منوچهر غیوری درباره بی رغبتی جوان ها نسبت به سازهای ایرانی می گوید که علت این امر دیده نشدن سازهای ایرانی در تلویزیون است؛ البته این امر بدین معنا نیست که دیگر سازها خوب نیستند ولی تا زمانی که تار و سه تار هست چرا گیتار؟
منوچهر غیوری نوازنده نی اصفهانی است که نزد اساتیدی همچون حسن کسایی و تاج اصفهانی تلمذ کرده است. او که از ۱۲ سالگی کار هنری را با نی و آواز شروع کرد با هنرمندانی نظیر برادران سعیدی شاه زیدی علیرضا افتخاری و علی رستمیان همکاری داشته و کنسرت های متعددی با آنها برگزار کرده است.
در همین راستا تصمیم گرفتیم با این پیشکسوت موسیقی پیرامون چند مسئله به گپ و گفت بنشینیم که در ادامه مشروح این گفت وگوی فصل24 با منوچهر غیوری را می خوانید.
ـ به نظر شما که سال ها به عنوان نوازنده نی فعالیت کرده اید و در خارج و داخل ایران ساز نی را به نمایش گذاشته اید چرا نسل جوان دیگر به سمت سازهایی مثل نی نمی روند؟
علتش این است که صدا و سیما ساز را نشان نمی دهد در صورتی که این صدای موسیقی است که می گویند حرام است نه تصویرش؛ حال اگر حرام است که کلا باید حذف شود.
این امر باعث شده که مردم با ساز ایرانی بیگانه باشند تا حدی که دانشجوهای فوق لیسانس یا پزشکان این مملکت از من پرسیده اند که کمانچه چیست؟
سال ها است که صدا و سیما این سازها را نمایش نداده است؛ به همین دلیل مردم سازهایی را که می شناسند از طریق ماهواره و فضای مجازی دیده اند. این شبکه ها هم که تنها سازهای غربی مانند گیتار و پیانو را نشان می دهند. همین امر باعث شده است که بنده در آموزشگاه موسیقی هم کلاس نی نداشته باشم ولی در عوض چهار کلاس گیتار داشته باشم.
به هر حال مردم تا زمانی که ندیده باشند نمی توانند بشناسند. یک جوان وقتی که ساز و چهره نوازنده اش را ببیند به آن جذب می شود؛ حال از آنجایی که با سازهای غربی آشنا هستند به آن تمایل بیشتری نشان می دهند.
ـ چه می توان کرد؟
همانطور که گفتم آموزشگاه های موسیقی با هنرجویان سازهایی مانند گیتار و پیانو پر شده اند. فروشگاه های ساز هم همین شرایط را دارند؛ البته این امر به این معنا نیست که گیتار ساز بدی است اتفاقا ساز خوبی است و من قصد ندارم آن را نفی کنم. ولی تا زمانی که خودمان سازهایی مانند تار سه تار و بربت داریم چرا باید به سمت سازهای غربی متمایل شویم؟
همانطور که اشاره کردم مردم تا نبینند نمی شناسند حتی اگر دانشجوی رشته موسیقی باشند؛ چراکه دانشجویانی در رشته موسیقی داریم که خیلی از سازها را نمی شناسند. حال اگر صدا و سیما این سازها را به نمایش می گذاشت مردم با آشنایی کامل و دید باز ساز مورد علاقه خود را انتخاب می کردند.
ـ این روزها شاید بخشی از جامعه کمتر پای برنامه های تلویزیون بنشینند که بخواهند توسط آن با سازهای ایرانی آشنا شوند. این مسئله را به لحاظ آموزشی در مدارس چگونه می توان حل کرد؟
به طور کلی وضعیت آموزشی در ایران در همه رشته ها درست نیست. امروزه به جز افرادی که در رشته های ادبی درس می خوانند بسیاری اصلا سعدی حافظ عطار و خیام را نمی شناسند؛ چراکه با این مباحث اصلاً عجین نیستند.
زمانی که ما به مدرسه می رفتیم مشق و املایی که می نوشتیم از کتاب هایی مانند چهار مقاله نظامی عروضی مرزبان نامه کلیله و دمنه اخلاق ناصری و … بود که بدین گونه با این آثار ادبی آشنا می شدیم ولی آیا این آثار امروز هم در نظام آموزشی جایی دارند؟
ـ مگر آن زمان شرایط چگونه بود که خود شما سمت ساز نی رفتید؟ آن زمان چه تفاوتی با امروز داشت؟
آن زمان مرتب برنامه گل ها و تکنوازی های مختلف از رادیو پخش می شد. ما هم گوش می دادیم و به آن سمت و سو می رفتیم. امروزه هر چقدر به پای رادیو یا تلویزیون بنشینید آهنگ با محتوا نمی شنوید. گویا انگیزه ای هم برای این کار ندارند؛ درصورتی که صدا و سیما باید بیشتر در این موارد سرمایه.گذاری کند بلکه وضعیت بهتر شود.
ـ چه شد که به ساز نی علاقمند شدید؟
به قول مولانا «نوریان مر نوریان را طالبند/ ناریان مر ناریان را جاذبند».
به هر حال هر کسی به سمتی کشیده می شود و من هم به سمت ساز نی کشیده شدم؛ البته من همه سازها را دوست دارم و به سازهای جهانی مانند مثل پیانو ویلن و ویلنسل علاقه دارم. حتی گیتار را هم اگر کسی خوب بنوازد دوست دارم.
زمانی از استاد صبا پرسیدم: «فلوت بهتر است یا پیانو؟» گفت: «تا چه کسی بنوازد.»
موسیقی غذای روح است. مگر کسی می تواند بگوید که فقط چلو کباب دوست دارد؟ قطعا به غذاهای دیگری هم علاقه دارد.
ـ زمانی که جشنواره هایی مثل جشنواره موسیقی جوان برگزار می شوند در نهایت برندگان آنها رها می شوند. نظر شما درباره این اتفاق چیست؟
اینگونه چه فایده ای دارد؟ من چندین سال داور این جشنواره ها بوده ام و دیده ام. استعداد را همه دارند ولی چه کسی حمایت می کند؟ حال هر چقدر هم که می خواهند استعداد شناسایی کنند. آیا کسی هست حمایت کند؟ یک جشنواره برگزار می کنند و در نهایت هم باری به هر جهت هستند.
هنرجویی دارم ۱۲ ساله که واقعا خوب ساز می نوازد و امسال هم در جشنواره موسیقی جوان مقام اول را کسب کرد. پیش از این هم چندین مقام آورده ولی کسی از او حمایت نمی کند.
هنرجوی دیگری هم دارم که یک دختر ۹ ساله است و خانواده او به لحاظ معیشتی امکان خرید ساز یا پرداخت شهریه را ندارند درصورتی که خدای استعداد است.
صحبت درباره این مسائل فایده ندارد؛ چون برایشان مهم نیست و حمایت نمی کنند.
ـ آیا زمانی این وضع بهتر می شود؟
صرفا باید با گذر زمان پیش رفت. جامی می گوید: «پری رو تاب مستوری ندارد چو در بندی سر از روزن برآرد.»
موسیقی مانند خمیر است که اگر بخواهی آن را در مشت له کنی از هر گوشه انگشت ها بیرون می زند. ولی خب؛ بی توجهی نیز بد است درحقیقت بی توجهی از همه چیز بدتر است.
همانطور که سعدی می گوید: «به هر سلاح که خون مرا بخواهی ریخت/ حلال کردمت الا به تیغ بیزاری»
ـ موسیقیدان ها می توانند چه کنند؟
هیچ کاری. خیلی هنر کنند بتوانند کلاس آموزشی داشته باشند و امرار معاش کنند.
ـ خود شما این روزها مشغول چه کاری هستید؟
من بازنشسته هستم و در ۷۷ سالگی نمی توانم کار خاصی کنم. یک آموزشگاه موسیقی دارم که به آنجا می روم و در اوقات بیکاری یک کتاب می خوانم.
پایان خبر فصل24
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "همه سازها خوبند، نمی توان فقط چلوکباب دوست داشت!" هستید؟ با کلیک بر روی فرهنگ و هنر، اگر به دنبال مطالب جالب و آموزنده هستید، ممکن است در این موضوع، مطالب مفید دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "همه سازها خوبند، نمی توان فقط چلوکباب دوست داشت!"، کلیک کنید.
