بومی سازی به جای واردات؛ نرم افزاری بومی برای تقویت هوش شناختی کودکان + فیلم

خبرگزاری فصل24 ـ حسین بوذری؛ در دنیای پرشتاب امروز جایی که فناوری و آموزش درهم تنیده اند چالش های پیش روی دانش آموزان با نیازهای ویژه و اختلالات یادگیری اهمیتی دوچندان یافته است.

از سویی در دنیایی که نرم افزارهای آمریکایی به عنوان گزینه های پیش رو برای آموزش کودکان با نیازهای ویژه معرفی می شوند فناوری های بومی ایرانی با راهکارهای نوآورانه و چندبُعدی خود فرصتی بی نظیر برای تقویت هوش شناختی کودکان ایجاد کرده اند. نرم افزاری چون «محنا» با تمرکز بر نیازها و فرهنگ محلی نشان داده که چالش های جدی نرم افزارهای وارداتی را می توان به راحتی با راهکارهای بومی مواجه کرد براین اساس دُم خروس ضعف نرم افزارهای خارجی حالا بیش از پیش نمایان شده است!

هانیه حدادی شیوایی مدیرعامل یک هسته فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلخچی و کارشناس آموزش و پرورش استثنایی استان آذربایجان شرقی با سال ها تجربه و تخصص در این زمینه دنبال یافتن راه حلی نوآورانه برای این چالش ها بوده او با تکیه بر دانش عمیق خود در حوزه یادگیری و با بهره گیری از ظرفیت های فناوری نرم افزاری را طراحی کرده که نه تنها به دانش آموزان استثنایی کمک می کند؛ بلکه برای تمامی دانش آموزان ابزاری قدرتمند برای تقویت مهارت های شناختی به شمار می رود.

این نرم افزار که در رویداد عصر امید اقتصاد دیجیتال هم عرضه می شود(15 تا 17 بهمن در اصفهان) پاسخی است به ضرورت توجه به نقش بازی در یادگیری و همچنین رفع کاستی های نرم افزارهای موجود به خصوص نرم افزارهای خارجی.

حدادی شیوایی در گفت وگو با خبرنگار فصل24 از جزئیات این پروژه چالش ها دستاوردهای آن و برنامه های آینده خود برای بهبود و گسترش این فناوری آموزشی می گوید.

این فناور عرصه اقتصاد دیجیتال در این گفت وگو به بررسی دقیق تر این نوآوری و تأثیر آن بر حوزه آموزش خواهد پرداخت و از زبان متخصص این حوزه راهکارهای جدیدی را برای بهبود یادگیری دانش آموزان خواهیم شنید.

چالش های نرم افزار های آمریکایی؛ چرا نیاز های واقعی کودکان با نیاز های ویژه نادیده گرفته می شوند؟

هانیه حدادی شیوایی مدیرعامل هسته فناور در حوزه آموزش و کارشناس آموزشِ آموزش و پرورش استثنایی استان آذربایجان شرقی که با «نرم افزار شناخت بومی سازی شده برای بهره مندی کودکان با اختلالات يادگيری» در رویداد عصر امید اقتصاد دیجیتال حضور پیدا خواهد کرد در گفت و گو با خبرنگار فصل24 اظهار کرد: با تخصص در زمینه یادگیری و فراگیری دانش آموزان با نیازهای ویژه فعالیت داریم و در کنار آن در حوزه اختلالات یادگیری هم به طور تخصصی کار می کنیم.

وی با بیان اینکه مشکلات اساسی در ارتباط با دانش آموزان و کودکان داریم اضافه کرد: در حوزه دیجیتال و بازی های کامپیوتری و گیمیفیکیشن ها با مسائلی مواجه هستیم و والدین هم با دانش آموزان و فرزندانشان در زمینه میزان استفاده از گوشی تلفن همراه تبادل نظر می کنند به نقش بازی در فرزندانشان توجه کافی ندارند.

مدیرعامل هسته فناور عنوان کرد: از سویی وقتی نقش بازی را در آموزش دانش آموزان مورد بررسی قرار می دهیم می بینیم اثر بسیار بالایی دارد و می توانیم از طریق بازی یکسری حوزه های شناختی را در دانش آموزان تقویت کنیم.

حدادی شیوایی متذکر شد: یکی از حوزه های شناختی که باید در اختلالات یادگیری مورد توجه جدی قرار بگیرد موضوع ادراک دیداری سرعت پردازش ادارک دیداری فضایی یا حافظه دانش آموزان کودکان است و براین اساس مزیتی که نرم افزار و محصول طراحی شده دارد اینکه این نرم افزار فقط قابلیت استفاده برای دانش آموزان استثنایی را ندارد؛ بلکه برای تمامی افراد و دانش آموزان عادی هم کاربرد دارد.

فناوری بومی ایرانی؛ راهکارهایی هوشمندانه برای تقویت هوش شناختی و توانمندسازی کودکان

کارشناس آموزش و پرورش استثنایی استان آذربایجان شرقی بیان کرد: گیم های طراحی شده این قابلیت را دارد که به طور مستقیم به حوزه شناختی افراد ورود می کند و درصورتی که قسمت های شناختی مانند حافظه ادراک دیداری سرعت پردازش و … مشکلی داشته باشند با انجام این بازی ها مشکل برطرف شده و میزان مهارت دانش آموزان هم بالاتر می رود و نقص را به مرور زمان بهبود می دهد.

مدیرعامل هسته فناور توضیح داد: برعکس اگر دانش آموزی مشکلی هم نداشته باشد با انجام بازی های طراحی شده و تکرار آن مهارتش بیشتر هم خواهد شد بر اساس اصل انعطاف پذیری مغز (نوروپلاستیسیتی) اگر قسمت هایی از حوزه های شناختی مورد استفاده قرار نگیرد به مرور زمان این عملکرد کاهش پیدا می کند.

حدادی شیوایی تأکید کرد: برعکس اگر حوزه های شناختی داشته باشیم که کارکرد و عملکرد ضعیفی دارند؛ اگر روی این عملکرد ضعیف تمرینات مکرر و متوالی انجام دهیم در نتیجه حوزه های شناختی تقویت خواهد شد و عملکرد این حوزه های شناختی بهبود پیدا خواهد کرد.

وی عنوان کرد: البته اکنون نرم افزارهایی در بازار وجود دارند که حتی تحقیق و پژوهش دوساله روی یکی از نرم افزارها داشتم که یک نرم افزار آن مریکایی است و کتابی در این رابطه به رشته تحریر درآوردم که به تازگی چاپ شد.

کارشناس آموزش و پرورش استثنایی آذربایجان شرقی تأکید کرد: اثربخشی نرم افزار کاپیتان لاگ را روی دانش آموزان استثنایی مورد بررسی قرار دادم و متوجه شدم که این نرم افزار خارجی نمی تواند مورد استفاده ما قرار بگیرد؛ چراکه استفاده از آن مشکل است و زبان آن انگلیسی بوده و حروف آن هم لاتین و تصاویر به کار رفته در نرم افزار کاپیتان لاگ هم مناسب با فرهنگ ایرانی و اسلامی نیست.

مدیرعامل هسته فناور تأکید کرد: هدف ما مناسب سازی و بهبود اینگونه نرم افزارها بود در نتیجه با ایده های جدیدی که مدنظر داشتیم آن را مناسب سازی کردیم در نرم افزار کاپیتان لاگ جاهایی را تشخیص دادیم که bath آن پایین تر بود و در نهایت آن را مناسب سازی کرده و ارتقا دادیم.

حدادی شیوایی یادآور شد: نرم افزاری که طراحی کردیم همراه با مناسب سازی کردن نرم افزار آمریکایی توانستیم آن را بومی سازی کرده و ارتقا دهیم به طوری که مهارت هایی در نرم افزار آمریکایی در نظر گرفته نشده بود که ما در نرم افزار بومی سازی شده آن را لحاظ کردیم.

وی مطرح کرد: البته هنوز جا برای ارتقای نرم افزار طراحی شده داریم به عنوان مثال درنظر داریم صفحه های لمسی را اضافه کرده و از عینک های سه بُعدی استفاده کنیم تا این نرم افزار قابلیت حرکتی هم داشته باشد.

مدیرعامل هسته فناور تبیین کرد: در نرم افزارهای موجود قابلیت حرکتی برای دانش آموزان درنظر گرفته نمی شوذد در نتیجه دانش آموزان مجبورند ساکن باشند و با یک صفحه کار کنند متخصصان ما با عینک های سه بُعدی و صفحه های لمسی ضعف کارکردی و حرکتی را مورد توجه قرار داده و آن را برطرف کردند.

پیروزی بر محدودیت ها؛ بومی سازی به عنوان کلیدی برای موفقیت در آموزش کودکان با نیازهای ویژه

حدادی شیوایی درباره اینکه آیا نرم افزار طراحی شده نمونه داخلی دارد؟ چنین پاسخ داد: قطعاً نمونه داخلی داریم اما نه با قابلبیت نرم افزار طراحی شده توسط متخصصان ما به عنوان متخصص این عرصه می گویم که مشکل نرم افزارهای داخلی تک بُعدی بودن آنهاست به عنوان مثال فقط برای ادراک دیداری یا برای حافظه است درحالی که نرم افزار طراحی شده توسط ما چندبُعدی است یعنی ابعاد محورها و حوزه های مختلف شناختی را در قالب یک نرم افزار داریم.

کارشناس آموزش و پرورش استثنایی آذربایجان شرقی با بیان اینکه نرم افزار طراحی شده توسط متخصصان ما قابلب مقاتیسه با نرم افزار آمریکایی «کاپیتان لاگ» نیست ادامه داد: نرم افزار تولیدشده توسط متخصصان ما به لحاظ قابلیت بالاتر از نرم افزار آمریکایی است نرم افزار «کاپیتان لاگ» دارای سرعت و سطح بسیار پایینی است و قابلیت نصب روی اندروید هم ندارد و فقط روی یک سیستم خاص می توان با آن کار کرد اما نرم افزار طراحی شده توسط متخصصان ما قابلیت نصب روی اندروید را هم دارد. 

حدادی شیوایی توضیح داد: موضوع مهم تر اینکه نرم افزار «کاپیتان لاگ» به زبان لاتین بوده و والدین دانش آموزان و حتی درمانگر اگر مسلط به زبان انگلیسی نباشد نخواهد توانست با این نرم افزار کار کند در مقابل نرم افزار ایرانی تولیدشده به زبان فارسی است و تمامی خلأهای نرم افزار آمریکایی را جبران می کند.

وی در پاسخ به سؤال دیگر که آیا فناوری های نوین مانند بلاکچین هوش مصنوعی کلان داده و … در نرم افزار «شناخت بومی سازی شده برای بهره مندی کودکان با اختلالات يادگيری» لحاظ شده است؟ گفت: قطعاً همینطور است. به عنوان مثال نرم افزار «ریهاکام» به روزتر و جدیدتر است؛ اما باز هم در مقابل نرم افزار تولید شده توسط متخصصان شرکت ما سطح پایین تری دارد و به صورت جداگانه در حال ایجاد برنامه ای هستیم تا آن ایده جدیدی به «ریهاکام» اضافه کرده و قابلیت های جدیدی در قالب نرم افزار ایرانی به آن اضافه کرده و آن را بومی سازی کنیم.

مدیرعامل هسته فناور در بخش دیگری از گفت و گو با خبرنگار فصل24 درباره هزینه های طراحی نرم افزارهای بومی سازی شده مطرح کرد: برای خریداری و نصب نرم افزار «ریهاکام» حدود 40 میلیون تومان هزینه پرداخت کردیم در حالی که قیمت تمام شده نرم افزار ایرانی به 3.5 میلیون تومان می رسد و قابلیت استفاده برای بسیاری از مردم خواهد داشت و حجم بسیاری از جامعه می توانند از آن استفاده کنند.

کارشناس آموزش و پرورش استثنایی آذربایجان شرقی افزود: حتی بسیاری از مدارس می توانند این نرم افزار را تهیه کرده و دوره های آموزشی را پشت سر بگذارند و با توجه به اینکه به عنوان کارشناس آموزش و پرورش استثنایی به جامعه هدف دسترسی دارم خیلی راحت می توانیم دوره های آموزشی برای مدارس برگزار کنیم و حتی در حال برنامه ریزی هستیم که والدین در منزل از نرم افزار طراحی شده استفاده کنند و آموزگار و درمانگر هم می تواند برنامه را کنترل کند یعنی اگر درمانگر در منزل دانش آموز حضور نداشته باشد می تواند خارج از محیط هم دانش آموز را زیرنظر داشته باشد درحالی که لاینت موارد در «کاپیتان لاگ» یا «ریهاکام» لحاظ نشده است.

حدادی شیوایی خاطرنشان کرد: همانطور که عرض کردم قابلیت «ریهکام» تک بُعدی است و بیشتر در حوزه اجرایی توانایی های بینایی حرکتی و حافظه کاربرد دارد درحالی که نرم افزار طراحی شده توسط متخصصان ما حافظه محور بوده و دقت در آن حرف نخست را می زند یا در زمینه نرم افزار «کاپیتان لاگ» دانش آموزان ذهنیتی از آن ندارند؛ اگر قرار باشد دانش آموزان استثنایی و دارای اختلالات یادگیری با این نرم افزار کار کنند قطعاً بسیار ضعیف عمل خواهد کرد.

مدیرعامل هسته فناور عنوان کرد: دانش آموزان گرایش به بازی کامپیوتر و گیمیفیکیشن ها دارند در نتیجه در نرم افزار طراحی شده از شخصیت هایی استفاده کردیم که برای دانش آموزان ملموس تر باشد به عنوان مثال دانش آموزان «بیش فعال» در نهایت 10 دقیقه با نرم افزارهای ابزاری کار می کنند و بعد از آن خسته می شوند و انگیزه ای برای ادامه بازی ندارند در حالی که در بازی های کامپیوتری اینگونه نیست؛ چراکه تصاویر بازی های کامپیوتری مدام در حال تغییر است و دانش آموز دقت لازم را به آن دارد؛ اما ابزارهای فیزیکی این قابلیت را ندارند.

وی با بیان اینکه از نسخه نرم افزاری «کاپیتان لاگ» ایده گرفته و آن را طراحی کردیم ادامه داد: نرم افزار «کاپیتان لاگ» را توسعه داده و نقاط مثبت و ضعف آن را برداشت کرده و در نهایت نسخه ایرانی را طراحی کردیم.

به گزارش فصل24 هفتمین رویداد ملی عصر امید با عنوان «اقتصاد دیجیتال» از ۱۵ تا ۱۷ بهمن جاری با حضور ۷۵ شرکت از ۱۷ استان و ۲۵ واحد دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی به میزبانی واحد اصفهان (خوراسگان) این دانشگاه برگزار می شود.

محور های هفتمین رویداد ملی عصر امید؛ هوش مصنوعی اینترنت اشیاء بلاکچین بازی سازی بیوتکنولوژی و پزشکی دیجیتال متاورس واقعیت مجازی و واقعیت افزوده صنایع نسل ۴۰ شهر های هوشمند تجارت الکترونیک بازاریابی دیجیتال و انرژی پاک هستند.