دایره گچی قفقازی؛ غمِ بی عدالتی و نابرابری بدون احساس پوچی

اثری از «برشت» را در حالی می شود روی صحنه تئاتر یک اجرای خوب و حرفه ای داشت که با درک درست از شخصیت” برشت “و با اعتقاد و وفاداری به دیدگاه ها و روش های او و با روش خلاقانه و نوین از مسیر اصلی منحرف نشد.

“برشت” صحنه تئاتر را وسیله ای برای تفنن و سرگرمی نمی داند؛ بلکه معتقد است تماشاگر با نمایشنامه او در بطن جامعه خودش قرار می گیرد و به بهانه روایت داستان صحنه وقایع جامعه روز خود را به قضاوت می نشیند. جایگزین کردن عقل تماشاگر در لحظات خاص بجای تکیه بر احساسات برگرفته از نمایش از ویژگی های” برشت” است که فاصله گذاری در تئاتر نام گرفته است. امیر دژاکام در اثر جدید خود ” دایره گچی قفقازی”دقیقاً خود را جاپای افکار و آرمان ها و سبک “برشت “آلمانی قرار داده و با استفاده از نیروهای جوان هنرجوی تئاتر هم نمایشی درست و دقیق برای تماشاگر به روی صحنه برده همه به هنرجویان تئاتر را آموزش داده هم اینکه تماشاگر را به دنیای واقعی اطراف خود سوق داده است. تماشاگر نمی تواند نمایش را با لذت نگاه کند؛ اما با جامعه خود تطبیق ندهد درحالی که غرق در روایت نمایش است ناگهان به سوی جغرافیای اطراف خود پرت می شود و احساس می کند بجای صحنه تئاتر با صحنه زندگی واقعی و آدم های متفاوت و متناقض آن روبرو است و درباره وقایع و نظریه های سیاستمداران و حکمرانان و نادانان و شیوه های عدالت خواهی و برابری و مظلوم و ظالم به قضاوت می پردازد.

تفکر و تعمق اصالت تئاتر است؛ اما سرگرمی و سطحی سازی آفت امروز صحنه تئاتر است. دژاکام با پیشینه آگاهانه و عمیق خود نه تنها خود از این ورطه فاصله گرفته به هنرجویانی هم که آینده تئاتر را رقم می زنند اهمیت هویت و اصالتشان را گوشزد می کند. نمایش با شروع گرم و جذاب آغاز می شود و در همان ابتدا ساده و روان از تماشاگر می خواهد شاهد روایت قصه ای ساده ای باشد؛ اما با خلاقیت و درایت کارگردان داستان آرام آرام دلنشین و در میانه دلچسب و جدی و در پایان تأثیرگذار و عمیق درونیات تماشاگر را به وجد می آورد و با اینکه پر از غم و بی عدالتی و نابرابری است بدون احساس پوچی و ناامیدی با لذت به پایان می رسد. ویژگی دیگر نمایش امیر دژاکام این است که متناسب با پیام نمایش و به پیروی از سبک برشت عدالت را میان بازیگران بخصوص هنرجویان تازه کار و سایر حرفه ای ها رعایت کرده و آشکار و پر رنگ نقش اول و یا دوم را به رخ نمی کشد به گونه ای که همه یکسان هستند مگر آنکه شخصیت حس را منتقل کند.

۵۷۵۷