چطور شکایت نامه بنویسیم

تنظیم یک شکایت نامه اصولی و محکم، شاید در نگاه اول پیچیده به نظر بیاد، اما نگران نباشید! با رعایت چند نکته کلیدی و مهم، خودتون هم می تونید از پس این کار بربیاید و حق و حقوق از دست رفته تون رو پیگیری کنید. این کار هم برای جرایم کیفری کاربرد داره و هم برای خیلی از مسائل حقوقی دیگه.

خب، راستش رو بخواهید، هر کدوم از ما ممکنه یک روزی با مشکلی روبرو بشیم که نیاز به پیگیری قانونی داشته باشه. از یک دعوای ساده سر ملک و املاک گرفته تا خدای نکرده یک کلاهبرداری بزرگ. تو این مواقع، اولین قدم برای احقاق حق و شکایت از کسی که به شما ظلم کرده، نوشتن یک شکایت نامه درست و حسابی هست. این شکایت نامه مثل یک نقشه راه می مونه که مسیر پرونده شما رو مشخص می کنه و اگه خوب تنظیم بشه، می تونه کمک بزرگی برای رسیدن به نتیجه باشه.

خیلی ها فکر می کنن تنظیم شکایت نامه کار سختیه و حتماً باید برید سراغ وکیل. البته که وکیل حرفه ای خیلی کمک می کنه، اما اگه موضوع خیلی پیچیده نباشه و خودتون اطلاعات کافی داشته باشید، می تونید مراحل اولیه رو خودتون پیش ببرید. مهم اینه که بدونید دقیقاً چی رو کجا بنویسید و چه مدارکی رو ضمیمه کنید تا کارتون راه بیفته. پس آماده باشید که قدم به قدم با هم یاد بگیریم چطور یک شکایت نامه بنویسیم که خودش یه جورایی نصف راهه!

شکایت نامه چیه اصلا؟ (فرقش با بقیه چیست؟)

بذارید خیالتون رو راحت کنم، وقتی از شکایت نامه حرف می زنیم، منظورمون همون شکوائیه هم هست. این دو تا در واقع یک معنی دارن و به سندی گفته میشه که شما باهاش به مراجع قضایی (مثل دادسرا) اطلاع میدید که یک جرمی اتفاق افتاده و شما از این موضوع متضرر شدید و حالا دنبال احقاق حق و مجازات متهم هستید. اینجوری دادسرا متوجه میشه که جرمی رخ داده و می تونه وارد مراحل تحقیق و رسیدگی بشه.

شکوائیه بیشتر برای دعواهای کیفری استفاده میشه، یعنی وقتی که یک جرمی اتفاق افتاده. مثلاً کسی به شما توهین کرده، کتک کاری شده، کلاهبرداری کرده یا خدای نکرده مال شما رو دزدیده. در این موارد، شما با تنظیم شکوائیه، از دادسرا می خواهید که جرم رو پیگیری کنه و فرد متهم رو مجازات کنه.

حالا شاید بپرسید فرقش با دادخواست چیه؟ این هم یه سوال خوبه! دادخواست بیشتر برای دعواهای حقوقی کاربرد داره. یعنی مسائلی که جنبه مالی دارن یا مربوط به قراردادها و مسائل خانوادگی هستن، اما نه از نوع جرم. مثلاً برای مطالبه مهریه، تقسیم ارث، الزام به تنظیم سند رسمی یا فسخ یک قرارداد، باید دادخواست بدید و نه شکوائیه. تو دادخواست هدف بیشتر جبران خسارت یا گرفتن یک حق مالی هست، در حالی که تو شکوائیه هدف اصلی مجازات مجرم و احقاق حق در برابر یک جرمه. پس این رو یادتون باشه که بسته به نوع مشکلی که براتون پیش اومده، باید فرم درست رو انتخاب کنید و مسیر قانونی مناسب رو طی کنید.

چرا این سند اینقدر مهمه؟ چون همونطور که گفتم، شکوائیه نقطه شروع پرونده کیفری شماست. اگه این سند درست و حسابی و با اطلاعات دقیق نوشته بشه، روند رسیدگی خیلی سریع تر و بهتر پیش میره. اگه ایراد داشته باشه، ممکنه مجبور بشید هی رفت و آمد کنید و پرونده تون کُند پیش بره. پس وقت و دقت کافی برای تنظیمش خیلی ارزش داره.

قبل از اینکه قلم به دست بگیری: گام های طلایی اولیه

پیش از اینکه بخواید حتی یک کلمه از شکایت نامه تون رو بنویسید، چند تا کار مهم هست که باید انجام بدید. این مراحل اولیه، مثل فونداسیون یک ساختمون می مونن؛ اگه محکم و درست باشن، بنای پرونده شما هم قوی خواهد بود. پس حسابی به این نکات توجه کنید:

۱. دقیقاً بدونید مشکلتون چیه؟ (اسم جرم رو پیدا کنید!)

شاید با خودتون بگید خب معلومه، به من ظلم شده! اما تو عالم حقوق، هر ظلمی یک اسم مشخص داره. مثلاً توهین، افترا، ضرب و جرح، کلاهبرداری، خیانت در امانت، سرقت و… . خیلی مهمه که شما بتونید مشکلتون رو دقیقاً با عنوان حقوقی اش مشخص کنید. این کار به مراجع قضایی کمک می کنه تا بهتر بفهمن شما چی می خواهید و پرونده رو به شعبه مناسب ارجاع بدن. اگه نمی دونید، یه جستجوی ساده تو اینترنت یا یه مشورت کوتاه با یه کارشناس حقوقی می تونه کمکتون کنه تا اسم درست رو پیدا کنید.

۲. مدارک و مستندات رو جمع کنید (پازل رو کامل کنید!)

همونطور که می دونید، حرف بدون سند تو دادگاه خیلی ارزش نداره. پس هر مدرکی که دارید و می تونه ادعای شما رو ثابت کنه، جمع آوری کنید. این مدارک می تونه شامل:

• سند و مدرک کتبی (مثل قراردادها، فاکتورها، رسیدها، چک، سفته)
• پیامک ها، اسکرین شات از چت ها یا شبکه های اجتماعی
• عکس و فیلم
• شهادت شهود (اگه کسی شاهد ماجرا بوده، مشخصاتش رو یادداشت کنید)
• گواهی پزشکی قانونی (تو جرایم مثل ضرب و جرح خیلی مهمه)
• صدای ضبط شده (با رعایت قوانین مربوط به ضبط مکالمات)

هرچی مدارکتون کامل تر باشه، دستتون بازتره و شکوائیه تون محکم تر میشه. یادتون باشه که این مدارک رو باید کپی برابر اصل کنید.

۳. طرفین دعوا رو بشناسید (شاکی و متهم کی هستن؟)

باید مشخصات کامل و دقیق خودتون (شاکی) و کسی که ازش شکایت دارید (مشتکی عنه یا متهم) رو داشته باشید. این اطلاعات شامل:

• نام و نام خانوادگی
• نام پدر
• کد ملی
• شماره شناسنامه
• تاریخ تولد
• شغل
• نشانی دقیق محل سکونت یا کار
• شماره تماس

اگه بخشی از اطلاعات متهم رو ندارید، مثلاً آدرسش رو نمی دونید، باز هم نگران نباشید. هر چقدر که اطلاعات دارید، بنویسید و تو شکایت نامه ذکر کنید که بقیه اطلاعات نامعلومه. دادسرا خودش می تونه تحقیقات لازم رو انجام بده و فرد رو پیدا کنه.

۴. زمان و مکان دقیق ماجرا رو مشخص کنید

خیلی مهمه که بدونید جرم یا اتفاق دقیقاً کی و کجا افتاده. مثلاً در تاریخ فلان، ساعت فلان، در آدرس خیابان فلان، کوچه بهمان، روبروی پلاک فلان. این جزئیات به دادگاه کمک می کنه تا بتونه راحت تر به پرونده رسیدگی کنه و احیاناً اگه نیاز به بازبینی دوربین مداربسته یا شاهد محلی باشه، کار راحت تر پیش بره.

۵. کی باید بریم سراغ وکیل؟ (مشاوره اولیه)

همونطور که گفتم، برای شکایت های ساده تر شاید خودتون از پس کار بربیاید. اما اگه پرونده تون پیچیده است، پای ضرر و زیان مالی زیادی در میونه، یا جنبه های حقوقی و قانونی مبهمی داره، حتماً قبل از هر کاری با یک وکیل مشورت کنید. یه جلسه مشاوره کوتاه می تونه خیلی از مشکلات بعدی رو از سر راهتون برداره و راهنمایی های درستی بهتون بده تا پرونده تون رو به بهترین شکل ممکن پیش ببرید.

جزء به جزء یک شکایت نامه اصولی (مثل یک پازل!)

حالا که مقدمات رو آماده کردید، وقتشه که بریم سر اصل مطلب و ببینیم یک شکایت نامه اصولی از چه بخش هایی تشکیل شده و هر قسمت رو چطور باید پر کرد. این بخش ها مثل قطعات یک پازل هستن که اگه درست کنار هم قرار بگیرن، تصویر کاملی از مشکل شما رو به دستگاه قضایی نشون میدن.

الف. مشخصات شاکی

اینجا جاییه که شما خودتون رو معرفی می کنید. اطلاعاتتون باید کامل و دقیق باشه:

• نام و نام خانوادگی: اسم کاملتون رو بنویسید.
• نام پدر: برای شناسایی دقیق تر.
• کد ملی: مهم ترین شناسه شما.
• شماره شناسنامه: برای تطبیق هویت.
• تاریخ تولد: برای احراز اهلیت قانونی (یعنی اینکه شما به سن قانونی برای طرح شکایت رسیدید). یادتون باشه برای طرح شکایت، دختر بالای 9 سال و پسر بالای 15 سال باید باشه. اگه سنتون کمتره، ولی یا قیمتون باید شکایت کنه.
• شغل: شغل فعلیتون رو بنویسید.
• نشانی دقیق: آدرس کامل پستی، همراه با کد پستی و شماره پلاک. این بخش خیلی مهمه چون ابلاغیه ها به همین آدرس ارسال میشه.
• شماره تماس: شماره تلفن همراه و ثابت که در دسترس باشه.

یادتون باشه که اهلیت شاکی برای طرح شکایت خیلی مهمه. اگر شاکی زیر سن قانونی باشه، ولی یا قیمش باید از طرف اون شکایت رو مطرح کنه. این یعنی یک بچه نمی تونه خودش مستقیم شکایت کنه، بلکه پدر، پدربزرگ پدری یا قیم قانونی باید این کار رو انجام بده.

ب. مشخصات مشتکی عنه (متهم)

این بخش برای معرفی کسیه که ازش شکایت دارید. هر چقدر اطلاعات دقیق تر باشه، کار برای دادسرا راحت تره:

• نام و نام خانوادگی: اسم کامل فرد.
• نام پدر: برای شناسایی دقیق تر.
• کد ملی: اگه می دونید، حتماً ذکر کنید.
• نشانی: آدرس دقیق محل سکونت یا کارش.

حالا اگه آدرس یا کد ملیش رو نمی دونید چی کار کنیم؟ نگران نباشید! هر اطلاعاتی که ازش دارید، حتی اگه ناقص باشه، رو بنویسید. مثلاً اگه فقط اسم کوچیکش رو می دونید یا فقط می دونید تو فلان محله کار می کنه، بنویسید. بعد تو قسمت شرح ماجرا توضیح بدید که اطلاعاتش رو کامل ندارید و از دادسرا بخواهید که از طریق تحقیقات محلی یا استعلام از نهادهای دیگه، هویت و آدرسش رو پیدا کنه. مثلاً می تونید بنویسید: مشتکی عنه فردی حدوداً 40 ساله با فلان مشخصات ظاهری است که در فلان خیابان مغازه دارد و از هویت کامل و آدرس دقیق وی بی اطلاعم.

ج. وکیل یا نماینده قانونی (اگر وکیل دارید)

اگه برای پیگیری پرونده تون وکیل گرفتید، تو این قسمت باید مشخصات کامل وکیل یا نماینده قانونی تون رو بنویسید و حتماً کپی وکالت نامه اش رو ضمیمه کنید.

د. موضوع شکایت

اینجا باید دقیقاً بنویسید که جرم چیه. مثلاً شکایت از بابت کلاهبرداری، شکایت از بابت توهین و افترا، شکایت از بابت ضرب و جرح عمدی یا شکایت از بابت سرقت. اهمیت این بخش تو اینه که همون اول کار، مرجع قضایی متوجه میشه که با چه نوع جرمی سر و کار داره و می تونه پرونده رو به درستی ارجاع بده. پس سعی کنید عنوان رو دقیق و حقوقی بنویسید.

ه. تاریخ و نشانی محل وقوع جرم/تخلف

دقت تو این بخش خیلی مهمه. دقیقاً بنویسید که این اتفاق تو چه تاریخی (روز، ماه، سال) و چه ساعتی افتاده و آدرس دقیق محل وقوع جرم چی بوده. مثلاً در تاریخ 1403/05/10 ساعت 11 صبح در خیابان ولیعصر، کوچه افشین، پلاک 23. این اطلاعات به قاضی کمک می کنه تا پرونده رو بهتر بررسی کنه.

و. دلایل و ضمائم

یادتونه گفتم مدارک رو جمع آوری کنید؟ خب اینجا جاییه که باید لیستشون کنید. هر مدرکی که دارید و قبلاً جمع کردید، اینجا با جزئیات بنویسید. مثلاً:

1. کپی برابر اصل رسید بانکی شماره 12345 (مربوط به کلاهبرداری)
2. کپی برابر اصل گواهی پزشکی قانونی شماره 98765 (مربوط به ضرب و جرح)
3. شهادت شهود (آقای الف به آدرس فلان و خانم ب به آدرس فلان)
4. چند عدد اسکرین شات از پیامک های تهدیدآمیز
5. کپی فیلم دوربین مداربسته

حتماً تاکید می کنم که مدارک رو باید کپی برابر اصل کنید. اگه شاهدی دارید، مشخصات کاملش رو (نام و نام خانوادگی، نام پدر، آدرس و شماره تماس) تو یه برگه جداگانه بنویسید و ضمیمه شکایت نامه کنید.

ز. شرح ماجرا (متن شکایت)

این بخش قلب شکایت نامه شماست! اینجا باید داستان رو تعریف کنید، اما نه مثل یه رمان عاشقانه! باید دقیق، واضح، مختصر و بدون هیچ ابهامی بنویسید. نکات مهم برای نوشتن این قسمت:

• ترتیب زمانی: وقایع رو به ترتیب زمانی بنویسید. از اولین اتفاق تا آخرینش.
• واقع بینانه: فقط حقایق رو بنویسید. از اغراق، احساسات گرایی و لحن عاطفی دوری کنید. قاضی دنبال حقیقت و مستنداته، نه احساسات شما.
• کوتاه و مفید: سعی کنید جملاتتون کوتاه و صریح باشه. از توضیح دادن های اضافه پرهیز کنید.
• ذکر آسیب ها: اگه ضرر مالی، جانی یا حیثیتی بهتون وارد شده، حتماً ذکر کنید. مثلاً در اثر این ضرب و جرح، بنده دچار شکستگی بینی شدم که طبق گواهی پزشکی قانونی، مدت 3 ماه طول درمان دارم و ….
• درخواست از دادسرا/دادگاه: در پایان شرح ماجرا، از دادسرا بخواهید که تحقیقات لازم رو انجام بده، متهم رو تعقیب کنه و بعد از تحقیقات، پرونده رو برای رسیدگی به دادگاه صالح بفرسته. مثلاً می تونید بنویسید: لذا با تقدیم این شکوائیه، از محضر دادستان محترم تقاضای رسیدگی و تعقیب و مجازات مشتکی عنه را بر اساس قوانین مربوطه دارم.

ح. امضا و اثر انگشت شاکی

در آخر، پایین شکایت نامه رو امضا کنید و اثر انگشت بزنید. این بخش برای تایید نهایی شماست و نشون میده که تمام اطلاعات ارائه شده رو تایید می کنید.

نمونه های آماده شکایت نامه (راه حل های دم دستی!)

برای اینکه بهتر متوجه بشید چطور باید بخش شرح ماجرا رو بنویسید، چند تا مثال برای جرائم رایج میارم. اینا فقط یه الگوی کلی هستن و شما باید متناسب با جزئیات پرونده خودتون، اونها رو تغییر بدید و تکمیل کنید.

نمونه کلی فرم شکوائیه (با فیلدهای آماده)

بسمه تعالی
تاریخ: [تاریخ تنظیم شکایت]
شماره: [توسط مرجع قضایی تکمیل می شود]
پیوست: [تعداد برگ ضمائم]

مشخصات شاکی:
نام و نام خانوادگی: .............................
نام پدر: .......................................
کد ملی: .......................................
شماره شناسنامه: ..............................
تاریخ تولد: ...................................
شغل: ..........................................
نشانی کامل: ...................................
شماره تماس: ..................................

مشخصات مشتکی عنه (متهم):
نام و نام خانوادگی: .............................
نام پدر: .......................................
کد ملی: (در صورت اطلاع) .......................
نشانی کامل: (در صورت اطلاع) ...................
(در صورت عدم اطلاع از هویت یا آدرس دقیق، ذکر شود: «هویت/آدرس دقیق نامعلوم است و تقاضای تحقیق دارد.»)

وکیل یا نماینده قانونی (در صورت وجود):
نام و نام خانوادگی: .............................
نشانی: .......................................

موضوع شکایت:
[عنوان دقیق و حقوقی جرم، مثال: کلاهبرداری، توهین، ضرب و جرح عمدی]

زمان و نشانی محل وقوع جرم:
تاریخ: .......................................
ساعت: .......................................
نشانی دقیق: ...................................

دلایل و ضمائم:
1. [لیست کامل مدارک، مثال: کپی برابر اصل فیش واریزی، گواهی پزشکی قانونی، شهادت شهود]
2. ...

شرح ماجرا:
[اینجا باید وقایع رو به ترتیب زمانی و با جزئیات بنویسید. از مثال های زیر الگو بگیرید.]

درخواست:
لذا با تقدیم این شکوائیه و با توجه به دلایل و مدارک موجود، از محضر دادستان محترم (و دادیار محترم) تقاضای رسیدگی و صدور دستورات لازم جهت تعقیب کیفری و مجازات مشتکی عنه را بر اساس قوانین مربوطه دارم.

امضا و اثر انگشت شاکی:
...............................................

مثال های کوتاه از شرح ماجرا برای جرائم رایج:

نمونه متن شرح واقعه برای شکایت توهین

اینجانب شاکی در تاریخ [تاریخ] ساعت [ساعت] در آدرس [آدرس دقیق] مشغول قدم زدن بودم که مشتکی عنه به نام [اسم مشتکی عنه، یا فقط مشخصات ظاهری در صورت عدم اطلاع] بدون هیچ دلیلی به سمت بنده آمده و با الفاظ رکیک و ناشایست شروع به توهین نمود. در این حین، [در صورت وجود شاهد یا مدرک، ذکر کنید]، آقای/خانم [نام شاهد] که در محل حضور داشت، شاهد این اتفاق بوده اند. این توهین ها موجب هتک حرمت و آبروی اینجانب در ملاء عام گردید. لذا با تقدیم این شکوائیه تقاضای رسیدگی و تعقیب کیفری مشتکی عنه را از بابت جرم توهین دارم.

نمونه متن شرح واقعه برای شکایت ضرب و جرح

در تاریخ [تاریخ] حوالی ساعت [ساعت] در آدرس [آدرس دقیق]، مشتکی عنه به نام [اسم مشتکی عنه] به دلیل [ذکر دلیل درگیری، مثلاً اختلاف بر سر جای پارک] به اینجانب حمله ور شده و با مشت و لگد بنده را مورد ضرب و جرح قرار داد. در اثر این درگیری، بنده از ناحیه [ذکر نقاط آسیب دیده، مثلاً صورت و دست] آسیب دیده و پس از مراجعه به پزشکی قانونی، گواهی اولیه صادر گردید که کپی آن ضمیمه شکوائیه است. مشتکی عنه پس از ضرب و جرح بنده از محل متواری شده است. لذا با تقدیم این شکوائیه، تقاضای تعقیب و مجازات مشتکی عنه را از بابت جرم ضرب و جرح عمدی و صدور حکم به پرداخت دیه به میزان صدمات وارده را دارم.

نمونه متن شرح واقعه برای شکایت کلاهبرداری

اینجانب شاکی در تاریخ [تاریخ] از طریق [ذکر نحوه آشنایی، مثلاً آگهی در سایت دیوار/معرفی توسط شخص ثالث] با مشتکی عنه به نام [اسم مشتکی عنه] آشنا شدم. مشتکی عنه با ترفند و فریب [شرح دقیق ترفند، مثلاً فروش یک کالای تقلبی به جای اصل/ وعده سرمایه گذاری پرسود] موفق شد مبلغ [مبلغ کلاهبرداری شده] ریال را از اینجانب دریافت کند. این مبلغ در تاریخ [تاریخ واریز] به حساب [شماره حساب/شماره کارت] مشتکی عنه واریز شده که رسید بانکی آن ضمیمه شکوائیه است. پس از واریز وجه، مشتکی عنه از پاسخگویی خودداری کرده و متواری شده است. لذا با توجه به مدارک و مستندات موجود، از محضر دادستان محترم تقاضای تعقیب و مجازات مشتکی عنه از بابت جرم کلاهبرداری و استرداد مبلغ مال کلاهبرداری شده را دارم.

ثبت و پیگیری شکایت نامه (از دفتر تا سامانه ثنا!)

خب، بعد از اینکه شکایت نامه تون رو با دقت نوشتید، حالا نوبت می رسه به ثبت و پیگیری اون. این مرحله هم مثل نوشتن، ریزه کاری های خاص خودش رو داره که اگه درست انجام نشه، ممکنه دردسر ساز بشه. پس حواستون رو خوب جمع کنید.

۱. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

در حال حاضر، شما نمی تونید مستقیم برید دادسرا و شکایت نامه تون رو تحویل بدید. اولین و اصلی ترین جایی که باید برید، «دفاتر خدمات الکترونیک قضایی» هست. این دفاتر تو بیشتر شهرها و محله ها وجود دارن و وظیفه شون ثبت اولیه شکایت نامه ها و دادخواست هاست.

مراحل کار تو دفتر خدمات:

• مدارک مورد نیاز: وقتی می رید، حتماً مدارک شناسایی خودتون (کارت ملی و شناسنامه)، شکایت نامه ای که نوشتید و همه ضمایم و مستندات (کپی برابر اصل) رو همراه داشته باشید.
• ثبت نام ثنا: اگه هنوز تو سامانه ثنا ثبت نام نکردید، همونجا می تونید این کار رو انجام بدید. ثبت نام تو ثنا برای همه کسایی که با دستگاه قضایی کار دارن، واجبه. تمام ابلاغیه ها و پیامک های مربوط به پرونده تون از طریق این سامانه براتون ارسال میشه.
• پر کردن فرم ها: کارشناس دفتر خدمات، شکایت نامه شما رو تو سیستم وارد می کنه و شما هم باید هزینه های مربوط به ثبت شکایت رو پرداخت کنید. این هزینه ها شامل هزینه دادرسی و هزینه خدمات دفتر میشه که با توجه به نوع پرونده و سالیانه تغییر می کنه.
• دریافت کد رهگیری: بعد از ثبت نهایی، به شما یک کد رهگیری و شماره پرونده داده میشه. این کدها خیلی مهمن، پس خوب ازشون نگهداری کنید.

۲. ثبت شکایت از طریق سامانه ثنا (پیش نیازها)

اگه شما قبلاً تو سامانه ثنا ثبت نام کردید و رمز شخصی هم دارید، می تونید برخی از شکایت ها (معمولاً شکایت های ساده تر) رو از طریق این سامانه و بدون نیاز به مراجعه حضوری به دفتر خدمات، ثبت کنید. اما برای بیشتر پرونده ها، خصوصاً اونایی که نیاز به بررسی دقیق مدارک دارن، مراجعه به دفتر خدمات قضایی ضروریه. اگه امکان ثبت آنلاین وجود داشته باشه، بعد از ورود به حساب کاربری تون تو سامانه ثنا (adliran.ir)، می تونید گزینه مربوط به ثبت شکوائیه رو پیدا کنید و اطلاعات رو وارد کنید.

۳. پیگیری شکوائیه (با کد ملی و کد رهگیری)

بعد از ثبت شکایت، کار شما تموم نمیشه! باید وضعیت پرونده تون رو پیگیری کنید. خوشبختانه این روزها خیلی راحت میشه به صورت آنلاین این کار رو انجام داد:

• پیگیری با کد ملی (سامانه عدل ایران):

  شما می تونید به سامانه «عدل ایران» به نشانی adliran.ir مراجعه کنید. بعد از ورود با کد ملی و رمز شخصی ثنا، گزینه اطلاع رسانی پرونده برای اشخاص حقیقی رو انتخاب کنید. اونجا می تونید تمام جزئیات پرونده تون رو ببینید؛ از وضعیت پرونده گرفته تا ابلاغیه ها و قرارهای صادر شده. این روش برای افرادی که می خوان تو خونه و بدون رفت و آمد، از وضعیت پرونده شون باخبر بشن، خیلی عالیه.

• پیگیری با کد رهگیری:

  اگه کد رهگیری پرونده رو دارید، می تونید باز هم از طریق سامانه عدل ایران یا سامانه های مرتبط دیگه، با وارد کردن این کد، وضعیت پرونده رو بررسی کنید. این کد رهگیری همون کدیه که دفتر خدمات الکترونیک قضایی بهتون میده.

به این ترتیب، دیگه لازم نیست هر روز برید دادگستری و از این شعبه به اون شعبه سر بزنید. با استفاده از این سامانه ها، تمام اطلاعات مربوط به پرونده تون در دسترستونه.

چندتا نکته حقوقی که باید بدونی! (اشتباه نکن!)

حالا که با مراحل تنظیم و ثبت شکایت نامه آشنا شدید، لازمه چند تا نکته حقوقی مهم رو هم بهتون بگم تا از انجام بعضی اشتباهات رایج جلوگیری کنید و پرونده تون رو قوی تر پیش ببرید:

۱. حواستون به مهلت قانونی برای شکایت باشه

بعضی از جرایم، مهلت مشخصی برای طرح شکایت دارن. این یعنی اگه شما تو اون بازه زمانی مشخص شکایت نکنید، دیگه حق شکایت رو از دست می دید. به این مهلت ها، مرور زمان گفته میشه. مثلاً برای بعضی از جرایم قابل گذشت، مهلت شکایت یک سال از تاریخ وقوع جرم یا اطلاع از جرمه. اگه ندونید و از این مهلت بگذره، دیگه کاری از دستتون برنمیاد. پس اگه جرمی براتون اتفاق افتاده، سریع اقدام کنید و اگه شک دارید، حتماً از یک وکیل بپرسید که آیا پرونده شما شامل مرور زمان میشه یا نه.

۲. مستندسازی و جمع آوری ادله، حرف اول رو میزنه!

این رو قبلاً هم گفتم و باز هم تکرار می کنم: تو دادگاه، گفتم و گفت فایده ای نداره، سند و مدرک حرف اول رو میزنه. هر چقدر که بتونید برای اثبات ادعاهاتون مدرک جمع کنید (مثل پیامک، عکس، فیلم، شهادت شهود، فیش واریزی و…)، پرونده تون محکم تر و شانس پیروزیتون بیشتر میشه. پس قبل از هر کاری، تمام مدارک رو جمع آوری و آماده کنید.

هیچ چیز به اندازه مدارک و مستندات قوی، نمی تونه پرونده شما رو پیش ببره. حتی اگر فکر می کنید مدرکی کم اهمیت است، آن را نگه دارید؛ شاید در مراحل بعدی به کار بیاید.

۳. از نوشتن اطلاعات نادرست یا دروغ دوری کنید

مراقب باشید که تو شکایت نامه تون هیچ اطلاعات غلط یا کذبی رو وارد نکنید. ارائه اطلاعات دروغ یا افترا به دیگران، خودش می تونه جرم محسوب بشه و براتون دردسر درست کنه. صداقت تو تنظیم شکایت نامه خیلی مهمه و باعث میشه مرجع قضایی به حرف های شما اعتماد کنه.

۴. فرق شکوائیه و ابلاغیه رو بدونید

شاید براتون پیش بیاد که یک ابلاغیه دریافت کنید و با شکوائیه اشتباهش بگیرید. شکوائیه همون چیزیه که شما برای شروع یک پرونده کیفری تنظیم می کنید. اما ابلاغیه یک اطلاعیه از طرف مرجع قضاییه که به شما یا طرف مقابلتون فرستاده میشه تا از یک موضوع خاص (مثلاً تاریخ جلسه دادگاه، یا صدور یک قرار) باخبر بشید. ابلاغیه جنبه اطلاع رسانی داره و شکوائیه جنبه درخواست و شروع دعوا. این دو تا رو با هم قاطی نکنید.

۵. چه زمانی بهتره به وکیل مراجعه کنیم؟ (مزایای وکالت)

درسته که گفتیم می تونید خودتون شکایت نامه بنویسید، اما در بعضی مواقع، حضور وکیل خیلی می تونه بهتون کمک کنه:

• پرونده های پیچیده: اگه موضوع پرونده تون حقوقی و قضایی پیچیده ای داره، یا ابهامات قانونی زیاده.
• جرایم سنگین: تو جرایم بزرگ مثل کلاهبرداری های سنگین یا قتل، حتماً به وکیل متخصص مراجعه کنید.
• عدم آگاهی از قوانین: اگه خودتون وقت یا دانش کافی برای پیگیری پرونده و آشنایی با قوانین رو ندارید.
• برای افزایش اثربخشی: وکیل می تونه با تسلط بر فنون نگارش حقوقی و آگاهی از رویه های قضایی، شکایت نامه ای رو تنظیم کنه که از نظر حقوقی بی نقص باشه و شانس موفقیت پرونده رو بالا ببره.

وکیل مثل یک راهنما و محافظه که تو مسیر پر پیچ و خم دادگستری، دست شما رو می گیره و کمکتون می کنه تا به بهترین نتیجه برسید.

۶. از اشتباهات رایج دوری کنید

یه سری اشتباهات هست که خیلی از مردم تو تنظیم شکایت نامه مرتکب میشن:

• بیان احساسات به جای واقعیت: توضیح مفصل ناراحتی ها و دلخوری ها به جای بیان خشک و خالی واقعیت.
• عدم ذکر دقیق زمان و مکان: این مورد می تونه باعث رد شکایت بشه.
• تکرار مکررات: پرهیز از اضافه گویی و تکرار یک مطلب به اشکال مختلف.
• عدم ارائه مدارک کافی: ادعا، بدون ارائه دلیل در سیستم قضایی جایی ندارد.
• عدم ثبت نام در سامانه ثنا: این اشتباه باعث میشه ابلاغیه ها رو دریافت نکنید و فرصت های قانونی رو از دست بدید.

با توجه به این نکات، می تونید یک شکایت نامه قوی و کارآمد تنظیم کنید.

سوالات متداول

آیا می توان شکایت نامه را پس گرفت؟

بله، در بسیاری از جرائم، خصوصاً جرائم قابل گذشت، شاکی می تواند از شکایت خود صرف نظر کند. این کار معمولاً با حضور در مرجع قضایی و اعلام رضایت انجام می شود. اما در جرائم غیرقابل گذشت، حتی با رضایت شاکی هم، دادسرا می تواند به تعقیب و مجازات متهم ادامه دهد، چرا که این جرائم جنبه عمومی دارند.

شکایت نامه به کجا ارسال می شود؟

شکایت نامه بعد از ثبت در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، ابتدا به دادسرا (یا مستقیماً به دادگاه در مواردی خاص) ارسال می شود. دادسرا وظیفه تحقیق در مورد جرم، جمع آوری دلایل و شناسایی متهم را دارد. پس از تکمیل تحقیقات، اگر دلایل کافی برای اثبات جرم وجود داشته باشد، پرونده به دادگاه صالح برای صدور حکم ارسال می گردد.

هزینه تنظیم شکایت نامه چقدر است؟

هزینه تنظیم شکایت نامه شامل دو بخش اصلی است: هزینه دادرسی و هزینه خدمات دفاتر الکترونیک قضایی. این هزینه ها هر سال توسط قوه قضاییه تعیین و اعلام می شود و برای انواع شکایات و دعاوی می تواند متفاوت باشد. معمولاً هزینه ها در ابتدای ثبت شکایت دریافت می گردد. همچنین اگر برای تنظیم متن شکایت نامه از وکیل یا کارشناس حقوقی کمک بگیرید، هزینه ی جداگانه ای بابت حق المشاوره یا حق الوکاله باید پرداخت کنید.

مدت زمان رسیدگی به شکایت نامه چقدر است؟

مدت زمان رسیدگی به شکایت نامه به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله: پیچیدگی پرونده، تعداد طرفین دعوا، میزان و نوع مدارک موجود، نیاز به تحقیقات بیشتر، و ترافیک کاری شعبه های قضایی. برخی پرونده های ساده تر ممکن است در چند هفته به نتیجه برسند، در حالی که پرونده های پیچیده ممکن است چندین ماه یا حتی بیشتر طول بکشند. سیستم قضایی تلاش می کند تا پرونده ها را در اسرع وقت رسیدگی کند، اما گاهی اوقات فرآیند تحقیقات زمان بر می شود.

اگر مشتکی عنه را نشناسیم یا آدرس او را نداشته باشیم چه کنیم؟

اگر هویت یا آدرس مشتکی عنه را نمی دانید، باید هر اطلاعاتی که از او دارید (مثل نام مستعار، مشخصات ظاهری، محل کار، شماره تلفن، یا هر نشانه دیگری) را در شکایت نامه ذکر کنید. سپس از دادسرا تقاضا کنید که از طریق تحقیقات محلی، استعلام از نهادهای ذی ربط (مثل اداره ثبت احوال، پلیس) یا سایر روش های قانونی، هویت و آدرس مشتکی عنه را شناسایی و او را احضار کند. دادسرا در این موارد وظیفه دارد تحقیقات لازم را انجام دهد.

به طور کلی، تنظیم یک شکایت نامه کار سختی نیست، اما نیاز به دقت و آگاهی داره. با رعایت نکاتی که گفتم، می تونید با اطمینان بیشتری قدم بردارید و حق خودتون رو بگیرید. یادتون باشه که پیگیری و صبر تو این مسیر خیلی مهمه. اگه هر جا دیدید پرونده تون پیچیده شد، حتماً از یک مشاور یا وکیل حقوقی کمک بگیرید.