رانندگی بدون گواهینامه در ایران کمترین دردسرش توقیف خودروی شما در پارکینگ است. این در حالی است که تصادف بدون گواهینامه می‌تواند عواقبی به مراتب نگران‌کننده‌‌تر داشته باشد. در این مقاله به‌صورت جامع به بررسی قوانین و مجازات‌های مرتبط با رانندگی بدون گواهینامه و تأثیر آن در صورت وقوع تصادف در سال ۱۴۰۳ می‌پردازیم.
مجازات رانندگی بدون گواهینامه
رانندگی بدون گواهینامه علاوه بر ایجاد خطرات جانی پیامدهای قانونی جدی دارد که شامل مجازات‌های کیفری توقیف وسیله نقلیه و مسئولیت‌های مالی در تصادفات می‌شود.
قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات)
بر اساس ماده ۷۲۳ قانون مجازات اسلامی هر فردی که بدون داشتن گواهینامه رسمی اقدام به رانندگی کند به یکی از مجازات‌های زیر محکوم می‌شود:
- بار اول: حبس تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی یا هر دو
- تکرار تخلف: حبس از دو تا شش ماه
این مجازات‌ها نشان‌دهنده اهمیت و تاکید قانون‌گذار بر لزوم داشتن گواهینامه معتبر برای رانندگی است.
قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
مطابق ماده ۱۰ این قانون در صورتی که راننده‌ای بدون داشتن گواهینامه معتبر اقدام به رانندگی کند وسیله نقلیه توقیف و راننده به مراجع قضایی معرفی می‌شود. بر اساس قانون جدید:
- تصادف منجر به فوت در صورت نداشتن گواهینامه قتل غیرعمد محسوب می‌شود.
- راننده متخلف به ۳ سال حبس و پرداخت دیه محکوم خواهد شد.
- ممکن است به محرومیت از حقوق اجتماعی از ۶ ماه تا ۵ سال نیز محکوم شود.
نقش بیمه در تصادفات بدون گواهینامه
براساس قوانین جدید برای بیمه خودرو در صورت تصادف منجر به جرح یا فوت بیمه دیه افراد آسیب‌دیده را پرداخت می‌کند اما حق رجوع به راننده متخلف را دارد. در صورت فوت راننده بدون گواهینامه بیمه خسارات را جبران خواهد کرد. این قوانین اهمیت مهارت رانندگی و دریافت گواهینامه معتبر را برای جلوگیری از تصادفات و مشکلات قانونی نشان می‌دهد.
تفاوت بین “نداشتن” و “همراه نداشتن” گواهینامه
باید توجه داشت که بین نداشتن گواهینامه و همراه نداشتن آن تفاوت وجود دارد:
- نداشتن گواهینامه: به معنای عدم اخذ گواهینامه یا باطل شدن آن است که جرم محسوب می‌شود و مجازات‌های ذکرشده را به دنبال دارد.
- همراه نداشتن گواهینامه: به معنای فراموش کردن یا عدم حمل گواهینامه در حین رانندگی است که تخلف محسوب می‌شود و جریمه نقدی به همراه دارد.
بر اساس قوانین سال ۱۴۰۳ جریمه همراه نداشتن گواهینامه در مراکز استان‌ها ۹۰ هزار تومان و در جاده‌های بین‌شهری سایر شهرها و روستاها ۳۰ هزار تومان است.
تاثیر رانندگی بدون گواهینامه در صورت وقوع تصادف
در صورت وقوع تصادف توسط راننده‌ای که گواهینامه ندارد پیامدهای قانونی و مالی زیر ممکن است اعمال شود:
- پرداخت خسارت: شرکت بیمه موظف است خسارت زیان‌دیده را پرداخت کند اما پس از آن می‌تواند مبلغ پرداختی را از راننده مقصر (فاقد گواهینامه) مطالبه کند.
- مجازات کیفری: در صورت تصادف منجر به جرح یا فوت راننده بدون گواهینامه علاوه بر پرداخت دیه ممکن است به حبس تعزیری محکوم شود.
- قتل عمد یا غیرعمد: صرف نداشتن گواهینامه عمل راننده را به قتل عمد تبدیل نمی‌کند؛ اما در صورت فوت فردی در تصادف راننده به اتهام قتل غیرعمد تحت پیگرد قرار می‌گیرد.
مجازات‌های مرتبط با تصادف بدون گواهینامه
رانندگی بدون گواهینامه در صورت وقوع تصادف پیامدهای قانونی سنگینی دارد.
- اگر تصادف منجر به جرح شود راننده متخلف علاوه بر پرداخت دیه به فرد مصدوم به حبس تعزیری از یک تا سه ماه محکوم می‌شود.
- در صورتی که تصادف منجر به فوت شود راننده باید دیه کامل فرد فوت‌شده را بپردازد و همچنین حبس تعزیری از شش ماه تا سه سال را تحمل کند.
- اگر جنین در تصادف فوت کند راننده متخلف موظف به پرداخت دیه جنین و در صورت فوت مادر دیه وی خواهد بود و ممکن است مجازات حبس نیز برای او اعمال شود. علاوه بر این دادگاه می‌تواند راننده را به یک تا پنج سال محرومیت از رانندگی محکوم کند. این مجازات‌ها نشان‌دهنده جدیت قانون‌گذار در برخورد با رانندگان بدون گواهینامه است که جان خود و دیگران را به خطر می‌اندازند.
رانندگی بدون گواهینامه توسط افراد زیر ۱۸ سال
رانندگی بدون گواهینامه توسط افراد زیر ۱۸ سال نیز مشمول مجازات‌های خاصی است.
- برای کودکان زیر ۹ سال قانون اقدامات تأمینی و تربیتی در نظر گرفته است تا از تکرار تخلف جلوگیری شود.
- در بازه سنی ۹ تا ۱۵ سال علاوه بر اخذ تعهد از والدین برای تربیت صحیح از خود متهم نیز تعهد گرفته می‌شود که دیگر مرتکب این تخلف نشود.
- برای افراد ۱۵ تا ۱۸ سال جزای نقدی تا یک میلیون ریال در نظر گرفته شده است. در تمامی این موارد مجازات تعزیری درجه ۸ اعمال می‌شود که شامل حبس نیست و تنها به جریمه نقدی محدود می‌شود. این قوانین با هدف پیشگیری از رانندگی خطرناک توسط افراد فاقد مهارت و کاهش تصادفات ناشی از بی‌تجربگی نوجوانان تصویب شده است تا از بروز حوادث ناگوار جلوگیری شود.
رانندگی بدون گواهینامه در ایران نه‌تنها یک تخلف بلکه یک جرم محسوب می‌شود که عواقب سنگینی دارد. قوانین مربوط به رانندگی بدون گواهینامه در سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که قانون‌گذاران سخت‌گیری زیادی در این مورد اعمال کرده‌اند تا از بروز سوانح رانندگی و تهدید جان افراد جلوگیری کنند.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "تصادف بدون گواهینامه؛ همه آنچه باید درباره قوانین و مجازات ها بدانید" هستید؟ با کلیک بر روی حوادث, کسب و کار ایرانی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "تصادف بدون گواهینامه؛ همه آنچه باید درباره قوانین و مجازات ها بدانید"، کلیک کنید.
