۳۰ دی در دنیای علم چه خبر؟

 جیمز وات

 ۱۹ ژانویه ۱۷۳۶ میلادی برابر با 30 دی ۱۱۱۴ خورشیدی جیمز وات مهندس و مخترع اسکاتلندی که موتور بخار او کمک قابل توجهی به انقلاب صنعتی کرد به دنیا آمد. سال ۱۷۶۳ وات مدل موتور بخار نیوکامن متعلق به دانشگاه گلاسکو را تعمیر و آزمایش هایی را روی خواص بخار آغاز کرد. موتور نیوکامن از نظر طراحی ساده بود و از یک پمپ و یک فواره آب سرد برای متراکم کردن بخار استفاده می کرد. وات این طراحی را با افزودن رادیات مجزا و سامانه ای از سوپاپ ها بهبود بخشید تا پیستون پس از فرود به بالای سیلندر بازگردد. او در سال ۱۷۶۹ حق ثبت اختراع را برای رادیات مجزا به ثبت رساند و بعدها این موتور را با حرکت چرخشی تطبیق داد و آن را برای اهداف مختلف صنعتی مناسب ساخت و چرخ طیار و گاورنر را اختراع کرد.

برنده نوبل اقتصاد

۱۹ ژانویه ۱۹۱۲ میلادی برابر با 30 دی ۱۲۹۰ خورشیدی لئونید کانتوروویچ ریاضی دان و اقتصاددان روس به دنیا آمد. کانتوروویچ در سال ۱۹۷۵ به طور مشترک با تیالینگ کوپمانس جایزه نوبل اقتصاد را برای مشارکت های آنها در ارائه نظریه تخصیص بهینه منابع دریافت کرد. او یکی از اولین کسانی بود که از برنامه ریزی خطی به عنوان ابزاری در اقتصاد استفاده کرد و این مورد را در مقاله ای مربوط به روش های ریاضی سازماندهی و برنامه ریزی تولید که سال ۱۹۳۹ منتشر شد ارائه کرد. فرمول ریاضی مسائل تولید برنامه ریزی بهینه برای اولین بار در این مقاله معرفی و روش های موثر حل و تحلیل اقتصادی آنها پیشنهاد شد.

اولین جراح مغز

۱۹ ژانویه ۱۸۳۷ میلادی برابر با 30 دی ۱۲۱۵ خورشیدی ویلیام ویلیامز کین پزشک آمریکایی که اولین جراح مغز در ایالات متحده بود به دنیا آمد. سال ۱۸۸۷ در بیمارستان سنت مری در فیلادلفیا کین اولین برداشت موفقیت آمیز تومور مغزی را در ایالات متحده انجام داد. او اولین پزشک آمریکایی بود که رفع فشار جمجمه را انجام داد و همچنین اولین پزشک در فیلادلفیا بود که از روش های جراحی ضدعفونی کننده لیستر استفاده کرد. حوزه تحقیقات او صرع کانونی و میکروسفالی بود. کین در سال ۱۸۸۳کتاب آناتومی گری را ویرایش کرد و مقالات و تک نگاری های متعددی نوشت. کین به جراح آمریکایی جوزف برایانت در برداشتن فک فوقانی چپ رئیس جمهور وقت ایالات متحده گروور کلیولند در سال ۱۸۹۳ به دلیل یک تومور بدخیم کمک کرد.

پدر گیاه پزشکی جهان

۱۹ ژانویه ۱۸۸۸ میلادی برابر با 30 دی ۱۲۶۶ خورشیدی هاینریش آنتون دِ باری گیاه شناس آلمانی که با لقب «پدر گیاه پزشکی جهان» شناخته می شود درگذشت. به دلیل تحقیقاتی که دِ باری درباره نقش قارچ ها و سایر عوامل در بروز بیماری های گیاهی انجام از او به عنوان بنیانگذار قارچ شناسی مدرن و آسیب شناسی گیاهی یاد می شود. او چرخه های زندگی بسیاری از قارچ ها را تعیین و آنها را طبقه بندی کرد. این طبقه بندی حتی امروز هم تا حد زیادی بین قارچ شناسان پذیرفته باقی مانده است. سال ۱۸۵۳ دِ باری از اولین کسانی بود که به بررسی تعامل انگل میزبان و راه های نفوذ قارچ ها به بافت های میزبان پرداخت. دِ باری اولین کسی بود که سال ۱۸۶۶ نشان داد گلسنگ ها از یک قارچ و یک جلبک در ارتباط نزدیک تشکیل شده اند و سال ۱۸۷۹ اصطلاح همزیستی را برای مشارکت سودمند دوجانبه بین دو موجود زنده ابداع کرد.