صداوسیما، حداقلی از احترام به شعور مخاطب را لحاظ کند / نامزدها در شبکه های اجتماعی تبلیغات می کنند چون تلویزیون ضریب نفوذ ندارد

مهسا بهادری: پیمان جبلی، رییس سازمان صدا و سیما روز چهارشنبه 20 دی 1402 در حاشیه هیات دولت در جمع خبرنگاران گفته بود: «همکاران ما در سازمان یک تلاش بسیار پیچیده و شبانه روزی را در ماه های اخیر انجام دادند که ما بتوانیم به تعداد 200 کانال انتخاباتی به تعداد حوزه های انتخابیه در اختیار نامزدها قرار دهیم.»

تقریبا یک فصل از انتخابات مجلس گذشته است و حالا به دلیل سانحه سقوط هلی کوپتر رییس جمهور به همراه هیات همراه، قرار شد دولت چهاردهم حدود یکسال زودتر از موعد مقرر فعالیت خود را آغاز کند و در همین راستا نیز قرار است در کمتر از یک ماه دیگر انتخابات ریاست جمهوری برگزار شود.

در این میان کاندیداها حتی پیش از تایید صلاحیت کار تبلیغات خودشان را بسیار جدی آغاز کردند در شبکه ایکس مطلب می گذارند، در تلگرام ویدیو منتشر می کنند اما خبری از حضور آن ها در تلویزیون یا آن 200 شبکه نیست و به همان میزان که در فضای تلویزیون حضور کمرنگی دارند درشبکه های اجتماعی بسیار پر قدرت فعالیت می کنند. به قول امیرحسین علم الهدی، کارشناس و منتقد که با او درباره این ماجرا صحبت کردیم: «بحث انتخابات ریاست جمهوری با انتخابات مجلس کاملا متفاوت است. در انتخابات ریاست جمهوری نهایتا 6 تا 8 نفر تایید صلاحیت می شوند و قرار نیست که 200 نفر انتخاب بشوند و منطقی است که نیازی به استفاده از آن 200 کانال نباشد؛ البته زمانی که نیاز بود و از آن کانال ها استفاده شد هم آماری از بازخورد و میزان تاثیر گذاری آن کانال ها در انتخابات مجلس ارایه نشد.»

به همین بهانه با علم الهدی گفت وگویی انجام دادیم که در ادامه می خوانید.

حدود سه ماه پیش و برای انتخابات مجلس 200 کانال راه اندازی شد، اصلا صداوسیما توانست با آن کانال ها تاثیری در بدنه جامعه بگذارد؟

از آنجایی که اساسا همه به دنبال نمایش هستند، هیچ کس به دنبال این ماجرا نیست که صداوسیما چگونه می تواند در بدنه جامعه تاثیرگذار باشد و همزمان با این ماجرا هم مرجعیت خبری و رسانه ای خودش را از دست داده است.

درگام اول باید بپذیریم که ساختار انتخابات ریاست جمهوری با انتخابات مجلس متفاوت است. اما اینکه تلویزیون چگونه می تواند ضریب نفوذش را بالا ببرد، این عنصر مسیله ای است که تا اطلاع ثانوی کسی نمی تواند جواب آن را بدهد.

چرا پاسخی برای آن وجود ندارد؟

چون در حال حاضر تلویزیون و ساختار رسانه ای آن در میان مردم از پایین ترین محبوبیت ممکن برخوردار است. در حوزه کاندیداهای ریاست جمهوری هم باید دید که تلویزیون چند درصد از وظیفه پوشش اخبار و اهداف کاندیداها را بر عهده می گیرد، اما اینکه انتظار داشته باشیم تلویزیون باعث ایجاد شور و حرارت در انتخابات شود، اصلا انتظار درست و منطقی ای نیست، چون چنین اتفاقی رخ نخواهد داد، همانطور که در انتخابات مجلس با آن میزان کانال این اتفاق رخ نداد.

می توانیم تقصیر را متوجه خود نماینده ها بدانیم که تبلیغاتشان را در تلویزیون انجام نمی دهند و سراغ سوشال مدیا می روند؟

آن ها برای تبلیغات سراغ شبکه های اجتماعی می روند چون ضریب نفوذ آن ها نسبت به تلویزیون بیشتر است و طبیعتا هر نامزد برای معرفی خودش و برای برندینگ باید برنامه های مخصوص به خودش را داشته باشد که بخشی از آن به تلویزیون، بخش دیگر به شبکه اجتماعی و مقداری از آن هم به سفرهای استانی ارتباط دارد.

پس در این میان بحث هدر رفت بودجه برای راه اندازی 200 کانال تلویزیونی چه می شود؟

این موضوع اصلا مهم نیست وقتی شما با دستگاهی مواجهی که ضریب نفوذ حداکثری ندارد، باید به حداقل ها بسنده کنید. در شرایط فعلی هم طبیعی است که وقتی یک دستگاهی حداقل ها را دارد، حداکثر بودجه به او تخصیص داده شود. از اساس، مناسبات تخصیص بودجه، کارشناسانه و مدیریتی نیست و بیشتر جنبه سیاسی دارد و وقتی با این جنبه به آن بودجه داده می شود دیگر نمی توان با نگاه کارشناسانه به آن پرداخت .

اصلا سوال اصلی اینجاست، سازمانی که ضریب نفوذ آن تا این اندازه پایین است چگونه می تواند این مقدار از افزایش بودجه سالانه را به خود اختصاص دهد؟

امیرحسین علم الهدی

ابتدای جمله قبلی گفتید که از این به بعد باید فقط در زمینه حداقل ها از صداوسیما توقع داشته باشیم، این حداقل هایی که به آن اشاره می کنید چیست؟

تلویزیون تنها کاری که در زمینه رعایت حداقل ها باید انجام دهد این است که فقط یک مقدار به شعور مخاطب احترام بگذارد، وارد حداکثرها نمی شویم. واقعیت ماجرا این است که در همه جای دنیا شبکه های تلویزیونی عمدتا کوچک شده اند؛ یعنی شما کشوری را پیدا نمی کنید که 60 شبکه داشته باشد، عمدتا تلویزیون در حوزه اخبار و رسانه ها کارکرد دارد و سعی می کند که چابک تر و کوچک تر باشد تا اثرگذاری بیشتری داشته باشد، ولی وقتی بدنه حجیم و لَخت می شود، یکدفعه تعداد کارمندان به 50 هزارنفر هم می رسد و انواع و اقسام خورده فرمایش های سیاسی و غیره مطرح می شود، دیگر انتظار کار حداکثری که هیچ ، انتظار کار حداقلی هم نباید از تلویزیون داشته باشیم.

در حال حاضر تلویزیون دچار رکود مدیریتی شده و مدیرانش دیگر به روزمرگی رسیدند و فقط تلاش می کند تا آنتن شان را پر کنند، حالا اینکه آنتن با چه مختصات و با چه کیفیتی پر شود اهمیتی ندارد، چون مدیران دید بلندمدت ندارند، در چنین موقعیتی است که ساختار یک رسانه به سمت یک جناح سیاسی حداقلی حرکت می کند، دیگر نباید منتظر واکنش مثبت حداکثری مردم بود.

تلویزیون به دلیل نوع ساختار و نوع تفکرش تا اطلاع ثانوی در اختیار حداقل جامعه است و آنجا که نگاه جناحی حداقلی به یک ساختار رسانه ای غالب می شود، کسی که مغلوب این نگاه می شود اکثریت جامعه است و در مقابل آن ها هم برای دسترسی به اخبار و سرگرمی به شبکه های دیگر وارد می شود.

شما آمار کاربران اینستاگرام و مخاطبان ماهواره را با بینندگان تلویزیون مقایسه کنید متوجه می شوید که صدا و سیما در زمانه حداقلی خودش نفس می کشد. حالا اینکه چرا بودجه های حداکثری به آن می دهند دیگر مناسبات سیاسی است و ربطی به مناسبات کارشناسانه ندارد.

245245