درخواست رفع سوء اثر چک

اگه خدای نکرده چکتون برگشت خورده و حالا دنبال راهی هستید که این مشکل رو حل کنید و سوء اثرش رو پاک کنید، جای درستی اومدید. درخواست رفع سوء اثر چک به معنی اینه که سابقه منفی برگشت خوردن چک از کارنامه مالی شما پاک بشه و اعتبارتون دوباره برگرده. این موضوع هم برای زندگی شخصی مهمه، هم برای کسب وکار و کلاً هر نوع فعالیت مالی.

برگشت خوردن چک، مثل یه لکه روی اعتبار مالی آدم می مونه و ممکنه خیلی دردسرها براتون درست کنه؛ از اینکه نتونید وام بگیرید یا دسته چک جدید داشته باشید تا حتی مسدودی حساب هاتون. ولی نگران نباشید، چون این مشکل قابل حله. درسته که پیچیدگی های خاص خودش رو داره، اما با آگاهی از روش ها و مراحل قانونی، می تونید این مسیر رو راحت تر طی کنید و دوباره نفس راحت بکشید. در ادامه، همه راه وچاه رو بهتون می گیم تا با خیال راحت برای رفع سوء اثر چکتون اقدام کنید.

سوء اثر چک چیست و چرا باید رفعش کرد؟

وقتی صحبت از چک میشه، همه ما می دونیم که یه وسیله پرداخت مطمئن و معتبره. شما یه چک صادر می کنید و در ازاش پول یا خدماتی رو دریافت می کنید. انتظار اینه که سر تاریخ مشخص شده، پول کافی توی حساب صادرکننده باشه تا دارنده چک بتونه اون رو نقد کنه. اما گاهی اوقات، به هر دلیلی، ممکنه حساب خالی باشه یا پول به اندازه کافی نباشه. در این حالت، چک برگشت می خوره و اینجا پای سوء اثر چک به میون میاد.

بیایید ببینیم سوء اثر یعنی چی؟

سوء اثر چک در واقع یه سابقه منفیه که وقتی چکتون برگشت می خوره، تو سامانه بانکی به اسمتون ثبت میشه. یعنی بانک مرکزی یه جورایی علامت میزنه که شما چک بی محل داشتید و این سابقه تو تمام سیستم بانکی کشور پخش میشه. این اتفاق نه تنها روی اعتبار مالی شما تاثیر میذاره، بلکه ممکنه کارتون رو برای خیلی از فعالیت های بانکی و مالی دیگه حسابی گره بندازه.

چک برگشتی، چه دردسرهایی درست می کنه؟

فکر نکنید برگشت خوردن یه دونه چک، اتفاق کوچیکیه و به راحتی از کنارش میشه رد شد. نه! عواقب و محرومیت هایی که چک برگشتی براتون به بار میاره، جدیه و می تونه زندگی مالی شما رو حسابی تحت تاثیر قرار بده. بیایید ببینیم این دردسرها چیان:

• ممنوعیت گرفتن دسته چک جدید: دیگه نمی تونید توی سامانه صیاد یا از هیچ بانکی، دسته چک جدید بگیرید.
• مشکل در باز کردن حساب یا گرفتن کارت بانکی جدید: افتتاح هرگونه حساب یا صدور کارت بانکی جدید براتون ممنوع میشه.
• ندادن وام و تسهیلات بانکی: اگه بخواید وام بگیرید یا از هر نوع تسهیلات بانکی استفاده کنید، عملاً این امکان رو ندارید چون اعتبار مالیتون زیر سوال رفته.
• ممنوعیت استفاده از کارت های بانکی فعلی: بله، در مواردی حتی ممکنه کارت های بانکی فعلی تون هم مسدود بشه و نتونید ازشون استفاده کنید.
• مسدود شدن تمام حساب ها: این یکی خیلی مهمه! بر اساس ماده 5 مکرر قانون چک، ممکنه تمام حساب های شما در تمام بانک ها مسدود بشه و دسترسی تون به پولتون محدود بشه. این یعنی فلج شدن کامل فعالیت های مالی!

پس با این اوصاف، حتماً متوجه شدید که درخواست رفع سوء اثر چک چقدر حیاتیه و نباید اون رو دست کم گرفت. باید هرچه زودتر دست به کار بشید و این لکه رو از کارنامه مالیتون پاک کنید.

این سوء اثر تا کی روی اعتبارتون می مونه؟

بدون اینکه شما هیچ کاری برای رفع سوء اثر چکتون انجام بدید، این سابقه منفی برای سه سال توی سیستم بانکی باقی می مونه. یعنی اگه سه سال هیچ اقدامی نکنید و دارنده چک هم علیه تون شکایت حقوقی یا کیفری ثبت نکرده باشه، بعد از سه سال سوء اثر به صورت خودکار پاک میشه. اما خب، کی می تونه سه سال با اون همه محرومیت و دردسر سر کنه؟ قطعاً هیچ کس! برای همین، باید خودتون فعالانه برای درخواست رفع سوء اثر چک اقدام کنید.

سنگ بنای قانونی: تبصره 3 ماده 5 مکرر قانون صدور چک

قبل از اینکه بریم سراغ روش های مختلف درخواست رفع سوء اثر چک، خوبه بدونید که تمام این مراحل و قوانین، ریشه در یک قانون اصلی دارن: تبصره 3 ماده 5 مکرر قانون صدور چک. این تبصره مثل یه نقشه راه عمل می کنه و تمام شرایط و روش های قانونی برای پاک کردن سابقه چک برگشتی رو مشخص کرده.

آشنایی با این ماده قانونی برای هر کسی که با مشکل چک برگشتی مواجه شده، خیلی مهمه. چون دقیقاً مشخص می کنه که بانک ها تحت چه شرایطی موظف هستن سوء اثر چک رو از سابقه شما پاک کنن و چه مدارکی از شما بخوان. پس خیالتون راحت باشه که تمام روش هایی که جلوتر بهشون می پردازیم، بر اساس همین ماده قانونی بنا شدن و کاملاً معتبر هستن.

روش های اصلی برای درخواست رفع سوء اثر چک (گام به گام)

حالا که می دونیم سوء اثر چک چی هست و چه عواقبی داره و مبنای قانونیش رو هم فهمیدیم، وقتشه بریم سراغ اصل مطلب: چطور باید برای درخواست رفع سوء اثر چک اقدام کنیم؟ روش های مختلفی برای این کار وجود داره که هر کدوم شرایط و مراحل خاص خودشون رو دارن. بیایید یکی یکی بررسی شون کنیم.

روش اول: پول رو بذارید تو حساب و چک رو پاس کنید! (رایج ترین راه)

این روش، همون راه حل کلاسیک و البته منطقی ترین حالته. وقتی چکتون برگشت خورده، یعنی پول کافی توی حسابتون نبوده. برای رفع سوء اثر، بهترین کار اینه که بالاخره پول رو فراهم کنید و به حساب واریز کنید.

1. مراحل دقیق:
   1. واریز وجه به حساب: اول از همه، مبلغ کسری چک رو به همون حسابی که ازش چک صادر شده، واریز کنید تا موجودی حساب به اندازه مبلغ چک بشه.
   2. اعلام به دارنده چک: شما باید به دارنده چک اطلاع بدید که پول توی حسابه و می تونه برای وصول چک مراجعه کنه. گاهی این کار رو بانک هم انجام میده.
   3. ارائه چک به بانک برای وصول: دارنده چک با لاشه چک به بانک مراجعه می کنه و چک رو نقد می کنه.
   4. اعلام بانک به بانک مرکزی: بعد از اینکه چک وصول شد، بانک صادرکننده این موضوع رو به بانک مرکزی اعلام می کنه و سوء اثر چک از سابقه شما پاک میشه.
2. مدارک لازم برای درخواست:
   • اصل لاشه چک وصول شده (یعنی چکی که پولش پرداخت شده).
   • کارت شناسایی معتبر (کارت ملی یا شناسنامه).

روش دوم: لاشه چک برگشتی رو به بانک تحویل بدید.

گاهی اوقات ممکنه شما پول چک رو خارج از سیستم بانکی به دارنده چک پرداخت کرده باشید؛ مثلاً به صورت نقدی، کارت به کارت یا حتی با یه چک جدید. در این حالت، شما لاشه چک برگشتی رو از دارنده تحویل می گیرید و بعد با اون لاشه به بانک مراجعه می کنید.

1. مراحل دقیق:
   1. پرداخت وجه به دارنده: پول رو به هر روشی که توافق کردید به دارنده چک پرداخت کنید.
   2. دریافت لاشه چک: حتماً لاشه (اصل برگ چک) رو از دارنده چک تحویل بگیرید.
   3. ارائه لاشه به بانک: با اصل لاشه چک برگشتی به شعبه ای که ازش چک صادر کردید، مراجعه کنید.
   4. دریافت رسید: از بانک رسید بگیرید که لاشه چک رو تحویل دادید. بانک هم سوء اثر رو رفع می کنه.
2. مدارک لازم برای درخواست:
   • اصل لاشه چک برگشتی.
   • کارت شناسایی معتبر.

روش سوم: دارنده چک براتون رضایت نامه محضری بده. (مخصوصاً وقتی لاشه نیست!)

این روش وقتی به درد می خوره که لاشه چک به هر دلیلی دستتون نیست؛ مثلاً گم شده، دزدیده شده یا دارنده چک حاضر نیست اون رو بهتون بده. در این حالت، رضایت دارنده چک برای رفع سوء اثر از اهمیت زیادی برخورداره.

1. مراحل دقیق:
   1. توافق با دارنده چک: با دارنده چک به توافق برسید که حاضر به دادن رضایت نامه محضری باشه.
   2. مراجعه به دفترخانه: شما و دارنده چک (یا فقط دارنده چک) به یکی از دفترخانه های اسناد رسمی مراجعه می کنید.
   3. تنظیم رضایت نامه محضری: دارنده چک در دفترخانه، رضایت خودش رو مبنی بر دریافت وجه چک یا عدم طرح شکایت اعلام می کنه و این رضایت نامه رو محضری می کنه (مهر و امضای دفترخونه).
   4. ارائه رضایت نامه به بانک: شما اصل رضایت نامه محضری رو به بانکی که چک رو صادر کرده بودید، تحویل می دید. بانک هم با استناد به این سند، سوء اثر رو رفع می کنه.
2. مدارک لازم برای درخواست:
   • اصل رضایت نامه محضری دارنده چک.
   • کارت شناسایی معتبر.

روش چهارم: پول رو تو حساب مسدود کنید (12 ماهه).

گاهی وقت ها ممکنه به دارنده چک دسترسی نداشته باشید یا به هر دلیلی نتونید لاشه چک یا رضایت نامه محضری رو ازش بگیرید. در این شرایط، قانون یه راه حل دیگه هم پیش روی شما گذاشته: مسدود کردن مبلغ چک در حساب خودتون.

1. مراحل دقیق:
   1. واریز مبلغ معادل وجه چک: شما معادل مبلغ چک برگشتی رو به حساب جاری خودتون (همون حسابی که ازش چک صادر شده) واریز می کنید.
   2. درخواست کتبی از بانک: از بانک کتباً درخواست می کنید که این مبلغ رو به مدت 12 ماه (بر اساس آخرین بخشنامه ها) مسدود کنه و تا تعیین تکلیف نهایی چک یا پایان این مدت، قابل برداشت نباشه.
   3. اعلام بانک به دارنده: بانک موظفه این مسدودی رو به دارنده چک اطلاع بده تا اگه خواست بیاد و پولش رو بگیره.
2. مدارک لازم برای درخواست:
   • رسید واریز وجه (اگه مبلغ رو تازه واریز کردید).
   • درخواست کتبی برای مسدودی وجه (که خود بانک فرمش رو داره یا می تونید بنویسید).
   • کارت شناسایی معتبر.

خیلی ها ممکنه بپرسن این مسدودی 12 ماهه هست یا 24 ماهه؟ طبق آخرین بخشنامه های بانک مرکزی و رویه فعلی، مدت زمان مسدود کردن وجه برای رفع سوء اثر چک، 12 ماه هستش. پس حواستون باشه که اطلاعات قدیمی شما رو به اشتباه نندازه.

روش پنجم: نامه از مراجع قضایی یا ثبتی.

اگه پرونده چک برگشتی شما به دادگاه یا اداره ثبت رفته باشه و اونجا کارش تموم شده باشه (مثلاً عملیات اجرایی تموم شده یا ذمه شما برائت شده)، می تونید با ارائه نامه رسمی از اون مراجع، سوء اثر رو رفع کنید.

1. مراحل دقیق:
   1. دریافت نامه رسمی: از دادگاه یا اداره ثبت، نامه ای رسمی دریافت می کنید که نشون میده عملیات اجرایی پرونده چک شما تموم شده یا شما دیگه مدیون نیستید.
   2. ارائه نامه به بانک: این نامه رو به بانک صادرکننده چک تحویل می دید.
   3. رفع سوء اثر: بانک بر اساس این نامه، سوء اثر رو از سابقه شما پاک می کنه.
2. مدارک لازم برای درخواست:
   • نامه رسمی از مرجع قضایی یا ثبتی ذی صلاح.
   • کارت شناسایی معتبر.

روش ششم: صبر کنید تا زمان قانونی (3 سال) بگذره.

همونطور که گفتیم، اگه هیچ کدوم از روش های بالا رو انجام ندید و دارنده چک هم هیچ شکایت حقوقی یا کیفری علیه تون ثبت نکرده باشه، بعد از سه سال از تاریخ برگشت خوردن چک و صدور گواهی عدم پرداخت، سوء اثر چک به صورت خودکار توسط بانک مرکزی رفع میشه.

شرایط دقیق:

• سه سال کامل از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت گذشته باشه.
• هیچ دعوای حقوقی یا کیفری توسط دارنده چک علیه شما مطرح نشده باشه.

البته در این روش، شما درخواست فعالی به بانک نمیدید، اما می تونید وضعیت رو از طریق استعلام پیگیری کنید تا مطمئن بشید که سوء اثر خودکار رفع شده.

روش هفتم: از سامانه محچک کمک بگیرید.

بر اساس بخشنامه جدیدی که در تاریخ 1402/3/21 صادر شده، اگه بخشی از مبلغ چک شما از طریق سامانه محچک توی حسابتون مسدود شده، می تونید مابه التفاوت باقیمانده مبلغ چک رو به حسابتون واریز کنید و بعدش درخواست رفع سوء اثر چک رو ثبت کنید.

1. مراحل دقیق:
   1. تامین کسری مبلغ: اگه قسمتی از مبلغ چک قبلاً مسدود شده، شما باقیمانده کسری رو تامین می کنید و به حساب واریز می کنید.
   2. درخواست مسدودی کل مبلغ و رفع سوء اثر: با واریز مابه التفاوت، می تونید از بانک درخواست کنید که کل مبلغ چک رو در حسابتون مسدود کنه و همزمان برای رفع سوء اثر اقدام کنید.

چطور درخواست رفع سوء اثر رو به بانک بدیم؟ (فرایند گام به گام)

خب، حالا که با روش های مختلف رفع سوء اثر آشنا شدید، می رسیم به قسمت مهم ماجرا: چطور باید این درخواست رفع سوء اثر چک رو به بانک ارائه بدیم؟ این بخش، مراحل اصلی و گام های عملیاتی رو توضیح میده.

گام 1: مدارکتون رو جمع و جور کنید.

مهم ترین کار قبل از مراجعه به بانک، اینه که تمام مدارک لازم رو آماده کنید. بسته به روشی که برای رفع سوء اثر انتخاب کردید، مدارک متفاوته، اما به طور کلی اینا رو یادتون باشه:

• اصل شناسنامه و کارت ملی (برای احراز هویت شما).
• مستندات مربوط به یکی از روش های بالا (مثلاً لاشه چک، رضایت نامه محضری، نامه قضایی، رسید واریز وجه مسدودی و…).
• اگه شرکتی هستید، مدارک ثبتی شرکت و معرفی نامه نماینده.

گام 2: برید همون بانکی که چک رو دادید.

خیلی مهمه که برای درخواست رفع سوء اثر چک، حتماً به شعبه اصلی بانکی مراجعه کنید که چک رو از اونجا صادر کردید (بانک محال علیه). هرچند این اطلاعات تو سامانه بانک مرکزی ثبت میشه، اما فرآیند اولیه از طریق همون شعبه انجام میشه.

گام 3: فرم درخواست رو پر کنید (اگه فرمی بود).

بعضی بانک ها فرم های مخصوصی برای درخواست رفع سوء اثر چک دارن که باید اونها رو تکمیل کنید. این فرم ها معمولاً اطلاعاتی مثل شماره چک، تاریخ برگشت، مبلغ، و روش انتخابی شما برای رفع سوء اثر رو ازتون می خوان. اگه فرم خاصی نبود، نگران نباشید، می تونید درخواست کتبی خودتون رو به متصدی بانک بدید.

گام 4: درخواست و مدارک رو تحویل بدید و رسید بگیرید.

بعد از تکمیل فرم (یا نوشتن درخواست کتبی)، تمام مدارک آماده شده رو به متصدی مربوطه در بانک تحویل بدید. حتماً حواستون باشه که از درخواستتون یه کپی بگیرید و از متصدی بخواهید که مهر و امضای بانک رو روش بزنه و به عنوان رسید به شما بده. این رسید برای پیگیری های بعدی خیلی مهمه و ثابت می کنه شما درخواستتون رو ثبت کردید.

گام 5: پیگیری کنید تا کارتون راه بیفته.

بعد از اینکه درخواستتون رو ثبت کردید، کار شما تموم نشده! باید پیگیری کنید تا مطمئن بشید که بانک مرکزی سوء اثر رو رفع کرده. بانک بعد از بررسی مدارک شما، اطلاعات رو به سامانه بانک مرکزی میفرسته و اونجا رفع سوء اثر اعمال میشه. معمولاً این فرآیند 3 تا 7 روز کاری طول میکشه. تو بخش های بعدی می گیم چطور استعلام بگیرید و مطمئن بشید.

وقتی لاشه چک نیست: راهکارهای عملی برای رفع سوء اثر چک بدون لاشه

یکی از دغدغه های اصلی خیلی ها وقتی چکشون برگشت می خوره، اینه که اگه لاشه چک رو نداشته باشیم باید چیکار کنیم؟ نگران نباشید! این یه سناریوی رایجه و قانون برای اون هم راه حل هایی گذاشته. بیایید ببینیم وقتی لاشه چک نیست، چطور باید درخواست رفع سوء اثر چک بدون لاشه رو ثبت کرد.

سناریوهای رایج برای دردسر لاشه چک.

چه وقت ممکنه لاشه چک دستتون نباشه؟

• مفقود شدن لاشه: خود لاشه چک گم شده یا به هر دلیلی پیدا نمیشه.
• عدم همکاری دارنده: دارنده چک باهاتون همکاری نمیکنه و لاشه رو بهتون نمیده (شاید برای فشار بیشتر).
• عدم دسترسی به دارنده: ممکنه دارنده چک رو نشناسید، شماره ای ازش نداشته باشید یا کلاً بهش دسترسی نداشته باشید.

راهکار اول: باز هم رضایت نامه محضری.

این همون روشیه که تو بخش روش های اصلی هم بهش اشاره کردیم. اگه دارنده چک حاضره باهاتون همکاری کنه، بهترین راه اینه که بره دفترخونه و یه رضایت نامه محضری براتون تنظیم کنه. این رضایت نامه، سند رسمی به حساب میاد و بانک با دیدنش، درخواست رفع سوء اثر چک بدون لاشه شما رو قبول می کنه.

• نحوه درخواست به بانک: وقتی این رضایت نامه رو آماده کردید، به بانک میرید و می گید من برای رفع سوء اثر چک شماره (فلان) بر اساس رضایت نامه محضری دارنده، اقدام کردم.

راهکار دوم: مسدود کردن پول در حساب.

اگه دارنده چک همکاری نکرد یا بهش دسترسی نداشتید، این راهکار به کمکتون میاد. شما مبلغ چک رو به حسابتون واریز می کنید و از بانک می خواید که این پول رو برای 12 ماه مسدود کنه. این کار نشون میده که شما نیت پرداخت رو دارید و برای همین، سوء اثر رو از شما رفع می کنن.

• نحوه درخواست به بانک: به بانک اعلام می کنید که درخواست رفع سوء اثر چک شماره (فلان) رو از طریق مسدود کردن وجه در حسابم دارم.

راهکار سوم: با حکم دادگاه.

این روش معمولاً آخرین راه حله و برای مواردیه که مسائل حقوقی پیچیده تر میشن. مثلاً اگه شما از دارنده چک شکایت کردید و دادگاه به نفع شما رأی داده باشه (مثلاً ثابت بشه چکتون کلاهبرداری بوده یا شما مدیون نیستید). در این صورت، با حکم قطعی دادگاه، می تونید برای درخواست رفع سوء اثر چک اقدام کنید.

• نحوه درخواست به بانک: به بانک میرید و میگید درخواست رفع سوء اثر چک شماره (فلان) رو با ارائه حکم قضایی دارم.

چطور بفهمیم سوء اثر چک رفع شده؟ (روش های استعلام)

بعد از اینکه درخواست رفع سوء اثر چک رو به بانک دادید، یه سوال مهم پیش میاد: از کجا بدونم کارم تموم شده و سوء اثر واقعاً رفع شده؟ پیگیری وضعیت چکتون خیلی مهمه تا خیالتون از بابت پاک شدن سابقه برگشتی راحت بشه. چند تا راه برای استعلام هست که اینجا بهتون می گیم.

چرا پیگیری وضعیت خیلی مهمه؟

پیگیری بهتون اطمینان میده که تمام مراحل به درستی انجام شده و سابقه برگشتی چک شما از سیستم بانکی پاک شده. اگه این کار رو نکنید، ممکنه بعداً با مشکلاتی مثل ندادن دسته چک یا وام مواجه بشید، در حالی که فکر می کردید مشکل حل شده.

استعلام از طریق اپلیکیشن ساد24.

یکی از راحت ترین و در دسترس ترین روش ها برای استعلام وضعیت چک، استفاده از اپلیکیشن ساد24 هست. این اپلیکیشن به سامانه بانک مرکزی وصله و اطلاعات رو بهتون نشون میده.

راهنمای کامل و گام به گام:

1. اول از همه، اپلیکیشن ساد24 رو روی گوشیتون نصب کنید.
2. بعد از نصب، وارد اپلیکیشن بشید.
3. معمولاً یه گزینه به اسم استعلام صیاد یا مشابه اون توی صفحه اصلی یا منوی برنامه هست، روی اون کلیک کنید.
4. شماره 16 رقمی صیادی چک رو که روی برگه چک نوشته شده، دقیق وارد کنید.
5. دکمه استعلام رو بزنید.
6. سیستم بهتون اعلام می کنه که هزینه استعلام چقدره (معمولاً یه مبلغ ناچیز که از سیم کارتتون کم میشه). تأیید کنید.
7. ممکنه چند دقیقه طول بکشه تا نتیجه بیاد. صبور باشید.
8. نتیجه استعلام بهتون نشون داده میشه. این نتایج معمولاً با رنگ های خاصی مشخص میشن:
   • سفید: یعنی صادرکننده هیچ سابقه چک برگشتی نداره یا تمام موارد قبلی رو رفع سوء اثر کرده. (بهترین وضعیت)
   • زرد: صادرکننده فقط یه دونه چک برگشتی با مبلغ کم (زیر 5 میلیون تومان) داره.
   • نارنجی: صادرکننده 2 تا 4 فقره چک برگشتی داره یا مبلغشون تا 20 میلیون تومنه.
   • قهوه ای: صادرکننده 5 تا 10 فقره چک برگشتی داره یا مبلغشون تا 50 میلیون تومنه.
   • قرمز: صادرکننده بیش از 10 فقره چک برگشتی داره یا مبلغ کلشون بالای 50 میلیون تومنه. (بدترین وضعیت)

استعلام پیامکی از بانک مرکزی (سرشماره 701701).

اگه به اینترنت دسترسی ندارید یا اپلیکیشن ندارید، می تونید از روش پیامکی استفاده کنید. این هم یه راه ساده و کاربردیه:

• فرمت دقیق ارسال پیامک: کد 16 رقمی صیادی روی برگه چک رو بدون هیچ فاصله یا کاراکتر اضافه ای به سرشماره 701701 ارسال کنید.
• توضیح هزینه ها و مدت زمان پاسخگویی: هزینه هر استعلام پیامکی معمولاً 3500 ریاله (باید اعتبار کافی تو سیم کارتتون داشته باشید). نتیجه هم معمولاً طی 15 دقیقه براتون ارسال میشه.

سامانه اینترنتی بانک مرکزی (سایت صیاد).

بانک مرکزی یه سامانه اینترنتی به اسم صیاد داره که اونجا هم می تونید استعلام بگیرید. کافیه وارد سایت بانک مرکزی بشید و از بخش سامانه های مرتبط با چک، وارد سامانه صیاد بشید و اطلاعات مربوط به چک (مثل کد 16 رقمی صیاد) رو وارد کنید.

مراجعه حضوری به بانک مرکزی.

اگه تعداد چک های برگشتی شما زیاده و از طریق روش های بالا به نتیجه نرسیدید یا نیاز به اطلاعات کامل تر و دقیق تری دارید، می تونید به صورت حضوری به یکی از شعب بانک مرکزی (یا نمایندگی های مشخص شده) مراجعه کنید و استعلام بگیرید. این روش معمولاً برای موارد پیچیده تر توصیه میشه.

نکات تکمیلی و چیزهایی که باید بدونید

حالا که تمام روش ها و مراحل درخواست رفع سوء اثر چک رو با هم مرور کردیم، بد نیست به چند نکته دیگه هم که ممکنه سوال شما باشن، نگاهی بندازیم.

هزینه رفع سوء اثر چک چقدره؟

به طور کلی، برای هر فقره درخواست رفع سوء اثر چک برگشتی، بانک یه کارمزد اندک دریافت می کنه که در حال حاضر حدود 100 هزار ریال (ده هزار تومان) هستش. البته این مبلغ برای مواردی مثل رفع سوء اثر به دلیل مرور زمان (بعد از 3 سال) یا تشابه اسمی، معمولاً دریافت نمیشه.

آیا همه بانک ها یک جور عمل می کنند؟ (ملت، ملی، رسالت و …)

اصول کلی درخواست رفع سوء اثر چک بر اساس قانون صدور چک و بخشنامه های بانک مرکزی برای همه بانک ها یکسانه. یعنی روش هایی مثل تامین موجودی، ارائه لاشه، رضایت نامه محضری و… در تمام بانک ها قابل اجرا هستن.

اما خب، ممکنه تو جزئیات اجرایی یا امکانات، تفاوت هایی وجود داشته باشه. مثلاً بعضی بانک ها مثل بانک قرض الحسنه رسالت، امکان ثبت درخواست رفع سوء اثر چک به صورت غیرحضوری (از طریق پیشخوان مجازی) رو هم فراهم کردن که کار رو راحت تر می کنه. برای بانک های دیگه مثل ملت یا ملی هم باید به شعبه مراجعه کنید و مراحل رو طی کنید.

رفع سوء اثر چقدر طول می کشه؟

همونطور که قبل تر هم گفتیم، بعد از اینکه شما درخواست رفع سوء اثر چک رو به بانک ارائه می دید و مدارکتون کامله، معمولاً 3 تا 7 روز کاری طول می کشه تا این موضوع تو سامانه بانک مرکزی ثبت بشه و سوء اثر از سابقه شما پاک بشه. البته ممکنه تو بعضی موارد خاص، این زمان کمی بیشتر بشه.

میشه چند تا چک رو با هم رفع سوء اثر کرد؟

بله، اگه چند تا چک برگشتی دارید، می تونید به صورت همزمان برای رفع سوء اثر همه شون اقدام کنید. مدارک لازم رو برای هر کدوم از چک ها آماده می کنید و درخواست رو به بانک ارائه می دید. فرآیند برای هر چک به صورت جداگانه بررسی و رفع سوء اثر میشه.

اگه دارنده چک یا بانک همکاری نکرد چی؟

اگه دارنده چک همکاری نکرد (مثلاً لاشه یا رضایت نامه نداد) و شما هم بهش دسترسی نداشتید، می تونید از روش های جایگزین مثل مسدود کردن وجه در حساب به مدت 12 ماه استفاده کنید. اگه بانک هم در فرآیند درخواست رفع سوء اثر چک باهاتون همکاری نکرد یا مشکل داشتید، می تونید موضوع رو از طریق بازرسی بانک مرکزی پیگیری کنید.

کی به وکیل یا مشاور حقوقی نیاز پیدا می کنیم؟

اگه پرونده چک برگشتی شما پیچیده شده، مثلاً جنبه کیفری پیدا کرده، یا دارنده چک شکایت کرده، یا با مسائل حقوقی نامعلومی مواجه شدید، بهتره با یه وکیل یا مشاور حقوقی متخصص تو این زمینه مشورت کنید. اونها می تونن بهترین راهنمایی رو بهتون ارائه بدن و در صورت لزوم، فرآیندهای قانونی رو از طرف شما پیگیری کنن.

تکلیف چک های برگشتی قدیمی چی میشه؟

قانون جدید چک با هدف اعتباربخشی بیشتر به چک ها اومده. برای چک های برگشتی قدیمی هم این قانون یه راه حل گذاشته: اگه سه سال از برگشت خوردن چک و صدور گواهی عدم پرداخت گذشته باشه و هیچ شکایتی هم علیه صادرکننده ثبت نشده باشه، سوء اثر چک به صورت خودکار رفع میشه. این یعنی قانون برای چک های قدیمی که ازشون زمان زیادی گذشته هم راهی برای رفع سوء اثر در نظر گرفته.

رفع سوء اثر با رفع مسدودی حساب چه فرقی داره؟

این دو تا با هم فرق دارن، اما به هم مربوطن. رفع سوء اثر چک یعنی سابقه منفی برگشتی از اعتبارتون پاک میشه. اما رفع مسدودی حساب یعنی پولی که از حسابتون به خاطر اون چک برگشتی مسدود شده بود، دوباره قابل دسترسه. وقتی شما سوء اثر چک رو رفع می کنید، خود به خود حساب های مسدود شده هم آزاد میشن (البته اگه دستور مسدودی فقط به خاطر همون چک برگشتی بوده باشه و نه دستور قضایی مستقل).

نتیجه گیری

دیدیم که درخواست رفع سوء اثر چک یه پروسه کاملاً قانونی و البته ضروریه برای هر کسی که با مشکل چک برگشتی روبرو شده. از دست رفتن اعتبار مالی و محدودیت هایی که چک برگشتی براتون به وجود میاره، جدیه و باید با آگاهی و به موقع برای حلش اقدام کنید. یادتون باشه که همیشه یه راه حلی برای این مشکلات وجود داره و نباید ناامید بشید.

حالا که با تمام روش ها، مدارک لازم، و مراحل گام به گام درخواست رفع سوء اثر چک آشنا شدید، می تونید با دید باز و اطلاعات کامل، بهترین مسیر رو برای خودتون انتخاب کنید. کافیه همت کنید و با پیگیری منظم، این مشکل رو از سر راه بردارید. اگه در طول این مسیر به سوالات حقوقی پیچیده تری برخوردید، حتماً از مشاوران حقوقی کمک بگیرید تا با خیال راحت و با سرعت بیشتری کارتون پیش بره. اقدام آگاهانه و به موقع، کلید حل اینجور مشکلاته.