشید تا با بهترین زمان تعویض لاستیک خودرو آشنا شوید.

چه زمانی لاستیک خودرو باید تعویض گردد؟

به نقل از پدال تصور کنید با سرعت ۹۰ کیلومتر در ساعت در حال رانندگی هستید. باران در حال باریدن است و ناگهان یک سگ در جلوی خودروی شما ظاهر می شود و شما سریعاً ترمز می کنید… آنچه که بعد از این لحظات رخ می دهد به وضعیت لاستیک خودرو بستگی خواهد داشت؛ اما این لحظه ای نیست که بدانید نیازمند لاستیک های جدید هستید! بسیاری از رانندگی به فکر تعویض لاستیک خودرو نیستند و تنها زمانی این کار را انجام می دهند که خودرو در شرایط وخیمی گرفتار شده و یا شدیداً ترمز کنند. بد نیست بدانید حدود ۹ درصد از تصادفات خودرو به لاستیک وسایل نقلیه مربوط است. به همین خاطر بررسی ماهانه استهلاک لاستیک ها ضروری است.

باید به این نکته دقت کنید که تعویض لاستیک خودرو فقط به کارکرد آن وابسته نیست. در واقع احتمال دارد تنها چند ماه از خرید لاستیک نو گذشته باشد اما این لاستیک به دلیل برخورد با جدول کنار خیابان و یا حتی کیفیت بد متریال تولیدی پوسته پوسته شده و یا پارگی سطحی داشته باشد. در این حالت باید به فکر لاستیک جدید برای خودرو بود. نکته دیگر بررسی عمق آج لاستیک است که با گذشت زمان مستهلک می شود. اگر عمق آج لاستیک بسیار کم شده باشد باید در اسرع وقت لاستیک ها را تعویض کرد. همچنین درصورتی که از عمر لاستیک مدت زمان زیادی بگذرد به دلیل وجود خطراتی همچون ترکیدگی ناگهانی باید لاستیک را با نمونه های تولید روز جایگزین نمود.

نشانه های فرسودگی لاستیک خودرو که نباید نادیده گرفته شوند

الگوی استهلاک لاستیک می تواند چیزهای زیادی درباره وضعیت سلامت بخش های مختلف خودرو از جمله سیستم تعلیق شاسی و… را نشان دهد. از جمله نشانه های فرسودگی لاستیک خودرو می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش عمق آج لاستیک

آج لاستیک هم به بهبود چسبندگی و کشش خودرو کمک می کند و هم شاخصی برای نشان دادن بهترین زمان تعویض لاستیک خودرو است. یکی از ساده ترین راه ها برای بررسی عمق آج لاستیک استفاده از یک سکه آهنی است و با قرار دادن بین آج لاستیک می توان به عمق آن پی برد. درصورتی که عمق آج بسیار کمتر از حالت مطلوب باشد زمان تعویض لاستیک فرا رسیده است.

• دیدن نشانگرهای استهلاک لاستیک

شرکت های تولید کننده لاستیک برخی نشانگرهای مخصوص را روی لاستیک ها تعبیه کرده اند. این نشانگرها معمولاً زمانی پدیدار می شوند که عمر لاستیک به پایان رسیده و آج ها ساییده شده باشند. با دیدن این نشانگرها در روی لاستیک متوجه خواهید شد که باید لاستیک جدیدی را خریداری کنید.

• ساییدگی نابرابر لاستیک ها

رانندگی پرفشار و پرسرعت مشکلات سیستم تعلیق و شاسی و… می توانند فرایند استهلاک لاستیک را تسریع کنند. درصورتی که متوجه ساییدگی نابرابر لاستیک ها شدید ضمن اینکه باید به فکر خرید لاستیک نو باشید باید قسمت های یاد شده از خودرو را نیز بررسی نمایید تا هرگونه مشکل در اجزای مختلف از جمله سیستم تعلیق شاسی و فرمان را رفع نمایید.

• وجود ترک و برآمدگی در روی لاستیک

اگر هنگام بررسی ظاهری لاستیک متوجه وجود ترک ها و برآمدگی هایی روی دیواره یا پهنای لاستیک شدید باید در اسرع وقت نسبت به تعویض لاستیک اقدام کنید. رانندگی با چنین لاستیک هایی خطر ترکیدن و از دست دادن کنترل وسیله نقلیه را در پی خواهد داشت.

وجود لرزش در خودرو می تواند دلایل متنوعی داشته باشد که یکی از آن ها پایان عمر لاستیک است. اگر ریشه لرزش خودرو بخش هایی همچون فرمان سیستم تعلیق دسته موتور و… نبود پس به احتمال زیاد عمر لاستیک به پایان رسیده است.

چگونه با اندازه گیری عمق آج لاستیک زمان تعویض آن را تشخیص دهیم؟

راحت ترین راه برای این کار و فهمیدن اینکه بهترین زمان تعویض لاستیک خودرو فرا رسیده یا خیر استفاده از یک سکه است. در این روش ابتدا یک سکه را بین آج لاستیک قرار می دهیم و اگر لبه سکه بالاتر از سطح آج باشد لاستیک فرسوده شده و بهترین زمان تعویض آن فرا رسیده است. نکته دیگر اینکه بین آج های لاستیک نوار شاخصی وجود دارد که پدیدار شدن آن ها حاکی از فرسودگی لاستیک و فرا رسیدن زمان تعویض خواهد بود. عمق آج لاستیک معمولاً حدود ۶ میلی متر است و اگر این رقم کمتر از ۲ میلی متر باشد به معنی فرا رسیدن زمان تعویض لاستیک خواهد بود.

عوامل مؤثر بر کاهش عمر لاستیک خودرو و راه های پیشگیری

در ادامه به اصلی ترین عوامر مؤثر در کاهش عمر لاستیک خودرو اشاره خواهیم کرد.

لاستیک های تابستانی  زمستانی و چهارفصل طول عمر متفاوتی دارند چراکه از متریال مختلفی استفاده کرده اند. بر این اساس معمولاً طول عمر لاستیک های تابستانی کمتر از نمونه های دیگر است و دلیل اصلی آن را می توان فشار بیشتری دانست که در فصل گرما تحمل می کنند.

افرادی که با سرعت زیاد رانندگی می کنند و معمولاً حرکات نمایشی انجام داده و تیک آف می کشند باید انتظار استهلاک بالاتر لاستیک ها را داشته باشند. طبیعی است هرچقدر سایش لاستیک با مسیر بیشتر باشد زودتر مستهلک خواهد شد.

• آب وهوای محل زندگی

آب وهوای بسیار گرم و بسیار سرد روی کیفیت لاستیک تأثیر منفی داشته و عمر آن ها را کاهش می دهند. در چنین شرایطی مواد پلیمری بکار رفته در لاستیک ها تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.

• حمل بارهای سنگین

هر لاستیکی ظرفیت حمل بار مشخصی دارد و اگر از میزان مجاز تجاوز نماید علاوه بر احتمال ترکیدگی و پارگی عمر لاستیک نیز زودتر به پایان خواهد رسید. همواره سعی کنید حداقل بار ممکن را با خودرو حمل کنید تا هم طول عمر قطعات مختلف از جمله لاستیک ها سیستم تعلیق و… افزایش یابد و هم مصرف سوخت خودرو نیز کمتر شود.

• فشار باد لاستیک ها

عدم تنظیم به موقع فشار باد لاستیک ها می تواند تأثیر منفی روی طول عمر آن ها داشته باشد. اگر باد لاستیک بیش از حد باشد احتمال ترکیدن و پارگی آن افزایش یافته و کنترل خودرو نیز دشوار خواهد شد. کم بودن باد لاستیک هم اصطکاک آن با جاده را افزایش داده و فرسایش بیشتر را در پی دارد.

• مسیرهای رانندگی

طبیعتاً عمر لاستیک های خودرویی که فقط در مسیرهای آسفالت باکیفیت تردد می کند بیشتر از لاستیک خودروهایی خواهد بود که در جاده های ناهموار و خاکی رفت وآمد می کنند. در چنین مسیرهای اصطکاک بالایی بین لاستیک و مسیر وجود دارد و لاستیک سریع تر ساییده می شود.

تأثیر تنظیم باد لاستیک بر افزایش طول عمر و عملکرد آن

یکی از ساده ترین و درعین حال مهم ترین کارها برای افزایش طول عمر لاستیک بررسی منظم فشار باد لاستیک است. توصیه می شود هر ماه یک بار این کار را انجام دهید. درصورتی که فشار باد لاستیک خیلی کم یا خیلی زیاد باشد موجب تسریع در استهلاک لاستیک خواهد شد و علاوه بر آن مشکلاتی همچون ریسک پارگی و ترکیدگی لاستیک دشواری در کنترل وسیله نقلیه افزایش مصرف سوخت خودرو و… را در پی خواهد داشت. برخی از خودروهای امروزی به سیستم پایش فشار باد لاستیک TPMS مجهز هستند که هرگونه تغییر غیرعادی در فشار باد لاستیک را به اطلاع راننده می رساند.

چه عواملی در جاده ها به فرسایش سریع تر لاستیک خودرو منجر می شوند؟

جنس مسیر موانع موجود در آن طراحی جاده و… می توانند روی فرسایش و بهترین زمان تعویض لاستیک خودرو تأثیر مستقیم داشته باشند. طبیعی است که تردد در مسیرهای آسفالته و با حداقل پیچ و خم باعث افزایش طول عمر لاستیک خودرو می شود اما اگر همان خودرو در مسیرهای ناهموار و خاکی با پیچ و خم ها زیاد و سرعت گیرهای گوناگون حضور داشته باشد لاستیک استهلاک بالاتری خواهد داشت. اگر کف جاده سنگ ریزه های فراوانی وجود داشته باشد و مکرراً ترمز بگیرید اصطکاک بالای لاستیک و سنگ ریزه موجب سایش بیشتر لاستیک خواهد شد.

تأثیر وزن خودرو و بار بر زمان تعویض لاستیک

همان طور که گفته شد به منظور افزایش طول عمر لاستیک باید کمترین بار ممکن را به همراه داشت. بار اضافی باعث ایجاد فشار مضاعف روی لاستیک شده و استهلاک آن را بیشتر می کند. این کار همچنین مصرف سوخت بیشتری را در پی خواهد داشت. اگر دیواره لاستیک را نگاه کنید اعداد و حروفی را خواهید دید که هریک معنای خاص خود را دارند. یکی از این علائم به حداکثر وزنی اختصاص دارد که یک لاستیک تحمل می کند. رعایت این محدوده مجاز اهمیت زیادی دارد زیرا درصورتی که وزن بیش از حد مجاز را روی لاستیک اعمال کنید امکان ترکیدگی آن وجود خواهد داشت. معمولاً اکثر خودروهای سواری توانایی تحمل وزن بین ۳۳۰ تا ۱۰۵۰ کیلوگرم را دارند.

چرا باید لاستیک های جلویی زودتر از لاستیک های پشتی تعویض شوند؟

با توجه به اینکه اکثر خودروهای تولیدی در کشورمان از نوع محرک جلو FWD هستند بنابراین باید آن ها را زودتر از لاستیک های پشتی تعویض کرد. علت این کار هم به استهلاک بالاتر لاستیک های جلو مربوط می شود زیرا این لاستیک ها قدرت پیشرانه را دریافت می کنند و امکان هرزگردی و اصطکاک بیشتر با سطح جاده وجود دارد. از طرف دیگر چرخش فرمان به ویژه در حالت درجا نیز باعث می شود لاستیک های جلویی زودتر ساییده شوند. البته به این نکته باید دقت کرد که میزان استهلاک لاستیک های پشتی در خودروهای دیفرانسیل عقب RWD بیشتر از خودروهای دیفرانسیل جلوست. از جمله چنین خودروهایی می توان به پیکان روآ و آریسان ۱ اشاره کرد.

نکاتی برای مراقبت از لاستیک خودرو در مناطقی با آب وهوای نامساعد

همان طور که گفته شد آب وهوای نامساعد تأثیر بیشتری روی عمر لاستیک دارند به گونه ای که دمای بسیار بالا یا پایین می تواند خواص متریال بکار رفته را دستخوش تغییر کرده و استهلاک زودتر لاستیک را به همراه داشته باشد. این امر می تواند روی تخمین بهترین زمان تعویض لاستیک خودرو اثرگذار باشد.  

• تنظیم منظم فشار باد لاستیک ها

با اینکه فشار باد لاستیک ها باید همواره بررسی و تنظیم شود اما این کار در شرایط هوایی نامساعد اهمیت بالاتری دارد.

• انبار کردن مناسب لاستیک

معمولاً در فصل زمستان از لاستیک های مناسب این فصل استفاده می شود و لاستیک های تابستانی و چهارفصل انبار می شوند. شرایط نگهداری این لاستیک ها باید ایده آل باشد و محیط خشک و نسبتاً خنکی برای آن ها در نظر گرفته شود.

• رعایت الزامات سازنده

اعمال فشار بیش از حد روی لاستیک حمل بار اضافه و… می تواند عمر لاستیک را کوتاه کند. این امر به همراه شرایط نامساعد آب وهوایی فشار مضاعفی به لاستیک وارد خواهد کرد.

• عدم به کارگیری مواد شیمیایی مضر برای لاستیک

پس از رانندگی در برف و باران رانندگان به دنبال شست و شوی خودروی خود خواهند بود اما استفاده از مواد شیمیایی قوی می تواند تأثیر مخرب روی لاستیک ها داشته باشد.

• پارک کردن خودرو در محیط سربسته و پارکینگ

از آنجایی که دمای هوا در زمستان و به ویژه در شب بسیار کاهش می یابد بنابراین پارک کردن خودرو در محیط های سربسته می تواند طول عمر لاستیک را افزایش دهد.

• تمیز کردن منظم لاستیک ها

شهرداری ها برای ذوب شدن سریع یخ ها اقدام به نمک پاشی در سطح خیابان ها و جاده ها می کنند. عدم شست و شوی بدنه و لاستیک پس از رانندگی در چین شرایطی می تواند باعث زنگ زدگی بدنه و کاهش عمر لاستیک شود؛ بنابراین ضروری است در این فصل حتماً لاستیک ها را تمیز نگه دارید.

عمر مفید لاستیک خودرو چقدر است؟

عوامل زیادی از جمله کیفیت لاستیک مسیر تردد خودرو سبک رانندگی شرایط آب وهوایی محل زندگی و… روی طول عمر یک لاستیک تأثیر دارند اما به طور کلی عمر مفید لاستیک خودرو بین ۴۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر اعلام شده است. شاید برخی مالکان با لاستیک های خودرو کارکرد بیشتری را نیز ثبت کرده باشند اما رقمی که گفته شد استانداردی است که معمولاً از طرف شرکت های تولید کننده لاستیک اعلام می شود. دقت به این نکته ضروری است که لاستیک های تابستانی اندکی طول عمر کمتری داشته و با آن ها می توان بین ۴۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر رانندگی کرد. این رقم برای لاستیک های زمستانی و چهارفصل تا ۵۵ و ۶۰ هزار کیلومتر هم خواهد رسید. نکته دیگر اینکه هر لاستیک با تاریخ تولید و انقضای مشخصی عرضه می شود و برای آگاهی از آن می توانید به دیواره لاستیک نگاه کنید. لاستیک ها جدای از حداکثر کارکرد مشخص طول عمر حدود ۳ تا ۵ سال دارند و پس از گذشت این مدت حتی اگر استفاده نشده باشند نیز باید تعویض شوند.

آیا تاریخ تولید لاستیک بر زمان تعویض آن تأثیر دارد؟

بله آگاهی از تاریخ تولید و انقضای لاستیک بسیار مهم است چراکه با گذشت زمان مشخصی از تاریخ تولید لاستیک چیزی بین ۳ تا ۵ سال لاستیک باید تعویض شود حتی اگر کار نکرده باشد. تاریخ تولید لاستیک به صورت کدی چهاررقمی روی دیواره آن درج می شود. در کنار این ارقام سه حرف DOT نوشته شده و دو رقم اول سال هفته تولید لاستیک و دو رقم بعدی هم سال تولید لاستیک را نشان می دهد. به طور مثال اگر روی دیواره لاستیکی DOT ۳۴۲۲ را مشاهده کنید به معنی تولید لاستیک در هفته سی و چهارم از سال ۲۰۲۲ بوده است.

شاید از خود بپرسید چرا اطلاع از تاریخ تولید لاستیک مهم است. باید دانست شاید یک لاستیک از نظر ظاهری بی عیب و نو باشد اما مدت زمان زیادی در انبار باقی بماند. در این حالت کیفیت متریال لاستیک با گذشت زمان افت کرده و شاید ساختارهای آن دچار فرسودگی شوند. در چنین شرایطی بهتر است لاستیک هایی را که از تاریخ تولید آن ها زمان زیادی گذشته را انتخاب نکنید و به دنبال لاستیک هایی با تاریخ تولید جدید باشید.

۳۲۲