تو باربی نیستی؛ امروز هرچی دوست داری بخور!

آفتاب نیوز :

داشتن اندام متناسب حتی شده برای یک بار در طول زندگی دغدغه هر انسانی بوده است اما «اندام متناسب» بر چه اساسی تعریف می شود؟ آیا این دغدغه بر اساس یک نیاز درونی شکل گرفته است یا عوامل بیرونی در القای آن نقش داشته اند؟ اصلا چه معیاری تعیین کننده یک اندام متناسب است؟

درباره اینکه دقیقا از چه زمانی رژیم گرفتن برای رسیدن به تناسب اندام برای بشر مهم شده است، اطلاعات دقیقی وجود ندارد. هرچند به نظر می رسد پایبندی به اصول تغذیه ای درست، پیشینه دور و درازی داشته باشد اما مفهومی تحت عنوان رژیم غذایی (عموما برای لاغری) از حدود یک قرن گذشته شکل گرفته است. مفهومی بیگانه با فرهنگ ما که رفته رفته از اوایل دوره پهلوی جای خود را ابتدا در زندگی افراد متمول (به دلیل آنکه دسترسی بیشتری به اخبار، مجلات و تحولات روز داشتند) و به مرور در زندگی افراد معمولی تر باز کرد؛ به شکلی که اگر به سری عکس های باقی مانده از مردم در عهد قاجار و سپس پهلوی نگاه کنید، تقاوت اندامی افراد را به وضوح متوجه خواهید شد. بدن های چاق و فربه ای که ظرف چند سال و احتمالا تحت تاثیر دیدن تصاویر بازیگران و خوانندگانِ فرنگی به یکباره لاغر و تَرکه ای شده اند!

در واقع با یک خطای شناختی، پیش از آنکه تناسب اندام برای افراد مهم باشد، صرفا لاغری برایشان در اولویت قرار گرفت و از همین نقطه بود که حتی «لاغر بودن» به یک ارزش تبدیل شد. ارزشی که عده ای برای انطباق خود با آن، تحت فشارهای زیادی قرار گرفتند. 

اهمیت لاغر بودن و جامعه ای که لاغرها را بیشتر دوست داشت، محدود به همان زمان نماند و رفته رفته بیشتر به چشم آمد تا جایی که اگر کسی اضافه وزن داشت مورد تمسخر قرار می گرفت، تنوع لباس در مدل ها و رنگ های مختلف برایش وجود نداشت، به خاطر اندام درشت اش اگر در تاکسی و اتوبوس به کسی می خورد همه او را چپ چپ نگاه می کردند، از دیگران می شنید «چرا رژیم نمیگیری؟»، انگ پرخوری به او می زدند و… همه اتفاقاتی که گاهی حتی می توانست فرد را تا مرز انزوای کامل پیش ببرد.

هرچند مشکلات برای افرادی که اضافه وزن داشتند محدود به یک جنس خاص نبود اما در این بین فشار بر روی زنان و دختران بیش از مردان بود. گویی لاغر بودن یک وظیفه ذاتی برای یک دختر است که اگر به آن دست نیابد یک جای کار می لنگد! در چنین شرایطی البته در نقطه مقابل جملاتی مانند «اعتبارِ مرد به شکمشه» و… تا حدی به تلطیف نگاه افراد به چاقیِ مردان منجر می شد. چیزی که زنان از آن محروم بودند!

در واقع دخترانی که از کودکی «عروسک باربی»، سوگولی اسباب بازی هایشان بود حالا در شرایطی قرار داشتند که لازم بود برای رسیدن به اندامِ ایده آلی که جامعه تعریف کرده بود، با یک عروسک به رقابت بپردازند. تعریفی که در آن فرقی نمی کرد خود فرد چه حسی نسبت به بدنش دارد؛ حتی اگر در صلح کامل با خود و شرایطش بود، باز هم مجبور می شد مطابق با چیزی که یک عرف و فرهنگ غلط است رفتار کند. 

با وجود اینکه طی سال های اخیر سعی شده تا این تعریف غلط با در نظر گرفتن روزهایی مانند «روزجهانی بدون رژیم» یا «روز جهانی هرچی دوست داری بخور» یا استفاده از مدل های سایز بزرگ برای تبلیغ در صنعت مد و لباس و… تا حدی اصلاح و تعدیل شود اما هنوز هم نمی توان انکار کرد که انعکاس باور قدیمیِ نکوهش چاقی در پس ذهن افراد زیادی وجود دارد. باوری که باعث می شود در نگاه نخست به یک فرد چاق، بیش از آنکه به مهارت، آگاهی، شخصیت و… در او توجه کنیم، بدن و جثه اش برایمان جلب توجه کند.

البته این توجه به ظاهر تنها محدود به افراد چاق نیست؛ احتمالا اکثر ما در بازه ای از زندگی اضافه وزن داشتن را تجربه کرده ایم؛ موضوعی که مدتی ذهن مان را به حدی درگیر کرده که یا به دنبال یک رژیم غذایی لاغری اصولی گشته ایم و یا تصمیم گرفتیم مدتی کمتر غذا بخوریم اما آیا این روش های لاغری حتما برای یک فرد با اضافه وزن بالا هم تاثیر گذار است؟

غذا خوردن یکی از لذت های زندگی است؛ لذتی که احتمالا فردی با داشتن اضافه وزن که شاید حتی دلیل آن ربطی به غذا خوردن نداشته باشد یا خود را به شکل غیراصولی از آن محروم می کند یا خودش را موظف می داند حتما کالری هرچیزی که می خورد را بشمرد و اگر از کالری مجاز روزانه گذر کند دچار عذاب وجدان شود؛ احساسی که احتمالا از باور غلط «آدمای چاق زیاد غذا می خورن» نشات می گیرد.

در نهایت باید بدانیم کسی که اضافه وزن دارد قطعا زمانی که جلوی آینه می رود یا وقتی که روی ترازو می ایستند متوجه این موضوع می شود؛ بنابراین یادآوری چاق بودنش در هر دیدار وظیفه ما نیست. او هم می داند که اضافه وزن می تواند به سلامتی اش آسیب بزند، لباس مناسب پیدا نکند، محدودیت هایی در زندگی روزانه داشته باشد و … اما باید فکر کنیم یا هنوز موفق نشده وزن کم کند و یا اگر تصمیمی برای لاغر شدن نگرفته است، یک دلیل ساده دارد: حتما بدنش را همین شکلی که هست دوست دارد! به همین سادگی.