بامداد روز چهارشنبه ۱۷ بهمن پلنگ دماوند که در روز های اخیر با بیماری شدید دست وپنجه نرم می کرد جان خود را از دست داد. این اتفاق تلخ بار دیگر بر ضعف مدیریت سازمان محیط زیست در حفاظت از گونه های در معرض خطر انقراض تأکید می کند. در سال های اخیر مرگ سریالی پلنگ ها در سراسر ایران به امری عادی تبدیل شده است و مسئولان همچنان بدون برنامه ای مؤثر نظاره گر این فاجعه هستند.
بحران جمعیتی پلنگ ایرانی
تخمین ها نشان می دهد که جمعیت پلنگ های ایرانی در کشور های محل زیست خود بین ۸۷۱ تا ۱٬۲۹۰ قلاده است که سهم ایران از این تعداد بر اساس برآورد های دو دهه پیش بین ۵۵۰ تا ۸۵۰ قلاده بوده است. با توجه به افزایش تهدیدات و نبود برنامه های حفاظتی جدی احتمالاً این رقم در حال حاضر به مراتب کمتر است. در کنار ایران کشور های افغانستان ترکمنستان ارمنستان آذربایجان قره باغ گرجستان قفقاز شمالی روسیه و ترکیه نیز جمعیت اندکی از این گونه را در خود جای داده اند. کاهش مستمر تعداد پلنگ ها نشان از بحرانی جدی دارد که در صورت بی توجهی بیشتر آینده این گونه را در معرض نابودی کامل قرار می دهد.
غفلت سازمان محیط زیست و بی تفاوتی جامعه
با وجود قرار گرفتن پلنگ ایرانی در فهرست گونه های در معرض خطر انقراض اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) هنوز هیچ برنامه مدون و جامعی برای حفاظت از آن در ایران اجرا نشده است. در حالی که مرگ یوزپلنگ ایرانی درس عبرتی برای سیاست گذاران محیط زیست کشور نبود اکنون پلنگ ایرانی نیز در همان مسیر قرار گرفته است. از سوی دیگر جامعه ایرانی نیز نسبت به این بحران واکنش جدی نشان نمی دهد گویی نابودی نماد های ارزشمند حیات وحش کشور دیگر اهمیت ندارد.
افزایش مرگ و میر پلنگ ها؛ زنگ خطری جدی
اخبار مرگ پلنگ ها در ایران به طور مداوم منتشر می شود. پلنگ هایی که در دنا قوچان قائم شهر رودسر سیاهکل خراسان رضوی و دیگر مناطق کشته شده اند تنها نمونه هایی از این بحران هستند. این مرگ ها عمدتاً ناشی از شکار غیرمجاز تصادف با خودروها مسمومیت تخریب زیستگاه و درگیری با دامداران است. بررسی ها نشان می دهد که در طول بیست سال گذشته میزان مرگ ومیر غیرطبیعی پلنگ ایرانی روندی صعودی داشته است که نتیجه مستقیم سوءمدیریت و غفلت در حوزه محیط زیست است.
تأثیر تحریم ها و توسعه ناپایدار بر حیات وحش ایران
اگرچه تحریم ها مستقیماً عامل نابودی حیات وحش ایران نیستند اما نقش مهمی در تشدید بحران های زیست محیطی دارند. محدودیت در دسترسی به فناوری های نوین مسدود شدن کمک های بین المللی و افزایش بهره برداری غیراصولی از منابع طبیعی به منظور جبران مشکلات اقتصادی تأثیرات جبران ناپذیری بر اکوسیستم کشور گذاشته است. در کنار این موارد توسعه جاده سازی در مناطق کوهستانی بدون ارزیابی زیست محیطی باعث از بین رفتن زیستگاه های طبیعی و افزایش خطر تصادف برای گونه های جانوری شده است.
لزوم اصلاح سیاست های حفاظتی
نجات پلنگ ایرانی نیازمند اقدامی فوری برنامه ریزی شده و علمی است. برخی از راهکار های ضروری عبارت اند از:
مقابله با شکار غیرمجاز از طریق تشدید مجازات ها و نظارت مستمر بر مناطق حفاظت شده.
حفظ و احیای زیستگاه ها از طریق مدیریت صحیح منابع طبیعی و جلوگیری از تغییر کاربری اراضی.
افزایش آگاهی عمومی با برگزاری کارگاه های آموزشی برای مردم محلی و دامداران به منظور کاهش تعارضات با حیات وحش.
اصلاح زیرساخت های حمل ونقل با نصب دوربین های کنترل سرعت ایجاد گذرگاه های ایمن برای حیات وحش و کاهش سرعت در جاده های نزدیک به زیستگاه های حساس.
تحقیقات و پایش مستمر برای بررسی وضعیت جمعیتی پلنگ ها و تدوین برنامه های حفاظتی مؤثر.
پلنگ ایرانی؛ میراثی ارزشمند که نباید از دست برود
پلنگ ایرانی نه تنها از نظر اکولوژیکی بلکه از لحاظ فرهنگی و تاریخی نیز یکی از نماد های مهم کشور محسوب می شود. نقش این گونه در حفظ تعادل زنجیره غذایی و پایداری اکوسیستم های طبیعی غیرقابل انکار است. اگر روند فعلی ادامه یابد این گونه نیز مانند بسیاری از دیگر نماد های طبیعت ایران به زودی تنها در خاطرات باقی خواهد ماند. مسئولیت نجات پلنگ ایرانی تنها بر عهده سازمان های محیط زیستی نیست بلکه دولت جامعه علمی فعالان محیط زیست و مردم نیز باید در این مسیر نقش خود را ایفا کنند. فرصت زیادی باقی نمانده است؛ اکنون زمان اقدام است
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "مرگ تلخ پلنگ دماوند، زنگ خطر برای حیات وحش ایران" هستید؟ با کلیک بر روی حوادث، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "مرگ تلخ پلنگ دماوند، زنگ خطر برای حیات وحش ایران"، کلیک کنید.
