داخل سفته چه بنویسیم؟

برای اینکه یک سفته از نظر قانونی معتبر باشه و بتونه نقش سند تعهد رو بازی کنه، باید بخش های مهمی مثل مبلغ، تاریخ صدور، تاریخ پرداخت، نام گیرنده و امضای صادرکننده رو به دقت و با جزئیات کامل داخلش بنویسیم. یه اشتباه کوچیک یا حتی خالی گذاشتن یه قسمت می تونه کل اعتبار سفته رو به خطر بندازه.

همه ما کم و بیش اسم سفته رو شنیدیم و شاید حتی توی زندگی کاری یا شخصی مون باهاش سر و کار داشتیم. از یه معامله کوچیک بین دوست و آشنا گرفته تا ضمانت برای وام های بانکی و استخدام توی شرکت ها، سفته همیشه یه پای ثابت ماجراست. اما آیا واقعاً می دونیم چطور باید یه سفته رو درست و حسابی پر کنیم که هم حق و حقوق خودمون حفظ بشه، هم گرفتار مشکلات قانونی نشیم؟

راستش رو بخواهید، پر کردن سفته یه کار ساده نیست که بشه سرسری ازش گذشت. هر کدوم از جاهایی که باید توی سفته پر بشه، یه معنای حقوقی خاص خودش رو داره و اگه اشتباه یا ناقص پر بشن، ممکنه سفته ای که فکر می کنیم یه سند محکم تو دستمونه، یهو تبدیل به یه کاغذ باطله بشه یا دردسرهای زیادی برامون درست کنه. برای همین، خیلی مهمه که قبل از اینکه قلم به دست بگیریم و شروع به نوشتن داخل سفته کنیم، قلق ها و نکات مهمش رو بلد باشیم. توی این مقاله، قراره با هم قدم به قدم پیش بریم و ببینیم که چطور میشه یه سفته رو بدون عیب و نقص و کاملاً قانونی پر کرد.

سفته چیه و چرا اینقدر مهمه؟

قبل از اینکه بریم سراغ اینکه داخل سفته چه بنویسیم، بیاین یه توضیح کوچیک درباره خود سفته داشته باشیم. سفته یا همون فته طلب یه جور سند تجاریه. یعنی چی؟ یعنی یه کاغذی که روش یه نفر تعهد می کنه مبلغی رو توی یه تاریخ مشخص یا هر وقت که طلبکار گفت، به یه نفر دیگه پرداخت کنه. دقیقاً مثل این می مونه که یه قول کتبی خیلی محکم از خودمون می دیم که فلان مبلغ رو پس می دیم.

یه نگاه کلی به سفته (فته طلب)

توی قانون تجارت ما، سفته تعریف خودش رو داره و مهم ترین کاربردش اینه که به عنوان یه ابزار برای پرداخت بدهی، ضمانت توی قراردادها، یا حتی معاملات تجاری استفاده میشه. مثلاً اگه از کسی پول قرض گرفتید، می تونید یه سفته بهش بدید که نشون بدید قصد دارید پولش رو پس بدید. یا برای گرفتن یه وام، بانک از شما سفته می خواد. توی استخدام ها هم خیلی وقت ها کارفرما برای تضمین حسن انجام کار یا برگشت تجهیزاتش، از کارمند سفته می گیره.

شاید بپرسید خب سفته چه فرقی با یه رسید عادی یا یه قولنامه دستی داره؟ فرقش دقیقاً توی همین کلمه تجاری بودنه. سفته یه سری امتیازات قانونی خاص داره که رسید عادی نداره. مثلاً وقتی سفته ای واخواست (برگشت) میشه، می تونی راحت تر پیگیری کنی و حتی اموال صادرکننده رو توقیف کنی. یا اگه چند نفر پشت سفته رو امضا کرده باشن، همه اون ها به صورت تضامنی مسئول پرداخت مبلغ سفته هستن، یعنی می تونی بری سراغ هر کدومشون که خواستی. این ها همون چیزایی هستن که سفته رو از یه کاغذ معمولی، تبدیل به یه سند معتبر و کارآمد می کنن.

مزایا و معایب سفته

مثل هر سند حقوقی دیگه ای، سفته هم مزایا و معایب خاص خودش رو داره که خوبه قبل از اینکه داخل سفته چه بنویسیم، ازشون باخبر باشیم.

مزایای سفته

• تهیه آسون برای همه: یکی از بهترین مزیت های سفته اینه که هر کسی می تونه اون رو از بانک ملی یا باجه های روزنامه فروشی تهیه کنه. نیازی به حساب بانکی یا دسته چک خاصی نداره.
• قابلیت انتقال: شما می تونید سفته ای که دارید رو به راحتی با ظهرنویسی (یعنی پشت نویسی) به شخص دیگه ای منتقل کنید. این ویژگی برای معاملات تجاری خیلی کاربردیه.
• امکان واخواست: اگه صادرکننده سفته در تاریخ سررسید، مبلغ رو پرداخت نکنه، دارنده سفته می تونه ظرف ۱۰ روز سفته رو واخواست کنه. این کار بهش این امکان رو میده که از طریق مراجع قانونی، اموال صادرکننده رو توقیف کنه و پولش رو بگیره.
• مسئولیت تضامنی: اگه چند نفر سفته رو امضا کرده باشن (مثلاً صادرکننده و ظهرنویس ها)، همشون به صورت تضامنی مسئول پرداخت مبلغ هستن. یعنی اگه صادرکننده پول نداشت، شما می تونید از ظهرنویس ها طلبکار باشید.

معایب سفته

• نداشتن جنبه کیفری: این شاید مهم ترین فرق سفته با چکه. اگه کسی سفته ای رو پاس نکنه، این جرم کیفری نیست و نمی تونید شکایت کیفری ازش بکنید. فقط می تونید از طریق دادگاه، به صورت حقوقی پیگیری کنید.
• نیاز به پرداخت مالیات: وقتی سفته می خرید، برای مبلغ اسمی که روش نوشته شده، باید یه مبلغی رو به عنوان مالیات (اصطلاحاً تمبز) پرداخت کنید. این هزینه اضافه ممکنه برای بعضی ها یه نقطه ضعف باشه.

با دونستن این نکات، حالا دید بهتری نسبت به سفته و جایگاهش تو معاملات پیدا کردیم. وقتشه بریم سراغ بخش اصلی و ببینیم واقعاً داخل سفته چه بنویسیم تا یه سفته درست و حسابی داشته باشیم.

آموزش گام به گام پر کردن سفته (تصویری در ذهن!)

خب، فرض کنید که الان یه برگه سفته خام جلوی شماست. این برگه ها معمولاً بخش های مختلفی دارن که باید پر بشن. برای اینکه کارمون راحت تر بشه، بیایید تصور کنیم که هر قسمت از این سفته رو با یه شماره مشخص کردیم. حالا قدم به قدم جلو میریم و می بینیم که توی هر قسمت چی باید بنویسیم و چه نکاتی رو باید رعایت کنیم.

اینجا، یک نمونه سفته خام رو برای شما با شماره های فرضی توضیح می دم. شما هم می تونید یک سفته بردارید و این شماره ها رو با قسمت های مختلف سفته خودتون تطبیق بدید تا بهتر متوجه بشید.

1. مبلغ سفته به عدد و حروف
2. تاریخ صدور سفته
3. تاریخ پرداخت سفته (سررسید)
4. نام گیرنده وجه
5. امضا یا مهر صادرکننده
6. محل پرداخت (اختیاری)
7. مشخصات صادرکننده (نام، آدرس، کد ملی)

(شماره ۱) مبلغ سفته: هم عدد، هم حروف، هر دو!

این بخش از مهم ترین قسمت های سفته است. روی هر برگه سفته یه مبلغ اسمی چاپ شده (مثلاً سفته تا مبلغ ده میلیون ریال) که نشون دهنده حداکثر اعتبار اون سفته است. اما شما باید مبلغ مورد نظرتون رو توی جاهای خالی که مشخص شده، بنویسید.

• کجای سفته بنویسیم؟ معمولاً دو جای خالی برای مبلغ وجود داره؛ یکی برای نوشتن مبلغ به عدد و یکی برای نوشتن به حروف. توی قسمت بالای سفته معمولاً این بخش قرار گرفته.
• نحوه صحیح نگارش: خیلی مهمه که مبلغ رو هم به عدد و هم به حروف بنویسید. این کار از ابهامات و سوءاستفاده های احتمالی جلوگیری می کنه. مثلاً اگه می خواهید مبلغ یک میلیون تومان بنویسید، باید هم ۱,۰۰۰,۰۰۰ تومان رو به عدد بنویسید و هم یک میلیون تومان رو به حروف. اگه بین مبلغ عددی و حروفی اختلاف باشه، طبق قانون، مبلغ حروفی ارجحیت داره. پس موقع نوشتن مبلغ به حروف، نهایت دقت رو داشته باشید.

یادتون باشه که اگه مبلغی که روی سفته می نویسید (چه به عدد و چه به حروف) از مبلغ اسمی چاپ شده روی سفته بیشتر باشه، سفته فقط تا همون مبلغ اسمی اعتبار داره.

نکته حقوقی: اگه مبلغ رو اصلاً ننویسید، سفته اعتبار سند تجاری بودنش رو از دست میده و تبدیل به یه سند عادی میشه که پیگیریش خیلی سخت تره. پس حتماً این بخش رو پر کنید و مواظب باشید که مبلغ حروفی و عددی با هم جور دربیان.

(شماره ۲) تاریخ صدور سفته: روزی که سفته رو می نویسی

تاریخ صدور، همون روزیه که شما سفته رو می نویسید و امضا می کنید.

• کجای سفته بنویسیم؟ معمولاً یه قسمت مشخص برای تاریخ صدور یا تاریخ وجود داره که اغلب نزدیک به محل امضا یا بالای سفته است.
• نحوه صحیح نگارش: باید روز، ماه و سال رو به دقت بنویسید. بهتره که این تاریخ رو هم به عدد و هم به حروف بنویسید تا هیچ ابهامی نمونه. مثلاً: 1403/04/15 و پانزدهم تیر ماه سال یک هزار و چهارصد و سه.

چرا تاریخ صدور اینقدر مهمه؟ تاریخ صدور برای تعیین مهلت های قانونی واخواست سفته و همچنین برای مشخص شدن تاریخ سررسید (در صورتی که تاریخ سررسید مشخص نباشه) خیلی اهمیت داره.

اگه تاریخ صدور رو ننویسیم چی میشه؟ اگه تاریخ صدور رو ننویسید، سفته اعتبار تجاری خودش رو از دست میده و تبدیل به یه سند عادی میشه. این یعنی نمی تونید از امتیازات سند تجاری مثل واخواست و توقیف اموال به راحتی استفاده کنید.

(شماره ۳) تاریخ پرداخت سفته (سررسید): کی باید پول رو پس بدی؟

این تاریخ، همون روزیه که صادرکننده باید مبلغ سفته رو پرداخت کنه.

• کجای سفته بنویسیم؟ یه قسمت با عنوان تاریخ پرداخت یا تاریخ سررسید توی سفته وجود داره.
• نحوه صحیح نگارش: می تونید یه تاریخ دقیق (مثل 1403/08/20) بنویسید. اما اگه می خواهید هر وقت که طلبکار خواست، پول رو پرداخت کنید، می تونید عبارت عندالمطالبه یا به محض رؤیت رو بنویسید.

نکته حقوقی:

• سفته با سررسید مشخص: اگه تاریخ دقیق پرداخت رو بزنید، طلبکار باید تا همون تاریخ صبر کنه. اگه توی اون تاریخ پول رو نگیره، می تونه ظرف ۱۰ روز سفته رو واخواست کنه.
• سفته عندالمطالبه: اگه عندالمطالبه بنویسید، طلبکار هر وقت که بخواد، می تونه مبلغ رو از شما طلب کنه. در این حالت، از تاریخ صدور سفته، شما یک سال وقت دارید تا برای مطالبه اقدام کنید. اگه طلبکار توی این مدت برای وصول اقدام نکنه (یا واخواست نکنه)، سفته باز هم اعتبار تجاری خودش رو از دست میده.

نکته ویژه برای سفته های ضمانت (کاری و وام): توی سفته های ضمانت، معمولاً تاریخ پرداخت رو خالی می ذارن یا به جای تاریخ، عبارت بابت ضمانت حسن انجام کار یا بابت ضمانت وام رو می نویسن. این کار برای اینه که سفته جنبه عندالمطالبه پیدا نکنه و فقط در صورتی قابل وصول باشه که تعهد اصلی (مثلاً انجام کار یا پرداخت قسط وام) زیر پا گذاشته شده باشه. این موضوع رو تو بخش های بعدی بیشتر توضیح می دیم.

(شماره ۴) نام گیرنده وجه: پول رو به کی میدی؟

این قسمت مشخص می کنه که مبلغ سفته باید به چه کسی پرداخت بشه.

• کجای سفته بنویسیم؟ معمولاً یه قسمت با عنوان در وجه یا به حواله کرد وجود داره.
• نحوه صحیح نگارش: اگه می خواهید به یه شخص حقیقی پول بدید، باید نام و نام خانوادگی کاملش رو بنویسید. اگه به یه شرکت یا سازمان، باید نام دقیق و کامل اون شرکت/سازمان رو بنویسید.

نکته حقوقی:

• در وجه حامل: اگه این بخش رو خالی بذارید یا بنویسید در وجه حامل، هر کسی که سفته رو در دست داشته باشه (یعنی حامل سفته)، می تونه مبلغ اون رو مطالبه کنه. این نوع سفته ها ریسک بالایی دارن، چون اگه سفته گم بشه یا دست یه آدم دیگه بیفته، اون شخص می تونه ادعای مالکیت کنه و پول رو از شما بگیره. پس توصیه میشه که تا حد امکان، این بخش رو پر کنید و سفته در وجه حامل صادر نکنید.
• به حواله کرد: عبارت به حواله کرد به این معنیه که شما به گیرنده سفته اجازه میدید که اون سفته رو به شخص دیگه ای منتقل کنه. اگه این عبارت رو ننویسید و در وجه شخص خاصی باشه، اون شخص برای انتقال سفته با محدودیت مواجه میشه.

(شماره ۵) امضا یا مهر صادرکننده: قلب تپنده سفته!

این بخش حیاتی ترین قسمت سفته است. بدون امضا، سفته هیچ اعتباری نداره.

• کجای سفته بنویسیم؟ پایین ترین قسمت سفته، معمولاً با عنوان امضا صادرکننده یا مهر و امضا.
• نحوه صحیح نگارش: حتماً باید امضای اصیل صادرکننده (کسی که پول رو بدهکاره) باشه. اگه یه نفر وکیل یا نماینده قانونی صادرکننده ست، باید اسم و سمتش رو هم بنویسه و حتماً وکالتنامه معتبر داشته باشه.

نکته حقوقی:

یه سفته بدون امضا، حتی به عنوان یه سند عادی هم اعتبار نداره و به معنی واقعی کلمه یه تکه کاغذه. مهر یا اثر انگشت هم به جای امضا قابل قبوله، اما بهتره که حتماً امضا باشه. پس موقع نوشتن داخل سفته، به هیچ وجه امضا رو فراموش نکنید و مطمئن بشید که امضای شخص مسئول باشه.

(شماره ۶) محل پرداخت: کجا باید پول رو پس بدی؟

این بخش مشخص می کنه که مبلغ سفته باید در چه محلی (شهر یا شعبه بانک) پرداخت بشه.

• کجای سفته بنویسیم؟ معمولاً یه قسمت با عنوان محل پرداخت وجود داره.
• نکته حقوقی: طبق قانون تجارت ایران، درج محل پرداخت جزو الزامات اصلی برای اعتبار سفته نیست. یعنی اگه این قسمت رو هم خالی بذارید، سفته اعتبار تجاری خودش رو از دست نمیده. اما خب، نوشتن این بخش می تونه برای تعیین صلاحیت دادگاه در صورت بروز مشکل، مفید باشه و مسیر پیگیری رو کمی روشن تر کنه.

(شماره ۷) مشخصات صادرکننده: خودت رو معرفی کن!

این بخش مربوط به اطلاعات هویتی کسیه که سفته رو صادر می کنه.

• کجای سفته بنویسیم؟ معمولاً پایین سفته، نزدیک محل امضا، جایی برای نوشتن نام و نام خانوادگی، آدرس و کد ملی صادرکننده وجود داره.
• نکته حقوقی: هرچند این موارد هم از الزامات صریح قانون برای اعتبار تجاری سفته نیستن، اما برای شناسایی و پیگیری های حقوقی بعدی، فوق العاده مهم و حیاتی هستن. اگه سفته رو در وجه شخصی صادر می کنید، حتماً اصرار کنید که مشخصات کامل خودش رو بنویسه. اگه خدای نکرده مشکلی پیش بیاد و بخواهید از طریق قانون پیگیری کنید، وجود این مشخصات، کار شما رو خیلی راحت تر می کنه. پس تا جایی که امکان داره، این بخش ها رو کامل پر کنید.

با طی کردن این هفت گام، شما تا حد زیادی از تکمیل صحیح سفته مطمئن میشید. اما داستان سفته همین جا تموم نمیشه. یه سری نکات حقوقی پیشرفته تر و موارد خاص هم وجود داره که لازمه اون ها رو هم بدونید.

سفته های خاص و نکات حقوقی مهمی که باید بدونی!

تا اینجا فهمیدیم که داخل سفته چه بنویسیم تا یک سفته عادی معتبر باشه. اما بعضی وقت ها سفته کاربردهای ویژه ای پیدا می کنه، مثل وقتی که به عنوان ضمانت استفاده میشه. اینجور وقت ها، یه سری نکات خاص هست که باید رعایت کنیم تا سفته مون دقیقاً همون چیزی باشه که ازش انتظار داریم.

سفته ضمانت: کاری یا وام، چطوری پرش کنیم؟

سفته ضمانت یکی از رایج ترین انواع استفاده از سفته است. چه برای استخدام توی یه شرکت، چه برای گرفتن وام از بانک، همیشه ازمون سفته ضمانت می خوان. پر کردن این سفته ها کمی فرق داره:

• عدم درج تاریخ پرداخت: معمولاً توی سفته های ضمانت، تاریخ پرداخت یا همون سررسید رو خالی می ذارن یا به جای تاریخ، عبارت عندالمطالبه رو نمی نویسن. چرا؟ چون اگه تاریخ دقیق بزنی، اون سفته تو اون تاریخ سررسید میشه و باید واخواست بشه. اما سفته ضمانت فقط در صورتی قابل مطالبه است که اون تعهد اصلی (مثلاً انجام کار یا پرداخت وام) زیر پا گذاشته شده باشه. اگه تاریخ رو خالی بذارید، سفته اصطلاحاً به عنوان سفته بدون سررسید شناخته میشه که اعتبار تجاری خودش رو حفظ می کنه اما فقط وقتی قابل مطالبه است که اون شرایط ضمانت نقض شده باشه.
• قید بابت ضمانت: خیلی مهمه که روی خود سفته یا پشت اون، قید کنید که این سفته بابت ضمانت حسن انجام کار یا این سفته بابت ضمانت بازپرداخت وام شماره [شماره قرارداد وام] صادر شده. این عبارت مشخص می کنه که هدف از صدور سفته چیه و از سوءاستفاده های احتمالی جلوگیری می کنه. حواستون باشه که این جمله رو با خط خوانا بنویسید.
• مسئولیت ضامن: اگه شما دارید سفته ای رو به عنوان ضامن امضا می کنید (یعنی شخص اصلی بدهکار نیستید و فقط دارید ضمانت می کنید)، حتماً باید پشت سفته، کنار امضاتون، بنویسید این امضا بابت ضمانت می باشد. اگه این رو ننویسید، ممکنه امضای شما به عنوان ظهرنویسی برای انتقال تلقی بشه که مسئولیت های حقوقی متفاوتی داره و ممکنه براتون دردسر درست کنه.

ظهرنویسی (پشت نویسی) سفته: ماجرا چیه؟

ظهرنویسی یعنی اینکه پشت سفته یه چیزی بنویسیم و امضا کنیم. این کار برای اهداف مختلفی انجام میشه:

• ظهرنویسی برای انتقال: اگه شما دارنده سفته هستید و می خواهید اون رو به شخص دیگه ای بدید (مثلاً سفته رو بابت یه بدهی به کس دیگه ای بدید)، می تونید پشت سفته رو امضا کنید و بنویسید در وجه آقای/خانم [نام گیرنده جدید] انتقال یافت. با این کار، سفته به اون شخص منتقل میشه. نکته مهم اینجاست که با این کار، شما هم به همراه صادرکننده سفته، به صورت تضامنی مسئول پرداخت مبلغ سفته در برابر دارنده جدید می شید. یعنی اگه صادرکننده پول رو نداد، دارنده جدید می تونه از شما هم طلبکار باشه.
• ظهرنویسی برای وکالت: گاهی اوقات شما نمی خواهید سفته رو منتقل کنید، بلکه می خواهید به یه نفر وکالت بدید که بره پول سفته رو از صادرکننده بگیره. در این حالت، پشت سفته می نویسید جهت وکالت وصول و امضا می کنید. با این کار، اون شخص فقط وکیل شماست و مالک سفته نمیشه.
• ظهرنویسی به عنوان وثیقه: این نوع ظهرنویسی کمتر توی ایران رایجه. یعنی شما پشت سفته می نویسید بابت وثیقه یا بابت تضمین بدهی و امضا می کنید. هدف اینه که اگه نتونستید بدهی تون رو پرداخت کنید، طلبکار از اون سفته به عنوان وثیقه استفاده کنه. اما جایگاه حقوقی این نوع ظهرنویسی توی قانون تجارت ایران هنوز محل بحثه و خیلی بهش اتکا نمیشه.

خط خوردگی، لاک گرفتگی یا دستکاری در سفته: دردسر بزرگ!

یه سفته مثل یه سند خیلی حساسه. هر گونه خط خوردگی، لاک گرفتگی، مخدوش کردن یا دستکاری توی نوشته های اون، می تونه اعتبارش رو به شدت کم کنه یا حتی کاملاً از بین ببره.

• تأثیر بر اعتبار سفته: اگه بخش های اصلی و مهم سفته (مثل مبلغ، تاریخ یا امضا) دستکاری بشن، ممکنه سفته کلاً باطل بشه و به یه کاغذ بی ارزش تبدیل بشه. اگه هم دستکاری جزئی باشه، حداقل اعتبار سند تجاری بودنش رو از دست میده و تبدیل به سند عادی میشه. بدتر از اون، ممکنه طرف مقابل ادعا کنه که شما قصد جعل داشتید و براتون مشکلات کیفری درست بشه.

توصیه دوستانه: بهترین و مطمئن ترین راهکار اینه که از هرگونه خط خوردگی یا دستکاری توی سفته جداً خودداری کنید. اگه اشتباهی توی پر کردن سفته پیش اومد، بی خیال اون برگه بشید و یه سفته جدید تهیه کنید و از اول پرش کنید. اینجوری سر خودتون رو دردسر نمیندازید.

سفته معتبر رو از کجا بخریم؟

توی بازار، ممکنه جاهای مختلفی سفته بفروشن؛ از روزنامه فروشی ها و بعضی فروشگاه ها گرفته تا دست فروش ها. اما برای اینکه خیالتون راحت باشه که سفته ای که می خرید، جعلی نیست و کاملاً معتبره، بهترین و امن ترین راه اینه که سفته رو فقط از شعب بانک ملی ایران یا باجه های منتخب پست بانک تهیه کنید.

خطرات خرید سفته از منابع نامعتبر:

• سفته جعلی: متأسفانه سفته های جعلی توی بازار پیدا میشن که اگه ازشون استفاده کنید، ممکنه کل دعوا و پیگیری حقوقی شما باطل بشه و زمان و پولتون هدر بره.
• قیمت های بالاتر: فروشنده های متفرقه معمولاً سفته رو با قیمت های بالاتری از نرخ مصوب می فروشن. در حالی که توی بانک، شما فقط مبلغ قانونی تمبز رو پرداخت می کنید.

پس، برای اینکه کلاه سرتون نره و سفته ای که می گیرید واقعاً اعتبار داشته باشه، مستقیم برید بانک ملی و از اونجا سفته تون رو تهیه کنید.

سؤالات متداول درباره سفته

حالا که حسابی با نکات پر کردن سفته آشنا شدیم، احتمالاً یه سری سؤالات رایج دیگه هم توی ذهنتون هست که بهتره جوابشون رو بدونید.

آیا سفته سفید امضا معتبره؟ چه عواقبی داره؟

ببینید، سفته سفید امضا (یعنی سفته ای که فقط امضای صادرکننده رو داره و بقیه قسمت هاش خالیه) معتبره و صادرکننده رو متعهد می کنه. اما این کار مثل راه رفتن روی لبه تیغه! اگه شما یه سفته سفید امضا به کسی بدید، عملاً به اون شخص اختیار دادید که خودش هر مبلغی، هر تاریخی و هر گیرنده ای رو که خواست، داخل سفته چه بنویسیم. این یعنی طرف مقابل می تونه سفته رو به هر شکلی که خودش بخواد پر کنه و بعداً برای شما کلی دردسر درست کنه. اگه همون سفته رو بده به یکی دیگه و بگه من اینو ازش گرفتم، شما باید ثابت کنید که اطلاعات روی سفته رو خودتون پر نکردید که کار سختیه. پس، تا جای ممکن، هرگز سفته سفید امضا دست کسی ندید و اگه هم مجبور شدید، حتماً یه رسید کتبی بگیرید و توی اون رسید، تمام جزئیات مربوط به سفته و علت سفید امضا بودنش رو ذکر کنید.

سفته جنبه کیفری هم داره؟

نه، به طور کلی سفته مثل چک، جنبه کیفری نداره. یعنی اگه کسی سفته ای رو پاس نکنه و مبلغش رو پرداخت نکنه، شما نمی تونید از طریق شکایت کیفری اون رو زندانی کنید یا مجازات کیفری براش بگیرید. تنها راه پیگیری، مسیر حقوقی هست. یعنی باید به دادگاه حقوقی مراجعه کنید و دعوای مطالبه وجه سفته رو مطرح کنید. این تفاوت مهمی بین سفته و چکه که خیلی ها اشتباه می کنن و فکر می کنن میشه با سفته هم مثل چک، طرف رو به دردسر کیفری انداخت.

چقدر وقت داریم برای مطالبه پول سفته؟ (واخواست و دعوا)

برای مطالبه وجه سفته و حفظ اعتبار تجاری اون، یه سری مهلت های قانونی وجود داره که باید رعایت کنید:

1. مهلت واخواست: اگه سفته دارای تاریخ سررسید مشخص باشه و صادرکننده تا اون تاریخ مبلغ رو پرداخت نکنه، شما ۱۰ روز فرصت دارید که سفته رو واخواست کنید (یعنی برید اداره واخواست دادگستری و فرم واخواست رو پر کنید). اگه توی این مهلت واخواست نکنید، سفته اعتبار تجاری خودش رو از دست میده و تبدیل به سند عادی میشه.
2. مهلت طرح دعوا: بعد از واخواست، شما تا یک سال فرصت دارید که از تاریخ واخواست، دعوای مطالبه وجه سفته رو توی دادگاه حقوقی مطرح کنید. اگه توی این یک سال اقدام نکنید، باز هم سفته اعتبار تجاری خودش رو از دست میده.
3. برای سفته عندالمطالبه: اگه سفته عندالمطالبه باشه، شما یک سال از تاریخ صدور سفته فرصت دارید تا برای مطالبه وجه اون اقدام کنید (واخواست یا ارسال اظهارنامه). بعد از اون یک سال، دیگه نمی تونید از مزایای سفته به عنوان سند تجاری استفاده کنید.

پس حواستون به این مهلت ها باشه تا حقتون ضایع نشه.

آیا می توان مبلغ سفته را با واحد پول خارجی نوشت؟

خیر، طبق قوانین ایران، مبلغ سفته باید با واحد پول رایج کشور (ریال یا تومان) نوشته بشه. اگه مبلغ رو به واحد پول خارجی (مثل دلار یا یورو) بنویسید، سفته اعتبار تجاری خودش رو از دست میده و به عنوان یک سند عادی شناخته میشه. البته می تونید علاوه بر مبلغ ریالی، در توضیحات اشاره کنید که این مبلغ معادل فلان مقدار ارز خارجی در تاریخ صدور بوده، اما مبلغ اصلی سفته باید حتماً به ریال یا تومان باشه.

اگه صادرکننده سفته فوت کنه، چی میشه؟

اگه صادرکننده سفته فوت کنه، ورثه او به میزان سهم الارثشون مسئول پرداخت مبلغ سفته هستن. یعنی سفته با فوت صادرکننده باطل نمیشه و ورثه باید اون رو پرداخت کنن. البته پیگیری این موضوع ممکنه کمی پیچیده تر باشه و نیاز به طی کردن مراحل انحصار وراثت و ارجاع به شورای حل اختلاف یا دادگاه داشته باشه. در این موارد، بهتره حتماً از یه مشاور حقوقی کمک بگیرید.

امیدوارم با این توضیحات، هیچ ابهامی درباره داخل سفته چه بنویسیم، باقی نمونده باشه.

رسیدیم به انتهای ماجرای سفته و چم و خم های پر کردنش. دیدیم که این برگه به ظاهر ساده، چقدر نکات ریز و درشت حقوقی داره که اگه حواسمون بهشون نباشه، می تونیم حسابی به دردسر بیفتیم. از اهمیت نوشتن دقیق مبلغ به عدد و حروف گرفته تا سررسید و نام گیرنده و البته، امضای طلایی صادرکننده که روح سفته است، هر کدوم جایگاه خودشون رو دارن.

یادتون باشه که سفته، یه سند تعهدآوره و هر حرفی که روی اون می نویسیم، یه بار حقوقی داره. پس همیشه با دقت و آگاهی کامل، داخل سفته چه بنویسیم رو در نظر داشته باشید و هرگز سفید امضا کردن سفته یا دستکاری توی اون رو قبول نکنید. اگه هم جایی توی پر کردن سفته دچار ابهام شدید، یا سفته تون شرایط خاصی داشت، خودتون رو به آب و آتیش نزنید!

هیچ چیز بهتر از مشورت با یه متخصص نیست. برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی در خصوص سفته و سایر اسناد تجاری، با کارشناسان ما در تماس باشید تا خیالتون از هر جهت راحت باشه و با اطمینان کامل قدم بردارید.