و باز هم کانون پرورش

با این حال کم نیستند کسانی که این دو پیش شرط گفت وگو را قبول ندارند. اشخاص و نهادهایی با هدف انتقال یا مال خود کردن سرمایه های کانون در سال های مختلف به طور جدی کوشیده اند که با ناکارآمد کردن و ناکارآمد جلوه دادن کانون زمینه های انحلال واگذاری و یا ادغام این شرکت دولتی را فراهم آورند. به تعبیری وضعیت فعلی تنها ناشی از قصور نیست و حتماً تقصیرهای عامدانه و برنامه ریزی شده از سوی تقصیرکاران هم فراوان بوده است.

سه سال پیش تلاش دامنه داری برای انتقال کتابخانه های کانون به نهاد کتابخانه های عمومی کشور صورت گرفت. طراحان این ایده از سویی کانون را نهادی برآمده از نظام سلطنتی و یادآور آن دوران می دانستند و کم و بیش از آن نفرت داشتند و از سوی دیگر دوست داشتند منابع آن همچون ساختمان ها و زمین های متعدد در سراسر کشور و ردیف بودجه دولتی به نهادی که مدیر آن گرایش های سیاسی همسو با ایشان دارد انتقال یابد.

این طرح به اجماعی کم نظیر در جامعه مدنی ایران انجامید و بیش از ده بیانیه در مخالفت با آن از سوی انجمن ها تشکل ها گروه های نویسندگان هنرمندان دانشگاهیان و … صادر شد و مخالفت با آن به نقطه اتحاد همه گرایش ها و نحله های ادب و هنر ایران مبدل گردید. لذا آن طرح منتفی شد.

حالا چندی است طرحی ارائه شده که کلیه امکانات سرمایه ها بودجه نیروی انسانی و … کانون پرورش را در هر استان در اختیار مدیرکل آموزش و پرورش استان قرار می دهد تا بفروشد و جابه جا کند و تغییر کاربری دهد و چه و چه. شاید بپرسید چطور چنین چیزی ممکن است؟! زیرا که از منظر ساختار دولت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با وجود هیأت امنایی شامل چندین وزیر ذیل وزارت آموزش و پرورش تلقی و تعریف می شود.

به گمانم یکی از ریشه های اصلی و سنگ بنای مشکلات امروز کانون را باید در تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال های اول انقلاب دانست که گمان کردند هر موضوعی که به کودکان مربوط است بهتر است به وزارت آموزش و پرورش سپرده شود و خدا رحم کرد که طب کودکان و امور قضایی و غذایی ایشان و مجوز شهربازی ها و کلاس های نقاشی و پروانه پوشاک کودکان را هم به آن وزارتخانه نسپردند.

دومین زخمی که بر تن نیمه جان کانون خورد در دوره آقای احمدی نژاد پیش آمد و مدیران استانی کانون را مدیرکل دولتی تلقی کردند و به شورای اداری استانی راه دادند و آن را هرچه بیشتر از ذات و خصلت اولیه خود دور و به نهادی اداری و غیر فرهنگی در دل قوه مجریه با ماهیتی کرخت و ناچابک بدل کردند.

با این وجود خوشبختانه و یا شوربختانه وزیران آموزش و پرورش در تمام این چهل و چند سال عمدتا توجه و علاقه ای به کانون نداشتند. در تابستان ۱۴۰۱ که کم مانده بود وزیران مسکن و صمت هم درباره انتقال کتابخانه های کانون موضع گیری کنند وزیر آموزش و پرورش و معاونانش مطلقاً کوچک ترین عکس العمل و ابراز عقیده ای به نمایش نگذاشتند.

در قضیه این طرح جدید هم چندی پیش وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به پرسش خبرنگاران همزمان وجود چنین طرحی در مجلس اعتراض عمومی نسبت به این طرح وارد بودن این اعتراض و چند موضوع دیگر را که منطقاً تکذیب همزمان آنها ممکن نیست تکذیب کرد و معاون و مشاوران او هم سنت حسنه سکوت و تغافل را ادامه دادند.

گرچه طبیعی آن است که پس از انتخابات و تغییر رئیس جمهور مدیران کانون هم که دلبستگی و سنخیت فراوانی با یکی از نامزدهای انتخابات داشته اند تغییر کنند اما در شرایط فعلی این تغییر به تنهایی کافی نیست و لازم است برای تحول و احیای کانون مدیریت عالیه آن به عنوان نهادی ملی و فراوزارتخانه ای زیرنظر هیأت امنایی متشکل از اشخاص حقیقی و حقوقی و نمایندگان اصناف و انجمن ها و نهادهای مدنی در کنار نمایندگان نهادهای مرتبط دولتی و بخش عمومی اداره شود. همچنین لازم است هیات امنای کانون از حالت تشریفاتی خارج شده و نقش بیشتری در سیاست گذاری برنامه‎ ها و همچنین تامین منابع کانون ایفا کنند.

در ماه های گذشته تمام توان یک جناح سیاسی مصروف پابرجا ماندن مدیرعامل کانون شده است؛ غافل از آنکه اگر آن طرح به تصویب برسد دیگر عملا کانون وجود عینی و عملی نخواهد داشت.

 به گمانم در شرایط فعلی لازم است به جای این جدال خونین بر سر ماندن یا رفتن یک نفر همه ذینفعان و همه دلسوزان واقعی کانون اعم از رییس جمهور و همکارانش موافقان و مخالفان مدیر فعلی نهادهای مدنی و همچنین نمایندگان مجلس هر کدام از مسیر خود برای متوقف ماندن آن طرح تلاش کنند و پس از رفع این خطر اصلی به راه های تقویت و کارآمد ساختن کانون با تغییرات اساسنامه و جایگاه اداری آن و اصلاح ترکیب هیات امنا بیندیشند.