مزیت های خاص شبکه های اجتماعی داخلی در مقابل خطرات پیام رسان های خارجی

با توجه به ایجاد پلتفرم های چندگانه ایرانی با کاربردهای تماس صوتی و تصویری، خدمات بانکی، تماشای فیلم، بازی، سفارش غذا، کسب درآمد و غیره، انتظار می رود گرایش به پیام رسان های خارجی در شبکه های اجتماعی با توجه به خطرات حریم خصوصی کاهش یابد، اما پروژه هایی مانند همستر این منطق را برهم می زند.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(فصل24)، متخصصان ایران در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات طی سالیان اخیر توانسته اند نسخه های کاربردی و امنی را برای برقراری ارتباط میان افراد تولید کنند، به نحوی که علاوه بر ارسال پیام، قابلیت ها و امکانات بیشتری را در اختیار کاربران قرار می دهد.

توسعه پلتفرم های داخلی با حمایت از کسب و کارهای اقتصاد دیجیتال

«عیسی زارع پور» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و «احسان خاندوزی» وزیر امور اقتصاد و دارایی، دهم آبان 1401 از «آیین نامه حمایت از سکوها و کسب وکارهای اقتصاد دیجیتال» رونمایی کردند. در این آیین نامه 30 نوع حمایت برای رونق کسب وکارهای اینترنتی مقرر شده است که سازمان های مشارکت کننده از جمله صداوسیما، بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه باید آن ها را به اجرا درآورند.

سکوهای داخلی بر اساس این آیین نامه مشمول دریافت خدمات پرداخت، حمایت تبلیغاتی فراگیر، تامین منابع برای تجهیزات موردنیاز سکوهای مشمول، حمایت مالیاتی، انواع تسهیلات، حمایت از استقرار در پارک علم و فناوری، تسهیل احراز هویت و مجوز کسب وکار، داده و اطلاعات کاربران و غیره خواهند بود که مسیر آن ها را برای ارایه خدمات باکیفیت به کاربران کشورمان فراهم کرده است.

افزایش 8 برابری مخاطبان پیام رسان های داخلی

«عیسی زارع پور» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات آذرماه سال قبل(1402) ضمن تاکید بر وجود ظرفیت مطلوب در شبکه های اجتماعی داخلی، اظهار کرد: «در یک سال و نیم گذشته مخاطبان پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی داخلی بعضا تا 5 و 6 برابر و حتی تا 8 برابر افزایش پیدا کرده است، این افزایش هم در تعداد کاربر روزانه و هم در تعداد کاربر فعال ماهانه محاسبه شده است.»

وی با بیان این که زمینه لازم برای فعالیت کسب وکارها در سکوهای داخلی بیش از گذشته فراهم شده است، خاطرنشان کرد: «دولت در سال گذشته آیین نامه حمایت از کسب و کارها و سکوهای اقتصاد دیجیتال را تصویب کرد که در این آیین نامه یک بسته حمایتی پیش بینی شده که بندهایی از آن اجرا شده و در حال پیگیری اجرایی شدن سایر بندهای آن هستیم.»

درخواست کشورها برای اتصال به شبکه اجتماعی یکپارچه ایران

اتصال داخلی میان پیام رسان ها «اینترکانکشن یا MXP» به معنای ایجاد امکان ارسال پیام از مبدا یک پیام رسان ایرانی به سایر سکوهای مشابه بومی است. در این شیوه سرور mxp به طور خودکار مطلوب ترین مقصد برای ارسال پیام را انتخاب می کند. نکته قابل توجه این است در این روش نیاز به نصب هیچ نرم افزار دیگری وجود ندارد و صرفا یک قابلیت به پیام رسان های داخلی اضافه شده است، از لحاظ امنیتی نیز پیام های مبادله شده بین سرورهای پیام رسان ها با استفاده از آخرین فناوری های موجود به صورت رمزنگاری مبدا به مقصد «end to end encryption» رمزنگاری شده و عملا امکان رمزگشایی آن ها در طول مسیر وجود ندارد.

استفاده از این قابلیت برای کاربران اختیاری است و کاربر برای فعال سازی این قابلیت باید به بخش تنظیمات پیام رسان مراجعه کرده و آن را فعال کند. با این حال استقبال فراوانی از این فناوری شده است و با گذشت چندین ماه از رونمایی این قابلیت، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اوایل تابستان 1402 اعلام کرد که برخی کشورها اعلام کردند این قابلیت بین پلتفرم های ما و آنها ایجاد شود که این امر در دست رایزنی قرار دارد.

«مهدی مظفری» مدیرکل پایش، ممیزی و نظارت سازمان فناوری اطلاعات دی ماه سال گذشته(1402) از استفاده بیش از دو میلیون کاربر از قابلیت اتصال مشترک میان پیام رسان های داخلی خبر داد و گفت: «طرح «اتصال متقابل» بین پیام رسان های ایرانی قابلیتی نو در دنیاست که برای رفع انحصار و نیاز مردم برای ارتباط با یکدیگر در پیام رسان های بومی ایجاد شد، آمار میزان استفاده کاربران از این قابلیت به ترتیب پیام رسان های ایتا، بله، آی گپ و گپ اختصاص دارد که امکان ارسال پیام به یکدیگر را بدون نیاز به نصب پیام رسان دیگر پیدا کرده اند.»

با توجه به مطالب فوق، به بررسی تعدادی از پیام رسان های بومی می رویم تا مزیت ها و خدمات آن ها را بررسی کنیم:

«ایتا»، تلگرام ایرانی با قابلیت های بهتر

برنامه ایتا از برنامه های نوپای ایرانی است که در سال 96 توسط شرکت اندیشه یاوران تمدن منتشر شد. این برنامه نه تنها بر پایه فضای ابری ساخته شده، بلکه به کاربران این امکان را می دهد تا در یک لحظه بتوانند از چند دستگاه به صورت همزمان استفاده کنند، در صفحه اصلی این سایت نوشته شده است: «پیام رسان ایتا با هدف برآوردن کلیه نیازهای کاربران ایرانی در یک برنامه پیام رسان طراحی شده است».

واضح ترین مزیت ایتا استفاده از فضای ابری و ذخیره سازی پیام ها در کنار قابلیت مولتی پلتفرم است. اما نکته جالب تر آن است که این برنامه به کاربران خود وعده کاهش 66 درصد از حجم اینترنت را می دهد. به گفته صفحه رسمی این برنامه، تنها یک سوم حجم اینترنت در زمان استفاده از ایتا محاسبه می شود، این برنامه در کنار ربات های کارآمد، API مختلفی در اختیار علاقه مندان می گذارد تا بتوانند از آن ها استفاده کنند.

در «سروش» رایگان پخش زنده ببینید و بازی کنید

شرکت سروش ابتدا در بهمن سال 94 به طور آزمایشی یک نسخه از این  برنامه را به بازار عرضه کرد، پس از گذشت تقریبا یک سال سازندگان تصمیم گرفتند تا از این برنامه به طور رسمی رونمایی کنند، گفتنی است که این برنامه با حمایت صداوسیما شروع به کار کرد اما در سال 97 تصمیم گرفت تا فعالیت خود را به صورت مستقل ادامه دهد.

اپلیکیشن سروش در کنار قابلیت های کلیدی مانند تماس تصویری، استفاده از ربات ها، اینترنت رایگان، از ویژگی پخش زنده نیز برخوردار است که تقریبا می توان گفت در هیچ پیام رسان دیگری دیده نشده است، این قابلیت خلاقانه به کاربران اجازه می دهد تا در زمان های مختلف به رادیو و تلویزیون ملی دسترسی داشته باشند، گفتنی است که امکان استفاده از بازی های مختلف، لذت را برای کاربران افزایش می دهد.

تماس تصویری و پرداخت قبوض با امنیت بالا در «آی گپ»

آی گپ مانند هر پیام رسان پیشرفته دیگری به کاربران خود امکان ارسال پیام های شامل متن، عکس، ویدیو، فایل صوتی و پوشه های مختلف را می دهد، اولین انتشار این برنامه به آبان ماه سال 94 بازمی گردد، این برنامه در کنار «گپ» از معدود برنامه های ایرانی هستند که از قابلیت تماس صوتی و تصویری برخوردارند، این برنامه همچنین از قابلیت هایی مانند کیف پول، امکان کارت به کارت کردن، استعلام و پرداخت قبوض، سیستم هواشناسی پیشرفته، مشاوران تغذیه و ربات های دیگر نیز برخوردار است.

گفتنی است که، سیستم دسته بندی موضوعات مختلف در این برنامه به خوبی رعایت شده و دسترسی افراد، بسیار گسترده و آسان است، اما یکی از مهم ترین مزایای این برنامه در کنار متن باز بودن، استاندارد رمزگذاری پیشرفته آن است که برای رمزگذاری متقارن مورد استفاده قرار می گیرد، این قابلیت به کاربر این اجازه را می دهد تا با ساخت کد تصادفی و ارسال آن به سرور اصلی، امنیت پیام های خود را بالا ببرد، چرا که پس از این عمل تمامی پیام های رد و بدل شده با یک کد مشخص محافظت می شوند، گفتی است که پیام رسان آی گپ اولین پیام رسان ایرانی است که قابلیت استیکر متحرک و بومی را برای کاربران خود فراهم کرد.

«بله»، بانکی در قالب پیام رسان

برنامه بله در شهریور سال 95 با حمایت بانک ملی ایران راه اندازی شد و با شعار «پیام رسان با امکانات مالی» وارد بازار شد. می توان گفت برنامه “بله” یکی از کامل ترین پیام رسان های ایرانی است و تقریبا از تمامی امکانات موجود در انواع پیام رسان های جهان بهره می برد، امکاناتی همانند ارسال متن، تصاویر و انواع پوشه ها با سرعت بالا از قابلیت های اولیه این برنامه هستند.

بیشتر مزایای این برنامه به مسایل بانکی مربوط می شود، قابلیت هایی مانند کیف پول، درخواست پول، تسهیلات مسکن، خرید بسته های اینترنتی و چندین قابلیت دیگر در بخش “بانک من” این برنامه را به یک اپلیکیشن بانکی کامل تبدیل کرده است. قابلیت هایی مانند مولتی پلتفرم و مکان نما از دیگر نکات مثبت این برنامه هستند، همچنین امکاناتی از قبیل مخفی کردن آخرین بازدید، قطع اتصالات متفرقه به حساب و قابلیت رمزگذاری بر روی دسترسی ها امنیت برنامه را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.

کسب درآمد، تماشای فیلم و سفارش غذا همه باهم در «روبیکا»

روبیکا چندین مزیت اساسی دارد که باعث شده است تعداد کاربران آن در ماه های اخیر رشد بالایی را تجربه کند. این پلتفرم ابزاری است که می توان از آن برای ایجاد کانال و ساخت پیج استفاده کرد و امکان تماس صوتی و تصویری در آن وجود دارد، روبیکا برای کاربران خود امکان کسب درآمد از طریق محبوبیت صفحه و کانال را فعال کرده است و کمتر از 15 روز با فعالان خود تسویه حساب می کند.

سفارش غذا، انجام بازی های متنوع و تماشای فیلم و سریال های مختلف، از جمله دیگر امکانات روبیکا است. نظرسنجی برنامه های خاص تلوزیونی در این پلتفرم انجام شده و دسته بندی محتوایی آن متناسب با مناسبت های ملی و مذهبی قابل توجه است، همچنین پخش زنده برنامه های ورزشی و ارایه سریال های نمایش خانگی و تدوین برنامه های محتوایی برای کودکان از جمله ویژگی های خاص روبیکا است.

اما علی رغم مزیت های فراوان پلتفرم های فوق، اخیرا با پررنگ شدن بازی تلگرامی “همستر” برای کسب درآمد، شاهد عضویت زیادی از افراد در تلگرام هستیم که با ترفندهای مختلف به دنبال جمع آوری ارز دیجیتال «نات کوین» بیشتری هستند،. هنوز منبع درآمد این ارز مشخص نیست اما شنیده ها حاکی از آن است که پروژه های پول شویی جهانی و تجارت بردگان جنسی از منابع مالی این بازی پول ساز هستند. حال می خواهیم به خود تلگرام بپردازیم.

همکاری «تلگرام» با داعش!؟

تلگرام صرفا یک برنامه پیام رسان است که بر پایه فضای ابری ساخته شده و بر روی سیستم عامل های اندروید، iOS، ویندوز، مک و لینوکس قابل اجرا است. تلگرام یک برنامه با متن باز محسوب می شود که البته اخیرا متن کدهای نوشته شده در نسخه های جدید آن دیگر با سرعت در فضای مجازی در دسترس قرار نمی گیرد، اپلیکیشن تلگرام ابتدا در سال 2013 به صورت رسمی به دنیا معرفی شد.

در برنامه های پیام رسان تلگرام، امکان حذف کردن پیام دیگران در قسمت پیام شخصی، از ایرادات این برنامه است که منتقدان فراوانی دارد. از آنجا که محتویات رد و بدل شده به اندازه یک مدرک می توانند مفید باشند، چنین قابلیتی واقعا حریم شخصی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. این برنامه همچنین در سال 2015 تحت سوءاستفاده داعش قرار گرفت و باعث شد این گروه تروریستی عضو کانال های تلگرامی اش را تا 9000 نفر افزایش دهد. علت این سوءاستفاده آن بود که تلگرام در ابتدا از حذف کردن محتوای برنامه های داعش خودداری کرده بود.

«واتس آپ»، جاسوسی در قالب پیام رسان

واتس اپ یک برنامه پیام رسان فوری محسوب می شود که توسط شرکت سهامی واتس اپ ساخته شده و در حال حاضر از زیر مجموعه های فیسبوک است. واتس اپ در ژانویه سال 2014 برای تمامی سیستم عامل ها منتشر شد، این در حالی است که برنامه واتس اپ از سال 2009 در برخی کشورها در دسترس قرار داشت، این برنامه فعالیت خود را در 31 دسامبر 2019 بر روی گوشی های ویندوز پایان داد.

از واضح ترین معایب واتس اپ، عدم پشتیبانی از فضای ابری است و این امر باعث می شود برنامه واتس اپ هر چند وقت یک بار نیاز به ایجاد پشتیبانی داشته باشد که گاها مدت زیادی را به خود اختصاص می دهد. همچنین با وجود سابقه بد فیسبوک در فروش اطلاعات کاربران، این امر احساس امنیت را از کاربران سلب می کند، چنان که برخی منابع خبری طی گزارش هایی همچنان بر فروش اطلاعات کاربران واتس اپ تاکید دارند.

گفتی است که، سادگی زیاد این برنامه در طولانی مدت باعث دل زدگی و خستگی کاربر می شود، چرا که عدم امکان استفاده از قابلیت های متفاوت، فرد را از لحاظ ذهنی در یک فضای سوت و کور قرار می دهد. عدم امکان استفاده از نسخه نصب شده بر روی رایانه های شخصی بدون فعال بودن نسخه گوشی برنامه، از مسایلی است که در زمان های ضروری استفاده از واتس اپ می تواند واقعا آزاردهنده باشد.

پورنوگرافی و آسیب های روانی «اینستاگرام»

شبکه اجتماعی اینستاگرام در سال 2010 توسط دو مهندس نرم افزار خلاق ساخته شد و اکنون در مالکیت شرکت «متا» است. این نرم افزار در دنیا بیش از یک میلیارد مخاطب دارد و در ایران نیز کاربران فعال زیادی دارد. اینستاگرام تاکنون فقط در سیستم های عامل «Android و ios» ارایه شده است، بنابراین کاربرانی که از «linux» یا سایر سیستم عامل ها استفاده می کنند، به این برنامه به طور مستقیم دسترسی ندارند. این برنامه یک نسخه ی تحت وب دارد اما نسخه ی تحت وب آن تمام امکانات نسخه های موبایل را پوشش نداده است.

محتوای منتشر شده در اینستاگرام حاوی تصاویر و ویدیوهای حجیم است. با ورود به اینستاگرام تمام داده ها به صورت خودکار دانلود و نمایش داده می شوند، یعنی شما بدون این که تصمیم بگیرید پست فردی را ببینید، اینستاگرام آن داده را دانلود می کند، همین موضوع باعث می شود که حجم اینترنت مصرفی شما به شدت زیاد باشد.

همچنین اینستاگرام به بستری جهت خودنمایی های پوچ و بیهوده برای برخی افراد تبدیل شده است، بعضی افراد تنها از جنبه های مثبت زندگی خود عکس و فیلم منتشر می کنند و خود را در نظر فالورهای شان مهم و ثروتمند جلوه می دهند، در صورتی که ممکن است حقیقت زندگی شان چیز دیگری باشد، این موضوع باعث می شود تا خیلی از افراد در این شرایط، ظاهر زندگی دیگران را با باطن زندگی خودشان مقایسه کرده و دچار احساس ناامیدی و خود کم بینی شوند.

اینستاگرام در حقیقت بستری برای شکار جنسی کودکان است و نه تنها محتواهای غیراخلاقی را مسدود نمی کند، بلکه آن ها را مورد استاندارد متا می داند که موجب آسیب های روحی و روانی فراوانی برای کودکان و نوجوانان شده است. در همین راستا شکایتی از سوی دادستان کل نیومکزیکو آمریکا علیه متا ثبت شده است که این دادخواست ادعا می کند، متا و مدیرعامل آن «مارک زاکربرگ» به فیسبوک و اینستاگرام اجازه داده اند تا به «بستری برای آزارگران جنسی کودکان» تبدیل شوند.

بر مبنای مطالب فوق، پیشرفت متخصصان کشورمان در تولید پیام رسان های امن و اقتصادی، مشهود است. از طرفی، ناامنی و مخاطرات حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی خارجی کاملا ملموس است. بنابراین انتظار و برنامه ریزی سیاستگذاران و متولیان امر از کاربران فضای مجازی این بوده است که با استفاده از برنامه ها و پیام رسان های داخلی، موجب تزریق درآمد ترافیکی به شرکت های داخلی شوند و از امکانات مفید و موثر این پیام رسان ها استفاده کنند.

پایان خبر فصل24