درخواست استفاده از پابند الکترونیکی

اگه شما یا یکی از عزیزانتون با حکم حبس روبرو شده و دنبال راهی هستید که دوران محکومیت رو خارج از دیوارهای زندان بگذرونید، درخواست استفاده از پابند الکترونیکی میتونه یه گزینه عالی باشه. این امکان قانونی، به خیلی ها کمک کرده که ضمن سپری کردن دوران حبس، کنار خانواده شون بمونن و به زندگی عادی برگردن. اما چطوری میشه برای این پابند درخواست داد؟ شرایطش چیه و چه مدارکی لازمه؟ توی این مقاله، همه چیز رو مفصل و به زبانی ساده براتون توضیح میدیم تا بتونید با خیال راحت برای این کار اقدام کنید.

پابند الکترونیکی: راهی برای آزادی تحت نظارت

حتماً اسم پابند الکترونیکی به گوشتون خورده. این وسیله که شبیه یه ساعت مچی بزرگ یا یه مچ بند روی مچ پا یا دست بسته میشه، در واقع یه دستگاه ردیاب هوشمنده. هدف اصلی پابند الکترونیکی اینه که به افراد محکوم به حبس، اجازه بده دوران محکومیتشون رو خارج از زندان و تحت نظارت الکترونیکی بگذرونن. یه جورایی میشه گفت این دستگاه، زندان سیار شماست، با این تفاوت که دیوارهای بتنی نداره و آزادی عملتون خیلی بیشتره!

فلسفه وجودی پابند الکترونیکی هم خیلی قشنگه: کاهش جمعیت زندان ها، کمک به بازگشت سریع تر افراد به جامعه و خانواده، و جلوگیری از آثار منفی حبس بر روح و روان محکومین. با استفاده از این سیستم، هم محکوم میتونه به زندگی عادی تا حدودی برگرده و هم جامعه از حضورش تو محیطی سالم تر بهره مند میشه.

مبانی قانونی پابند الکترونیکی: از کجا شروع شد؟

استفاده از پابند الکترونیکی یه راهکار قانونیه و همینطوری بدون پشتوانه نمیشه ازش استفاده کرد. پایه های اصلی این امکان، توی قانون مجازات اسلامی و آیین نامه های اجرایی اون گذاشته شده. بیاید با هم مهم ترین این قوانین رو مرور کنیم:

ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی (با اصلاحات جدید)

ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی، سنگ بنای اصلی استفاده از پابند الکترونیکیه. این ماده، به دادگاه اجازه میده که در جرائم تعزیری از درجه پنج تا درجه هشت، با رضایت محکوم، به جای حبس، او رو در یه محدوده مکانی مشخص تحت نظارت سامانه های الکترونیکی (همون پابند) قرار بده. نکته مهم اینجاست که برای این دسته از جرایم، نیازی نیست که محکوم، حتی یک روز هم حبس رو تو زندان گذرونده باشه.

اما داستان به همین جا ختم نمیشه! با اصلاحات سال ۱۳۹۹، یه تبصره مهم به این ماده اضافه شد که دامنه استفاده از پابند الکترونیکی رو خیلی گسترش داد. طبق تبصره ۲ ماده ۶۲، مقررات استفاده از پابند، حتی برای حبس های تعزیری درجه دو، درجه سه و درجه چهار هم قابل اجراست؛ اما با یه شرط مهم: محکوم باید یک چهارم مدت زمان حبس خودش رو تو زندان گذرونده باشه. این یعنی حتی کسانی که جرائم سنگین تری مرتکب شدن و حبس های طولانی تری دارن، اگه شرایطش رو داشته باشن، میتونن بعد از گذروندن بخشی از حبسشون، از این امکان بهره مند بشن.

آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی: جزئیات مهم

ماده ۶۲ فقط چارچوب اصلی رو مشخص کرده. برای اینکه بدونیم این سیستم چطور کار میکنه، باید سراغ آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی بریم. این آیین نامه، خیلی از ریزه کاری ها و مراحل رو روشن میکنه. مثلاً:

• ماده ۲: میگه چه کسانی میتونن تحت مراقبت الکترونیکی قرار بگیرن؛ از متهمین تا محکومین و حتی زندانیان تحت نظام نیمه آزادی.
• ماده ۷: توضیح میده چطور محکومین به مرکز مراقبت الکترونیکی معرفی میشن؛ اگه تو زندان باشن یا اگه آزاد باشن.
• ماده ۹: میگه بعد از مراجعه به مرکز، چه کارهایی باید انجام بدید (احراز هویت، اخذ وثیقه، آموزش و نصب تجهیزات).
• ماده ۱۴: روی رعایت حریم خصوصی افراد تحت مراقبت تأکید داره.
• ماده ۲۱: میگه افراد تحت مراقبت الکترونیکی، از حقوقی مثل عفو، آزادی مشروط و مرخصی برخوردارن.
• ماده ۲۲: شرایط و مراجع تغییر محدوده مراقبت رو توضیح میده.
• ماده ۲۳: در مورد معافیت از پرداخت هزینه های پابند صحبت میکنه.
• ماده ۲۵: شرایط اضطراری خروج از محدوده رو مشخص میکنه.

خلاصه که این آیین نامه، نقشه راه شما برای استفاده از پابند الکترونیکیه و بهتره با مواد اصلی اون آشنا باشید.

قوانین مرتبط دیگر: تعویق مراقبتی و قانون کاهش حبس

علاوه بر ماده ۶۲ و آیین نامه اش، چند قانون دیگه هم هستن که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم روی درخواست پابند الکترونیکی تاثیر میذارن:

• ماده ۴۰ و ۴۱ قانون مجازات اسلامی (تعویق مراقبتی): این مواد درباره تعویق مراقبتی صحبت میکنن. تعویق مراقبتی یعنی دادگاه، صدور حکم رو برای یه مدت مشخص (۶ ماه تا ۲ سال) به تعویق میندازه و از شما میخواد که تو این مدت، یه سری شروط رو رعایت کنید. از مهم ترین شرایطی که تو این مواد اومده و برای پابند الکترونیکی هم لازمه، میشه به اینا اشاره کرد:

  • وجود جهات تخفیف: یعنی شرایطی که باعث شده جرم با شدت کمتری انجام بشه یا اینکه شما ابراز ندامت کنید و جبران خسارت کنید (مثل مواردی که تو ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی اومده).
  • پیش بینی اصلاح مرتکب: یعنی دادگاه تشخیص بده که شما واقعاً پشیمون هستید و قصد دارید رفتار خودتون رو اصلاح کنید.
  • جبران ضرر و زیان یا برقراری ترتیبات جبران: باید نشون بدید که ضرر و زیانی که به شاکی یا جامعه وارد شده رو جبران کردید یا حداقل برای جبرانش اقدام کردید.
  • فقدان سابقه کیفری مؤثر: اگه سابقه کیفری جدی نداشته باشید، شانستون بیشتر میشه.

• قانون کاهش مجازات حبس های تعزیری: این قانون هم تو گسترش استفاده از پابند الکترونیکی خیلی نقش داشته. با تصویب این قانون، خیلی از حبس ها به خصوص در جرایم سبک تر، کاهش پیدا کرد که این مسئله، خود به خود باعث شد افراد بیشتری بتونن از شرایط ماده ۶۲ و تبصره های اون برای پابند الکترونیکی استفاده کنن.

بخشنامه های جدید: به روزرسانی برای محکومین

قوه قضائیه برای هماهنگی بیشتر بین مراجع قضایی و یکسان سازی رویه ها، بخشنامه هایی رو صادر میکنه. یکی از این بخشنامه های مهم، بخشنامه شماره ۲۲۶۲/۱۰ مورخ ۱۴۰۲/۳/۸ دادگستری استان تهران هست که شرایط استفاده از پابند الکترونیکی رو برای محکومین مشخص کرده. این بخشنامه چند تا نکته اساسی داره:

• معافیت از زندان برای جرائم سبک تر: برای جرایم تعزیری درجه ۵ تا ۸، دیگه نیازی نیست اول به زندان معرفی بشید و حبس بکشید. میتونید مستقیماً درخواست پابند بدید.
• شامل شدن جرایم سنگین تر: برای جرایم تعزیری درجه ۲، ۳ و ۴، بعد از گذروندن یک چهارم حبس، میتونید درخواست پابند بدید.
• محکومین مالی: اگه به خاطر عدم پرداخت جزای نقدی یا رد مال به حبس محکوم شدید، در صورت تأمین مناسب، میتونید از پابند استفاده کنید.
• محکومیت های متعدد: حتی اگه چند تا محکومیت حبس دارید، بعد از تجمیع مجازات ها، میتونید درخواست بدید.

این بخشنامه نشون میده که اراده سیستم قضایی بر حبس زدایی و استفاده بیشتر از مراقبت های الکترونیکیه. البته این بخشنامه بیشتر برای دادگستری استان تهران صادر شده، اما میتونه یه چراغ راه برای بقیه استان ها هم باشه.

«پابند الکترونیکی فرصتی طلاییه برای کسانی که میخوان دوران محکومیتشون رو با کمترین آسیب به خودشون و خانواده شون سپری کنن و به جامعه برگردن. پس اگه شرایطش رو دارید، از این امکان غافل نشید!»

شرایط اصلی برای درخواست پابند الکترونیکی چیست؟

خب، تا اینجا با مبانی قانونی آشنا شدیم. حالا بیاید ببینیم دقیقاً چه شرایطی رو باید داشته باشید تا درخواست پابند الکترونیکی شما مورد قبول واقع بشه. این شرایط هم به خود محکوم مربوط میشه و هم به نوع جرم و حکمش:

رضایت خودت شرط اوله!

اول از همه، یادتون باشه که استفاده از پابند الکترونیکی یه امر اختیاریه و هیچ کس نمیتونه شما رو مجبور به پذیرش اون کنه. شما باید خودتون به صورت کتبی رضایت بدید که مابقی یا تمام دوران محکومیتتون رو تحت نظارت الکترونیکی بگذرونید. این رضایت یه گام اساسی تو فرآینده.

نوع جرم و مدت حبس: هر جرمی شامل نمیشه

یکی از مهم ترین فاکتورها، نوع و درجه جرمی هست که مرتکب شدید:

• جرائم تعزیری درجه ۵ تا ۸: اینا معمولاً حبس های کمتر از ۵ سال هستن. اگه جرمتون تو این دسته ها قرار میگیره، شانستون برای گرفتن پابند خیلی زیاده و نیازی به گذروندن حتی یک روز حبس تو زندان هم نیست. مثلاً:

  • حبس تا ۳ ماه (درجه ۸)
  • حبس تا ۶ ماه (درجه ۷)
  • حبس تا ۲ سال (درجه ۶)
  • حبس تا ۵ سال (درجه ۵)

• جرائم تعزیری درجه ۲، ۳ و ۴: اینا جرائم سنگین تری هستن و حبس های طولانی تری دارن (از ۵ سال تا بیش از ۲۵ سال). برای این دسته از جرائم، باید حداقل یک چهارم مدت حبستون رو تو زندان گذرونده باشید تا بتونید درخواست پابند الکترونیکی بدید.

پس خیلی مهمه که اول بدونید جرمی که مرتکب شدید، تو کدوم درجه تعزیری قرار میگیره.

وضعیت شخصیتی و رفتار محکوم: اخلاق خوب فراموش نشه

دادگاه فقط به نوع جرم نگاه نمیکنه؛ به شما به عنوان یک فرد هم نگاه میکنه. اینکه تو دوران بازداشت یا حبس (اگه حبس کشیدید) چه رفتاری داشتید، چقدر پشیمون هستید و چقدر آماده اصلاح خودتون هستید، خیلی مهمه. این موارد شامل:

• حسن اخلاق و رفتار: اگه تو زندان بودید، گواهی حسن رفتار از مسئولین زندان میتونه خیلی کمک کنه.
• ندامت و پشیمانی: نشون بدید که واقعاً از کاری که کردید پشیمونید.
• همکاری با مراجع قضایی: اگه تو کشف حقیقت یا جبران خسارت همکاری کردید، این یک نکته مثبته.
• عدم سابقه کیفری مؤثر: نداشتن سابقه کیفری جدی، شانس شما رو بالاتر میبره.

محدوده مکانی مشخص: کجا میتونی باشی؟

وقتی پابند الکترونیکی دریافت میکنید، نمیتونید هر جا که خواستید برید. دادگاه یه محدوده مکانی مشخص برای شما تعیین میکنه که باید تو اون محدوده بمونید. این محدوده میتونه شامل خونه، محل کار، محله زندگی یا هر جای دیگه ای باشه که دادگاه صلاح بدونه. اگه از این محدوده خارج بشید، پابند هشدار میده و ممکنه برگردونده بشید به زندان. پس خیلی مهمه که این محدوده رو جدی بگیرید.

تأمین لازم (وثیقه یا کفالت): برای تضمین بازگشت

برای اطمینان از اینکه شما به تعهداتتون عمل میکنید و از شرایط پابند تخلف نمیکنید، دادگاه از شما تأمین مناسب (معمولاً وثیقه یا کفالت) میگیره. این وثیقه یا کفالت، یه جور تضمینه برای اجرای دستورات قاضی و جبران خسارت های احتمالی به تجهیزات پابند. مبلغ و نوع این تأمین رو دادگاه مشخص میکنه.

شرایط خاص دیگه: محکومین مالی و موارد پیچیده

بعضی وقت ها ممکنه شرایط خاصی داشته باشید که باز هم میتونه روی درخواست شما تاثیر بذاره:

• محکومین مالی: اگه به خاطر مسائل مالی (مثل عدم پرداخت جزای نقدی یا رد مال) به حبس محکوم شدید، در صورت سپردن تأمین مناسب میتونید درخواست پابند بدید.
• محکومیت های متعدد: اگه چند تا حکم حبس دارید، بعد از تجمیع مجازات ها، ممکنه باز هم بتونید از این امکان استفاده کنید.
• زندانیان تحت نظام نیمه آزادی: حتی این افراد هم میتونن درخواست پابند الکترونیکی بدن.

چطور باید درخواست پابند الکترونیکی داد؟

حالا که با شرایط آشنا شدید، وقتشه که ببینیم چطور باید درخواست بدید. این مراحل ممکنه بسته به اینکه شما الان تو زندان هستید یا آزاد، کمی فرق کنه:

مرجع صالح: کدوم دادگاه رسیدگی میکنه؟

مهم ترین نکته اینه که درخواست شما باید به دادگاه صادرکننده حکم قطعی ارسال بشه. یعنی همون دادگاهی که پرونده شما رو به صورت نهایی بررسی کرده و حکم قطعی حبس رو صادر کرده.

برای زندانی ها چطور؟

اگه الان تو زندان هستید و دوران حبس رو میگذرونید، فرآیند درخواست پابند الکترونیکی به این صورته:

1. ارائه درخواست به مددکار زندان: اول باید درخواست کتبی خودتون رو به مددکار زندان تحویل بدید. تو این درخواست باید اعلام کنید که مایلید باقیمانده حبستون رو تحت مراقبت الکترونیکی بگذرونید.
2. ارسال به قاضی اجرای احکام: مددکار زندان، درخواست شما رو به همراه گزارشی از وضعیت و رفتار شما تو زندان، برای قاضی اجرای احکام میفرسته.
3. ارسال پرونده به دادگاه: قاضی اجرای احکام، بعد از بررسی اولیه و اگه با درخواست شما موافق باشه، پرونده و درخواستتون رو به دادگاه صادرکننده حکم قطعی ارسال میکنه تا دادگاه تصمیم نهایی رو بگیره.

برای کسایی که هنوز زندان نرفتن یا بیرونن؟

اگه حکم حبس قطعی براتون صادر شده، اما هنوز به زندان معرفی نشدید یا به هر دلیلی آزاد هستید، میتونید مستقیماً درخواستتون رو به قاضی اجرای احکام کیفری همون دادگاه تقدیم کنید. قاضی اجرای احکام، درخواست شما رو به همراه پرونده به دادگاه صادرکننده حکم قطعی میفرسته تا مورد بررسی قرار بگیره.

مراحل گام به گام دریافت پابند الکترونیکی: از درخواست تا نصب

بعد از اینکه درخواستتون رو دادید و باهاش موافقت شد، باید یه سری مراحل رو طی کنید تا بالاخره پابند الکترونیکی به شما وصل بشه و دوران نظارت الکترونیکی شروع بشه. این مراحل رو با هم مرور کنیم:

1. مرحله اول: بررسی درخواست و احراز شرایط توسط دادگاه:

   دادگاه صادرکننده حکم قطعی، درخواست شما رو با دقت بررسی میکنه و مطمئن میشه که شما همه شرایط لازم (نوع جرم، رضایت، جهات تخفیف و…) رو دارید. اگه دادگاه تشخیص بده که شما واجد شرایط هستید، با درخواست شما موافقت میکنه.

2. مرحله دوم: ابلاغ تصمیم دادگاه به مرکز مراقبت الکترونیکی:

   بعد از موافقت دادگاه، این تصمیم به مرکز مراقبت الکترونیکی سازمان زندان ها ابلاغ میشه. این مرکز مسئول مدیریت و نظارت بر پابندهای الکترونیکیه.

3. مرحله سوم: حضور محکوم در مرکز مراقبت الکترونیکی:

   شما باید با هماهنگی به مرکز مراقبت الکترونیکی مراجعه کنید. اونجا چند تا کار انجام میشه:

   • احراز هویت: مشخصات شما بررسی میشه.
   • اخذ وثیقه: از شما یه وثیقه (که قبلاً دادگاه تعیین کرده) برای تضمین حفظ و نگهداری تجهیزات و اجرای تعهداتتون گرفته میشه.
   • آموزش و اخذ تعهد: درباره نحوه کار با پابند، محدوده های مجاز، و عواقب تخلف از شرایط، به شما آموزش داده میشه و یه فرم تعهد هم از شما میگیرن.
   • نصب و راه اندازی تجهیزات: پابند الکترونیکی روی مچ پا یا دست شما نصب میشه.
   • دریافت هزینه استفاده از تجهیزات: هزینه های مربوط به استفاده از پابند رو هم باید پرداخت کنید که در بخش بعدی مفصل تر توضیح میدیم.

4. مرحله چهارم: آغاز دوران نظارت الکترونیکی:

   بعد از نصب پابند و انجام کارهای اداری، دوران نظارت الکترونیکی شما رسماً شروع میشه. تو این مدت باید به همه دستورات و محدودیت های تعیین شده توسط دادگاه و مرکز مراقبت پایبند باشید.

5. مرحله پنجم: پایان مدت محکومیت و بازگرداندن تجهیزات:

   وقتی مدت محکومیت شما تموم شد، باید پابند الکترونیکی رو به مرکز مراقبت برگردونید. بعد از بررسی سلامت تجهیزات و اطمینان از عدم نقض شرایط، وثیقه شما آزاد میشه و پرونده مراقبت الکترونیکی شما بسته میشه.

هزینه های پابند الکترونیکی: چقدر باید بپردازیم و کی معافیم؟

استفاده از پابند الکترونیکی، مثل خیلی از خدمات دیگه، هزینه هایی داره که باید پرداخت کنید. اما نگران نباشید، شرایطی هم برای معافیت از پرداخت این هزینه ها وجود داره.

میزان و روش پرداخت: ماهیانه یا یکجا؟

طبق ماده ۹ آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی، هزینه استفاده از تجهیزات پابند از فرد تحت مراقبت دریافت میشه. این هزینه میتونه به صورت ماهیانه یا یکجا (اگه خودتون تمایل داشته باشید) پرداخت بشه. تعرفه های این هزینه ها هر سال توسط سازمان زندان ها اعلام میشه. مثلاً در سال ۱۴۰۲ تعرفه مشخصی برای این منظور وجود داشت. البته این مبلغ جدا از وثیقه یا تأمینی هست که دادگاه برای تضمین اجرای تعهدات از شما میگیره.

فرق بین هزینه و وثیقه چیه؟

اینجا یه نکته مهم هست که خیلیا رو گیج میکنه: تفاوت بین هزینه استفاده از تجهیزات و وثیقه.

• هزینه استفاده: مبلغی هست که شما بابت اجاره و استفاده از دستگاه پابند الکترونیکی پرداخت میکنید. این مبلغ معمولاً به صورت ماهیانه محاسبه میشه و غیرقابل برگشته.
• وثیقه: این مبلغ به عنوان یک تضمین از شما گرفته میشه که اگه به تجهیزات آسیبی وارد شد یا شرایط مراقبت رو نقض کردید، از محل این وثیقه خسارت جبران بشه. اگه دوران مراقبت به خوبی و بدون هیچ مشکلی تموم بشه، وثیقه به شما برگردونده میشه.

معافیت از پرداخت: چه کسانی شامل میشن؟

یکی از نکات مثبت این سیستم، اینه که اگه واقعاً توانایی پرداخت هزینه ها رو ندارید، میتونید از این بابت معاف بشید. طبق ماده ۲۳ آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی، افرادی که به تشخیص سازمان زندان ها توانایی پرداخت تمام یا بخشی از هزینه استفاده از تجهیزات رو ندارن، در حدود اعتبارات و منابع مالی سازمان از پرداخت هزینه معاف میشن. پس اگه شرایط مالی خوبی ندارید، حتماً این موضوع رو مطرح کنید.

نکات مهم اجرایی و نظارتی پابند الکترونیکی که باید بدونی!

استفاده از پابند الکترونیکی فقط نصب یه دستگاه نیست؛ یه سری قوانین و ملاحظات اجرایی و نظارتی هم داره که باید حسابی بهشون توجه کنید تا خدای نکرده دچار مشکل نشید:

محدوده مراقبت: چجوری تعیین میشه و چرا مهمه؟

همونطور که گفتیم، دادگاه یه محدوده جغرافیایی مشخص رو برای شما تعیین میکنه. این محدوده میتونه شامل محل زندگی، محل کار یا هر جای دیگه ای باشه که دادگاه با در نظر گرفتن شرایط پرونده، شخصیت شما و نوع جرم، صلاح بدونه. تعیین دقیق این محدوده و پایبندی شما به اون فوق العاده مهمه. چون اگه از محدوده خارج بشید، سیستم هشدار میده و میتونه عواقب جدی براتون داشته باشه.

اگر از محدوده خارج شدی: عواقبشو جدی بگیر!

خروج غیرمجاز از محدوده تعیین شده، یک تخلف جدی محسوب میشه. اگه پابند شما هشدار بده که از محدوده خارج شدید و نتونید دلیل موجهی برای این کار ارائه کنید، ممکنه :

• استفاده از پابند الکترونیکی لغو بشه.
• مجبور بشید باقیمانده حبستون رو تو زندان بگذرونید.
• وثیقه ای که گذاشتید، ضبط بشه.

فقط در شرایط اضطراری (مثلاً خطر جانی یا حیثیتی) میتونید بدون اجازه از محدوده خارج بشید؛ اما باید بلافاصله بعد از رفع خطر، به مرکز مراقبت اطلاع بدید و بتونید دلیل اضطراری بودن خروجتون رو ثابت کنید. (ماده ۲۵ آیین نامه)

تغییر محدوده: آیا میشه جابه جا شد؟

ممکنه در طول دوران مراقبت، شرایط زندگی شما عوض بشه و نیاز داشته باشید که محدوده مراقبتتون تغییر کنه. این امکان وجود داره، اما باید با تأیید مرجع صادرکننده حکم یا قرار مراقبتی باشه. طبق ماده ۲۲ آیین نامه، دادگاه میتونه به درخواست شما یا پیشنهاد قاضی اجرای احکام (به دلیل حسن رفتار)، محدوده مراقبت رو تغییر بده. این درخواست معمولاً هر دو ماه یک بار قابل طرحه.

حقوق محکوم تحت مراقبت: آزادی مشروط و مرخصی

خبر خوب اینه که حتی اگه تحت نظارت الکترونیکی هستید، باز هم از خیلی از حقوق محکومین زندانی برخوردارید. طبق ماده ۲۱ آیین نامه، فرد تحت مراقبت الکترونیکی، مطابق مقررات از حقوقی مثل عفو، آزادی مشروط و مرخصی بهره مند میشه. این یعنی پابند الکترونیکی، مانع بهره مندی شما از این ارفاقات قانونی نیست.

وظایف مرکز مراقبت: خرابی پابند رو کی درست میکنه؟

طبیعیه که تجهیزات الکترونیکی ممکنه دچار نقص فنی بشن. نگران نباشید، این وظیفه مرکز مراقبت الکترونیکیه که در اسرع وقت نسبت به رفع اختلال و تعمیر تجهیزات اقدام کنه (ماده ۱۷ آیین نامه). اگه به دلیل فنی یا موانع دیگه، ادامه مراقبت الکترونیکی ممکن نباشه، مرکز این موضوع رو به مرجع قضایی اطلاع میده تا تصمیم لازم گرفته بشه (ماده ۱۵ آیین نامه).

حفظ حریم خصوصی: مهمترین نکته!

یکی از دغدغه های اصلی افراد تحت مراقبت، موضوع حریم خصوصیه. ماده ۱۴ آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی تأکید میکنه که اعمال نظارت و مراقبت الکترونیکی باید به نحوی باشه که حریم خصوصی اشخاص رعایت بشه. این یعنی سیستم مراقبت، فقط برای اطمینان از حضور شما در محدوده مجاز طراحی شده و قرار نیست همه ابعاد زندگی شخصی شما رو زیر نظر بگیره.

نمونه فرم درخواست پابند الکترونیکی: چطور بنویسیم؟

اگه تصمیم گرفتید برای پابند الکترونیکی درخواست بدید، باید یه درخواست کتبی و رسمی به دادگاه ارائه کنید. این درخواست باید شامل اطلاعات دقیق و مستند باشه. اینجا یه ساختار کلی و مثال برای نوشتن درخواست براتون میذاریم:

اجزای اصلی یک درخواست کامل:

درخواست شما باید شامل موارد زیر باشه:

• عنوان: مثلاً درخواست اعمال ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی (آزادی از طریق پابند الکترونیکی)
• مخاطب: ریاست محترم شعبه… دادگاه جزائی (یا اجرای احکام کیفری) شهرستان…
• مشخصات درخواست کننده: نام و نام خانوادگی، کد ملی، شماره تماس، آدرس دقیق.
• شماره پرونده: شماره پرونده قضایی شما که حکم حبس بر اساس اون صادر شده.
• موضوع: درخواست استفاده از پابند الکترونیکی.
• شرح درخواست:
  • مستندات قانونی: اشاره به ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی و تبصره های آن، و همچنین آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی.
  • اطلاعات حکم: نوع جرم، درجه تعزیری، مدت حبس، تاریخ صدور حکم قطعی.
  • جهات تخفیف: اگه مواردی مثل گذشت شاکی، حسن سابقه، بیماری، کهولت سن، همکاری در کشف جرم، یا اقدام برای جبران ضرر و زیان دارید، حتماً ذکر کنید و مدارکشو پیوست کنید.
  • اعلام ندامت: پشیمانی و تعهد به اصلاح رو بیان کنید.
  • سوابق مثبت: اگه سابقه کاری، تحصیلی، خانوادگی مثبت یا هر دلیل موجه دیگه ای برای استفاده از پابند دارید (مثلاً سرپرست خانواده هستید)، اون ها رو هم بنویسید.
  • اعلام رضایت: به صراحت اعلام کنید که با تحت نظارت الکترونیکی قرار گرفتن موافق هستید.
• درخواست نهایی: به وضوح درخواست کنید که با اعمال ماده ۶۲ و تبصره های آن، به شما اجازه استفاده از پابند الکترونیکی داده بشه.
• امضا و تاریخ.

مدارک لازم برای درخواست: چی باید همراهش باشه؟

وقتی درخواستتون رو تنظیم کردید، باید مدارک زیر رو هم بهش پیوست کنید:

• کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی.
• کپی حکم قطعی دادگاه که در اون به حبس محکوم شدید.
• رضایت نامه کتبی شما برای استفاده از پابند الکترونیکی (اگه تو متن درخواست نیومده باشه).
• مدارک مربوط به جهات تخفیف (مثلاً رضایت نامه شاکی، گواهی حسن رفتار از زندان (در صورت گذراندن حبس)، گواهی پزشکی در صورت بیماری یا کهولت سن، مدارک مربوط به جبران ضرر و زیان).
• در صورت درخواست معافیت از هزینه پابند، مدارک مالی که عدم توانایی پرداخت رو نشون بده.
• هر مدرک دیگه ای که فکر میکنید میتونه به قاضی تو تصمیم گیری کمک کنه.

یادتون باشه که اگه تو زندان هستید، مددکار زندان هم میتونه تو جمع آوری این مدارک و تنظیم درخواست بهتون کمک کنه.

سوالات متداول درباره پابند الکترونیکی (FAQ)

آیا امکان درخواست پابند الکترونیکی قبل از ورود به زندان وجود دارد؟

بله، در مواردی که جرم شما از درجه ۵ تا ۸ تعزیری باشه، میتونید قبل از اعزام به زندان و حتی پیش از شروع حبس، درخواست استفاده از پابند الکترونیکی رو به قاضی اجرای احکام کیفری تقدیم کنید. همچنین برای محکومان مالی هم این امکان وجود داره.

تعیین محدوده پابند الکترونیکی چگونه انجام می شود و چه میزان است؟

تعیین محدوده مراقبتی بستگی به تشخیص دادگاه صادرکننده حکم قطعی داره. این محدوده با توجه به عواملی مثل نوع جرم، سوابق شما، شخصیت و وضعیت فردی، خانوادگی و اجتماعی شما تعیین میشه. هدف اینه که شما بتونید به زندگی عادی (کار، تحصیل، خانواده) ادامه بدید، اما تحت نظارت باشید. میزان دقیق اون کاملاً موردی و با نظر قاضیه.

فرآیند بررسی درخواست پابند چقدر زمان می برد؟

زمان دقیقی برای بررسی درخواست پابند الکترونیکی نمیشه گفت، چون به عواملی مثل حجم پرونده های دادگاه، سرعت عمل مراجع قضایی و کامل بودن مدارک شما بستگی داره. اما معمولاً از چند هفته تا چند ماه ممکنه طول بکشه. پیگیری منظم از طریق وکیل یا خودتان میتونه به تسریع فرآیند کمک کنه.

در صورت نقض شرایط پابند الکترونیکی چه تبعاتی دارد؟

نقض شرایط پابند الکترونیکی، مثل خروج غیرمجاز از محدوده تعیین شده یا عدم رعایت دستورات دادگاه، عواقب جدی داره. در این صورت، استفاده از پابند لغو میشه و شما مجبور میشید باقیمانده حبستون رو در زندان بگذرونید. همچنین، وثیقه شما هم ممکنه ضبط بشه.

آیا پابند الکترونیکی برای همه انواع جرایم قابل اعمال است؟

خیر، پابند الکترونیکی فقط برای جرایم تعزیری و با توجه به درجه بندی اون ها قابل اعماله. برای جرایم تعزیری درجه ۵ تا ۸ معمولاً بدون نیاز به حبس اولیه، و برای جرایم تعزیری درجه ۲، ۳ و ۴ پس از گذراندن یک چهارم حبس، امکان درخواست وجود داره. جرائم خاص مثل جرائم علیه امنیت ملی یا جرائم حدی و قصاص معمولاً شامل این قاعده نمیشن.

تفاوت اصلی پابند الکترونیکی با آزادی مشروط چیست؟

تفاوت اصلی اینه که پابند الکترونیکی، نوعی جایگزین حبس یا ادامه حبس خارج از زندان با نظارت الکترونیکیه. اما آزادی مشروط، در واقع آزادی زودهنگام از زندانه که محکوم بعد از گذراندن بخش زیادی از حبس و در صورت احراز شرایط خاص، برای بقیه حبسش آزاد میشه. در هر دو مورد نظارت و رعایت شرایطی وجود داره، اما ماهیتشون متفاوته.

اگر پابند الکترونیکی دچار نقص فنی شود چه باید کرد؟

اگه پابند الکترونیکی دچار نقص فنی شد، بلافاصله باید با مرکز مراقبت الکترونیکی تماس بگیرید و موضوع رو اطلاع بدید. وظیفه مرکز اینه که در اسرع وقت برای رفع نقص یا تعویض تجهیزات اقدام کنه. در این موارد، چون نقص از سمت شما نبوده، تخلفی محسوب نمیشه.

چه مواردی باعث لغو استفاده از پابند الکترونیکی می شود؟

مهم ترین مواردی که باعث لغو استفاده از پابند الکترونیکی میشه، نقض عمدی شرایط مراقبت توسط شماست، مثل خروج غیرمجاز از محدوده تعیین شده، دستکاری تجهیزات، یا عدم رعایت دستورات دادگاه. در صورت بروز چنین مواردی، دادگاه میتونه دستور لغو پابند و بازگشت شما به زندان رو صادر کنه.

آیا برای محکومان مالی هم پابند الکترونیکی صادر می شود؟

بله، بر اساس بخشنامه های جدید، محکومان به حبس که به جزای نقدی نیز محکوم شده اند و جزای نقدی را پرداخت نکرده اند (و حبس آن ها بدل از جزای نقدی است) در صورت سپردن تأمین مناسب میتونن از نظام آزادی تحت نظارت الکترونیکی استفاده کنن. این امکان برای محکومان به رد مال ناشی از جرم هم در صورت اقدام به جبران ضرر و زیان وجود داره.

حرف آخر: آینده ای بدون زندان با پابند الکترونیکی؟

درخواست استفاده از پابند الکترونیکی، یه فرصت واقعی برای شروعی دوباره و گذراندن دوران محکومیت در کنار عزیزانتونه. اگه با دقت تمام مراحل رو طی کنید و به همه شرایط قانونی پایبند باشید، میتونید از این امکان قانونی به نحو احسن بهره مند بشید. از تعریف اولیه پابند و مبانی قانونی مثل ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی و آیین نامه اجرایی اون گفتیم، تا شرایط دقیق درخواست، مراحل گام به گام دریافت و حتی ریزه کاری های هزینه ها و معافیت ها. همچنین به نکات اجرایی مهم و پاسخ سوالات رایج پرداختیم.

یادتون نره که پیچیدگی های قانونی ممکنه شما رو گیج کنه. بنابراین، بهترین کار اینه که قبل از هر اقدامی، حتماً با یه وکیل متخصص تو این زمینه مشورت کنید. یه وکیل خوب میتونه شما رو تو تک تک مراحل راهنمایی کنه و کمک کنه تا درخواستتون رو به بهترین شکل ممکن ارائه بدید و شانس موفقیتتون رو بالا ببرید. پس اگه نیاز به کمک دارید، دریغ نکنید و حتماً با یک مشاور حقوقی صحبت کنید. آینده ای روشن تر در انتظار شماست!