در هر سیستم قالب بندی بتن انتقال صحیح نیروهای جانبی ناشی از فشار بتن تازه به تکیه گاه های بیرونی نیازمند عناصر مهاربندی دقیق و مطمئن است. در این میان بولت ها وظیفه ایجاد پایداری در قالب های دوطرفه و حفظ فاصله دقیق بین آن‌ها را بر عهده دارند. با این حال با توجه به نیاز پروژه شرایط محیطی و نوع بتن ریزی انواع مختلفی از بولت ها مورد استفاده قرار می‌گیرند که هر کدام ویژگی ها و عملکرد متفاوتی دارند.
دو نوع رایج بولت در قالب بندی بولت معمولی و میان بولت هستند. در حالی که بولت معمولی صرفا نقش انتقال نیروی کششی را ایفا می‌کند میان بولت با طراحی خاص خود برای جلوگیری از نفوذ آب در دیوارهای بتنی در معرض رطوبت طراحی شده است. شناخت صحیح تفاوت های عملکردی ساختاری و اجرایی این دو نوع بولت نه تنها در افزایش دوام سازه موثر است بلکه از بروز نشت خوردگی آرماتورها و کاهش کیفیت نهایی بتن جلوگیری می‌کند.
در این مقاله به بررسی تفاوت میان بولت و میان بولت می‌پردازیم و با تحلیل ویژگی های فنی کاربردها و الزامات اجرایی آن ها مسیر انتخاب صحیح را برای طراحان و مجریان پروژه های بتنی روشن می کنیم.
بولت در سازه چیست و چه کاربردی دارد؟
بولت یکی از پرکاربردترین عناصر اتصال دهنده در سازه های فلزی و بتنی است که با هدف ایجاد اتصال مطمئن باز شونده و مقاوم میان اجزای مختلف به کار می‌رود. این قطعه معمولا از فولاد با استحکام بالا ساخته می‌شود و همراه با مهره و گاهی واشر امکان انتقال نیرو میان قطعات سازه‌ای را فراهم می‌سازد.
در پروژه های عمرانی بولت ها برای اتصال تیر به ستون مهاربندها صفحات زیر ستون و همچنین در تجهیزات قالب بندی بتن مورد استفاده قرار می‌گیرند. مزیت اصلی بولت نسبت به اتصال جوشی امکان باز و بسته شدن آن است. این به این معناست که در صورت نیاز به تعمیر جابجایی یا تقویت سازه می‌توان قطعات متصل شده را بدون آسیب جدا کرد و دوباره به هم متصل کرد.
بولت ها براساس نوع رزوه قطر طول و کلاس مقاومت مکانیکی دسته بندی می‌شوند و انتخاب صحیح آن‌ها همگی بر دوام و ایمنی سازه تاثیرگذار هستند. همچنین پوشش ضدخوردگی برای بولت هایی که در محیط های مرطوب یا خورنده به‌کار می‌روند الزامی است.
میان بولت چیست و چرا در قالب بندی بتن استفاده می‌شود؟
میان بولت یکی از اجزای کلیدی در سیستم قالب بندی بتن است که نقش اصلی آن حفظ فاصله دقیق بین دو جداره قالب و مهار فشار هیدرواستاتیکی بتن تازه ریخته شده می‌باشد. این قطعه به شکل میله‌ای طراحی شده و از دو طرف با مهره و واشر محکم می‌شود تا از باز شدن یا تغییر شکل قالب ها در هنگام بتن ریزی جلوگیری کند. ثبات قالب ها به واسطه میان بولت منجر به ایجاد سطحی صاف و یکنواخت در بتن نهایی می‌شود.
جنس میان بولت عمدتا از چدن مقاوم انتخاب می‌شود تا توانایی تحمل فشارهای بالا و شرایط محیطی سخت را داشته باشد. این مقاومت بالا سبب می‌شود که قالب ها در جای خود محکم باقی بمانند و احتمال ایجاد نقص یا انحراف در سازه بتنی به حداقل برسد. در نتیجه استفاده از میان بولت چدنی با عملکرد دقیق به تثبیت ابعاد قالب در برابر فشار بتن کمک می‌کند.
تفاوت اصلی میان بولت با بولت های معمولی در کاربرد و عملکرد آن است. بولت های معمولی برای اتصال قطعات سازه‌ای به کار می‌روند اما میان بولت صرفا برای مهار فشار و حفظ ابعاد دقیق قالب ها طراحی شده است. انتخاب میان بولت استاندارد و با کیفیت تضمین کننده اجرای دقیق ایمنی قالب بندی و دوام سازه در پروژه های عمرانی است.
تفاوت ساختاری میان بولت و بولت های عادی
میان بولت و بولت عادی هر دو برای مهار فشار جانبی بتن در قالب بندی استفاده می‌شوند اما تفاوت های ساختاری مهمی دارند. بولت عادی یک میلگرد رزوه‌شده ساده است که مستقیما از قالب عبور می‌کند و با مهره و واشر در دو سر سفت می‌شود. در مقابل میان بولت از سه بخش مجزا تشکیل شده: دو سر بولت و یک قطعه میانی که دقیقا ضخامت دیوار بتنی را تنظیم می‌کند.
قطعه‌ی میانی میان بولت که معمولا از جنس چدن است پس از باز کردن قالب‌ها به راحتی خارج می‌شود و در بتن باقی نمی‌ماند. همین باعث ایجاد سطح نهایی دیوار تمیزتر و آماده‌تر برای نماهای اکسپوز خواهد بود. برخلاف بولت های عادی که بخشی از آن ممکن است در بتن بماند و باعث خوردگی یا ایجاد درز شود میان بولت باعث کاهش ضعف سازه‌ای و افزایش دوام بتن می‌شود.
میان بولت در قالب های فلزی و پروژه هایی با دیوارهای بتنی دقیق گزینه‌ای به مراتب حرفه‌ای تر است و برای اجرای تمیز قابل کنترل و بدون آسیب به قالب یا سازه انتخابی منطقی محسوب می‌شود.
انواع میان بولت و مقایسه عملکرد آن‌ها
میان بولت ضد آب قطعه ای کاربردی در قالب بندی بتن است که وظیفه اصلی آن حفظ فاصله بین قالب ها و جلوگیری از نفوذ آب از درزها به داخل سازه‌ی بتنی می‌باشد. این قطعه در انواع مختلفی تولید می‌شود که بر اساس جنس و محل کاربرد انتخاب می‌گردند.
رایج ترین نوع آن میان بولت پلاستیکی است که به دلیل سبکی قیمت مناسب و مقاومت در برابر خوردگی در پروژه های معمولی کاربرد دارد. اگرچه نصب آسانی دارد اما برای سازه هایی با فشار زیاد یا اهمیت بالا مناسب نیست.
در مقابل میان بولت فلزی معمولا از فولاد ساخته می‌شود و استحکام بیشتری در برابر فشار قالب دارد ولی به مرور زمان ممکن است دچار خوردگی شود. بنابراین در محیط های مرطوب یا تماس دائمی با آب توصیه نمی‌شود.
در این میان میان بولت چدنی انتخاب بسیار مناسب و خوبی برای پروژه هایی است که فشار بتن بالا بوده یا نیاز به آب بندی کامل وجود دارد. این نوع میان بولت به دلیل ساختار فشرده و نفوذناپذیر در مخازن آب دیوارهای نگهدارنده تونل‌ها تصفیه خانه‌ها و استخرها استفاده می‌شود. برخلاف بولت های معمولی قسمت میانی آن (استاپر) پس از اتمام بتن ریزی در سازه باقی می‌ماند و از عبور آب جلوگیری می‌کند در حالیکه دو سر بولت به راحتی قابل باز شدن هستند.
تفاوت اصلی هر سه مورد در جنس استاپر میانی مقاومت فشاری میزان آب بندی و قابلیت استفاده مجدد آن ها است. میان بولت چدنی معمولا سنگین تر و گران تر است اما در پروژه های حساس این هزینه در مقابل دوام سازه توجیه پذیر است.
انتخاب میان بولت مناسب نقش تعیین کننده‌ای در کیفیت و ماندگاری سازه های بتنی دارد. هر نوع میان بولت با ویژگی‌ها و محدودیت های خاص خود برای شرایط متفاوت پروژه ها طراحی شده است. اگرچه میان بولت های پلاستیکی و فلزی در موارد معمولی کاربرد دارند اما برای سازه هایی که نیاز به مقاومت بالا و جلوگیری کامل از نفوذ آب دارند میان بولت چدنی گزینه‌ای بی‌رقیب محسوب می‌شود.
بنابراین درک دقیق نیازهای پروژه و شرایط محیطی راهنمای اصلی در انتخاب میان بولت است. این انتخاب باعث می‌شود سازه نهایی از نظر استحکام و دوام به بهترین شکل شکل بگیرد و از مشکلات ناشی از نفوذ آب و آسیب های احتمالی جلوگیری شود.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "تفاوت میان بولت و بولت های معمولی در ساخت و ساز" هستید؟ با کلیک بر روی اقتصادی, کسب و کار ایرانی، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "تفاوت میان بولت و بولت های معمولی در ساخت و ساز"، کلیک کنید.
