تعداد توکن های اتریوم

وقتی صحبت از «تعداد توکن های اتریوم» می شه، خیلی ها ممکنه فکر کنن که یه عدد ثابت و مشخص داریم، اما داستان یکم پیچیده تر و جذاب تر از این حرفاست. در واقع، این عبارت دو معنی مهم و کاملاً متفاوت داره که دونستنشون برای هر کسی که تو دنیای کریپتو فعالیت می کنه، حیاتیه. یه طرف ما «اتر (ETH)» رو داریم؛ همون ارز بومی و اصلی شبکه اتریوم که مثل بنزین این شبکه عمل می کنه و مکانیزم های خاص خودش برای عرضه رو داره. طرف دیگه، هزاران هزار توکنی هستن که روی بستر همین شبکه اتریوم ساخته شدن، مثلاً با استاندارد ERC-20، که هر کدومشون دنیای خودشون رو دارن و برای اهداف مختلفی طراحی شدن. اینکه دقیقاً چند واحد اتر تو بازار هست و چطور این عدد تغییر می کنه، یا اینکه اصلاً چند تا توکن مختلف روی اتریوم وجود داره، سوالاتیه که تو این مقاله قراره بهشون جواب بدیم و یه بار برای همیشه این ابهام رو برطرف کنیم.

عرضه اتر (ETH): پادشاه سوخت شبکه اتریوم

اتر (ETH) فقط یه ارز دیجیتال نیست؛ اون بنزینیه که ماشین غول پیکر اتریوم رو حرکت می ده. هر تراکنش، هر قرارداد هوشمند و هر عملیاتی که روی این شبکه انجام می شه، نیاز به اتر داره تا کارمزدش پرداخت بشه. اما سوال اصلی اینجاست: اصلاً چند تا اتر وجود داره؟ و آیا این تعداد ثابته یا مدام در حال تغییره؟

آیا اتریوم سقف عرضه دارد؟ مقایسه با بیت کوین

برخلاف بیت کوین که از روز اول با یه سقف عرضه ۲۱ میلیونی طراحی شد و هیچ وقت قرار نیست این عدد تغییر کنه، اتریوم داستان متفاوتی داره. شاید شنیده باشین که بیت کوین کمیابه و به همین خاطر ارزشش بالا می ره. خب، اتریوم هیچ سقف عرضه ی از پیش تعیین شده و ثابتی مثل بیت کوین نداره! این موضوع برای خیلیا یه چالش و حتی یه نقطه ضعف به نظر می رسه، چون ممکنه فکر کنن که عرضه نامحدود یعنی تورم بی پایان. اما پشت این طراحی، دلایل فنی و فلسفی قوی ای هست.

اجازه بدین با هم مقایسه کنیم: هدف بیت کوین این بود که یه پول دیجیتال غیرمتمرکز باشه؛ یه طلای دیجیتال که هیچ دولتی نتونه توش دست ببره. به خاطر همین، شفافیت و سقف ثابت عرضه، یکی از پایه های اصلیش بود. اما اتریوم هدف بلندپروازانه تری داره؛ اون می خواد یه پلتفرم برای ساخت برنامه های غیرمتمرکز (dApps) و یه کامپیوتر جهانی باشه. برای اینکه این کامپیوتر همیشه فعال و پویا بمونه، نیاز به یه انعطاف پذیری تو مکانیزم عرضه اش داره.

جامعه اتریوم، از توسعه دهنده ها گرفته تا استیک کننده ها و کاربران، از طریق حاکمیت غیرمتمرکز و پیشنهادات بهبود اتریوم (EIPs)، در مورد عرضه و اقتصاد این شبکه تصمیم می گیرن. این یعنی، به جای یه عدد ثابت و سنگی، ما با یه مدل اقتصادی پویا طرفیم که می تونه خودش رو با نیازهای شبکه و جامعه اش وفق بده.

عرضه کل (Total Supply) و عرضه در گردش (Circulating Supply) اتر

برای اینکه بهتر بتونیم بفهمیم چند تا اتر تو بازاره، باید با دو مفهوم مهم آشنا بشیم: «عرضه کل» و «عرضه در گردش».

• عرضه کل (Total Supply): به کل واحدهای اتر گفته می شه که تا حالا تولید شده و وجود دارن، چه دست مردم باشن، چه تو قراردادهای هوشمند قفل شده باشن، یا حتی تو کیف پول های بلااستفاده افتاده باشن.
• عرضه در گردش (Circulating Supply): این همون تعداد اترهایی هست که واقعاً در دسترس عموم برای خرید و فروش و معامله هستن. اترهایی که تو قراردادهای استیکینگ قفل شدن یا به هر دلیلی از دسترس خارج شدن (مثلاً سوزونده شدن)، جزو عرضه در گردش حساب نمی شن.

اگه بخوایم یه عدد دقیق و به روز ارائه بدیم، باید بگم که این عدد مدام در حال تغییره و هر لحظه ممکنه عوض بشه. اما اگه به سایت های معتبری مثل Etherscan یا CoinMarketCap سر بزنین، می تونین آمار لحظه ای رو ببینین. مثلاً، در حال حاضر (تاریخ نگارش این مقاله)، عرضه کل اتر تقریباً بالای 120 میلیون واحده، اما این عدد روزانه تغییر می کنه.

درک تفاوت بین عرضه کل و عرضه در گردش، برای ارزیابی ارزش واقعی و پتانسیل رشد اتریوم خیلی مهمه. اگه عرضه در گردش کمتر باشه، معمولاً فشار فروش کمتر و پتانسیل رشد قیمتی بیشتره.

مکانیزم های پویای تغییر عرضه اتر: از تورم به پتانسیل ضد تورمی (Deflationary)

اینجا همون جاییه که اتریوم واقعاً جذاب می شه. عرضه اتر یه عدد ثابت نیست، بلکه توسط یه سری مکانیزم های هوشمندانه کنترل می شه که می تونه اون رو حتی ضد تورمی (Deflationary) کنه. بیاین ببینیم چطور:

صدور جدید اتر (Issuance)

اولین راه برای افزایش عرضه اتر، صدور واحدهای جدید اونه. قبلاً، تو مدل اثبات کار (PoW)، ماینرها با حل مسائل پیچیده، بلاک های جدید رو به شبکه اضافه می کردن و در ازاش اتر پاداش می گرفتن. این کار باعث می شد که هر سال تعداد مشخصی اتر جدید وارد بازار بشه.

اما داستان با «مرج (The Merge)» تغییر کرد! با انتقال اتریوم به مدل اثبات سهام (PoS)، ماینرها کنار رفتن و اعتبارسنج ها (Validators) اومدن. حالا اعتبارسنج ها با قفل کردن (استیک کردن) اترهای خودشون، امنیت شبکه رو تامین می کنن و در ازاش پاداش می گیرن. این پاداش ها، خیلی کمتر از پاداش هایی هستن که قبلاً به ماینرها داده می شد. به عبارت ساده تر، مرج باعث شد صدور اتر جدید به شدت کاهش پیدا کنه و شبکه به سمت ضد تورمی شدن حرکت کنه.

سوزاندن اتر (EIP-1559): مکانیزم کاهش تورم

این یکی از هیجان انگیزترین تغییرات تو اقتصاد اتریوم بود! با فعال شدن پیشنهاد بهبود اتریوم (EIP-1559) تو آگوست 2021، یه مکانیزم جدید به شبکه اضافه شد که بخشی از کارمزدهای تراکنش ها رو برای همیشه از بین می بره. فکر کنین دارین یه تراکنش انجام می دین و یه قسمتی از اون کارمزد، برای همیشه سوزونده می شه و دیگه هیچ وقت برنمی گرده!

این مکانیزم چطور کار می کنه؟ هر تراکنش تو اتریوم دو بخش کارمزد داره: یه «کارمزد پایه» (Base Fee) که بر اساس شلوغی شبکه تنظیم می شه و یه «پاداش اولویت» (Priority Fee) که به اعتبارسنج ها می رسه تا تراکنش شما رو سریع تر پردازش کنن. طبق EIP-1559، اون «کارمزد پایه» برای همیشه سوزونده می شه!

نتیجه این سوزاندن چیه؟ اگه فعالیت شبکه زیاد باشه، اتر بیشتری سوزونده می شه. اگه میزان اتر سوزونده شده از میزان اتر جدیدی که صادر می شه بیشتر باشه، اون وقت ما با یه شبکه «ضد تورمی» طرفیم، یعنی تعداد کل اترها در طول زمان کم میشه! این پتانسیل ضد تورمی، برای سرمایه گذارها خبر خیلی خوبیه، چون کمیابی رو تو بلندمدت افزایش می ده.

مکانیزم	تأثیر بر عرضه	قبل از مرج (PoW)	بعد از مرج (PoS) + EIP-1559
صدور جدید اتر	افزایش عرضه	بالا (پاداش به ماینرها)	پایین (پاداش به استیک کننده ها)
سوزاندن اتر (EIP-1559)	کاهش عرضه	فعال نبود	فعال (سوزاندن کارمزد پایه)

تأثیر استیکینگ (Staking) بر عرضه در گردش

وقتی کاربران اترهای خودشون رو برای تبدیل شدن به اعتبارسنج یا مشارکت تو استخرهای استیکینگ قفل می کنن، این اترها از «عرضه در گردش» خارج می شن. یعنی دیگه تو بازار آزاد برای خرید و فروش در دسترس نیستن. هر چقدر افراد بیشتری اترهای خودشون رو استیک کنن، عرضه در گردش کمتر می شه و این می تونه روی قیمت اتر تأثیر مثبت بذاره، چون عرضه کمتری برای پاسخگویی به تقاضا وجود داره.

با راه اندازی اتریوم ۲.۰ و انتقال به PoS، میلیون ها اتر برای استیکینگ قفل شدن که این خودش یه عامل مهم تو کاهش عرضه در گردش و ایجاد کمیابی برای اتر بوده.

چالش ها و روش های محاسبه دقیق عرضه اتر

همونطور که دیدیم، برخلاف بیت کوین که یه سقف ثابت و مشخص داره، محاسبه دقیق عرضه اتر کمی پیچیده تره. دلیلش هم ماهیت پویای اتریومه:

• غیرمتمرکز و نود-محور بودن: اتریوم یه شبکه عظیم و غیرمتمرکزه که از هزاران نود تشکیل شده. هر نود یه کپی از دفتر کل رو داره و این باعث می شه جمع آوری یه عدد واحد و لحظه ای کمی چالش برانگیز باشه.
• تغییرات مداوم: با صدور جدید اتر (هرچند کم)، سوزوندن کارمزدها و قفل شدن اتر تو قراردادهای استیکینگ، عرضه اتر مدام در حال تغییره. هیچ دو لحظه ای عرضه کاملاً یکسان نیست.

برای رصد دقیق عرضه اتر، بهتره از ابزارهای تحلیلی و وب سایت های مرجع استفاده کنیم که داده ها رو از خود شبکه اتریوم جمع آوری می کنن و به صورت لحظه ای نمایش می دن. سایت هایی مثل Etherscan، Dune Analytics و Ultrasound.money منابع فوق العاده ای برای این کار هستن. این ابزارها حتی نمودارهای زیبایی از میزان اتر سوزانده شده و نرخ صدور جدید اتر رو نشون میدن که می تونه بهتون یه دید عالی بده.

توکن ها بر بستر اتریوم: اکوسیستم وسیع و متنوع

خب، تا اینجا در مورد «اتر» حرف زدیم، همون ارز بومی خود شبکه. اما یادتونه گفتیم «تعداد توکن های اتریوم» دو معنی داره؟ حالا وقتشه بریم سراغ معنی دوم: توکن هایی که روی خود شبکه اتریوم ساخته شدن و دنیایی رو از کاربردها و نوآوری ها به وجود آوردن.

مقدمه ای بر استانداردهای توکن اتریوم (ERC-20 و فراتر از آن)

تو اکوسیستم اتریوم، یه «کوین» به ارز بومی شبکه (مثل ETH) گفته می شه، در حالی که «توکن» به دارایی های دیجیتالی اطلاق می شه که روی بستر این شبکه، توسط قراردادهای هوشمند، ساخته شدن. اتریوم به توسعه دهنده ها این امکان رو می ده که با تعریف یه سری قواعد و استانداردها، توکن های خودشون رو بسازن. معروف ترین و پرکاربردترین این استانداردها، ERC-20 هست.

• استاندارد ERC-20: این استاندارد یه سری قوانین مشخص رو برای توکن های قابل تعویض (Fungible Tokens) تعریف می کنه. یعنی هر واحد از این توکن ها، ارزش و ویژگی های یکسانی با واحد دیگه داره (درست مثل اسکناس های هزار تومانی که همه مثل همن). بیشتر توکن هایی که تو حوزه DeFi (امور مالی غیرمتمرکز)، ICOها (عرضه اولیه سکه) و DAOها (سازمان های خودگردان غیرمتمرکز) می بینین، بر پایه ERC-20 ساخته شدن. تتر (USDT) روی شبکه اتریوم، شیبا اینو (SHIB) و ده ها هزار توکن دیگه، همگی از این استاندارد پیروی می کنن.
• سایر استانداردها: اتریوم فقط به ERC-20 محدود نمی شه. مثلاً استاندارد ERC-721 برای توکن های غیرقابل تعویض (NFTs) مثل آثار هنری دیجیتال یا آیتم های بازی استفاده می شه که هر کدومشون منحصربه فرد هستن و با بقیه فرق می کنن. یا ERC-1155 که برای توکن های چندمنظوره (هم قابل تعویض و هم غیرقابل تعویض) کاربرد داره.

تعداد تقریبی توکن های موجود بر بستر اتریوم

اگه بخوایم بگیم چند تا توکن روی اتریوم ساخته شده، واقعاً عددش سرسام آوره! این عدد دقیقاً قابل شمارش نیست، چون هر روز توکن های جدیدی ایجاد می شن و بعضی ها هم از بین می رن. اما طبق داده های سایت هایی مثل Etherscan، ما داریم از صدها هزار تا حتی میلیون ها توکن مختلف صحبت می کنیم!

این رشد تصاعدی اکوسیستم توکن های اتریوم، نشون دهنده قدرت و انعطاف پذیری این شبکه برای نوآوریه. هر ایده جدیدی که نیاز به یه دارایی دیجیتال داره، می تونه خیلی راحت روی اتریوم یه توکن مخصوص خودش رو بسازه.

کاربردها و نقش توکن های اتریومی در اقتصاد وب ۳

این توکن ها فقط یه سری عدد تو بلاکچین نیستن؛ اون ها ستون فقرات اقتصاد وب ۳ (Web3) و دنیای غیرمتمرکز امروزی محسوب می شن. بیاین چند تا از کاربردهاشون رو ببینیم:

• مالی غیرمتمرکز (DeFi): توکن ها نقش اصلی رو تو پروتکل های وام دهی، وام گیری، صرافی های غیرمتمرکز (DEX) و استخرهای نقدینگی دارن. مثلاً توکن های حاکمیتی (Governance Tokens) به کاربرها اجازه می دن تو تصمیم گیری های مربوط به یه پروتکل DeFi مشارکت کنن.
• بازارهای NFT: توکن های ERC-721 و ERC-1155 باعث شدن بازارهای هنر دیجیتال، کلکسیون ها و حتی املاک مجازی (مثل زمین در متاورس) رونق بگیرن.
• بازی های بلاکچینی: تو بازی های P2E (Play-to-Earn)، آیتم های درون بازی، شخصیت ها و حتی پول های درون بازی، معمولاً به شکل توکن های اتریومی هستن که کاربر می تونه مالک واقعی اون ها باشه و خرید و فروش کنه.
• سازمان های خودگردان غیرمتمرکز (DAO): توکن های حاکمیتی به اعضای DAOها حق رای می دن تا بتونن تو اداره و آینده سازمان نقش داشته باشن.

اهمیت درک صحیح عرضه اتریوم برای سرمایه گذاران و توسعه دهندگان

حالا که تفاوت بین اتر و توکن های اتریومی رو فهمیدیم، چرا این موضوع اینقدر مهمه؟

1. برای سرمایه گذاران:

• قیمت گذاری و ارزش گذاری: درک مدل عرضه اتر، به شما کمک می کنه تا ارزش واقعی اون رو بهتر ارزیابی کنین. یه ارز با مکانیزم ضد تورمی، ممکنه تو بلندمدت پتانسیل رشد بیشتری داشته باشه.
• تصمیم گیری آگاهانه: دونستن اینکه چه تعداد اتر در گردش هست، چقدر سوزونده می شه و چقدر جدید صادر می شه، اطلاعات مهمی برای تصمیم گیری های سرمایه گذاریه. اگه بازار شلوغ باشه و اتر زیادی سوزونده بشه، ممکنه یه فرصت خوب برای هولد کردن (نگهداری) باشه.
• کاهش ریسک: شفافیت تو عرضه، باعث می شه ریسک دستکاری یا تورم ناگهانی کمتر بشه و سرمایه گذار با اطمینان بیشتری وارد بازار بشه.

برای توسعه دهندگان:

• پایداری شبکه: مدل اقتصادی پایدار اتریوم، تضمین کننده امنیت و پایداری شبکه برای ساخت برنامه های غیرمتمرکزه.
• نوآوری: استانداردهای توکن اتریوم، یه چارچوب قوی برای توسعه دهنده ها فراهم می کنه تا بدون نیاز به ساخت بلاکچین جدید، ایده های خلاقانه خودشون رو پیاده سازی کنن.
• یکپارچگی: با وجود استانداردهایی مثل ERC-20، توکن ها می تونن به راحتی با هم تعامل داشته باشن و این کار، یکپارچگی اکوسیستم رو بالا می بره.

در دنیای پرنوسان ارزهای دیجیتال، دانش، قدرت است. درک جامع از مدل اقتصادی اتریوم و انواع توکن ها، شمشیر و سپر شما در این نبرد خواهد بود.

نحوه رصد و پیگیری عرضه اتریوم و توکن ها

همونطور که گفتیم، برای اینکه همیشه از آخرین وضعیت عرضه اتر و توکن ها باخبر باشین، می تونین از ابزارهای معتبر زیر استفاده کنین:

• Etherscan: این سایت، اکسپلورر بلاکچین اصلی اتریوم هست و می تونین تمام تراکنش ها، بلاک ها، آدرس ها و اطلاعات مربوط به توکن ها رو به صورت لحظه ای ببینین. یه بخش مجزا برای نمایش عرضه کل و در گردش اتر هم داره.
• Dune Analytics: یه پلتفرم فوق العاده برای تحلیل داده های بلاکچین. داشبوردهای مختلفی داره که نمودارها و آمارهای جذابی در مورد سوزاندن اتر، استیکینگ و عرضه رو نشون می ده.
• Ultrasound.money: این سایت به طور خاص روی مکانیزم های تورمی و ضد تورمی اتریوم تمرکز داره و بهتون نشون می ده که اتریوم تو چه وضعیتی قرار داره (تورمی یا ضد تورمی).
• CoinMarketCap و CoinGecko: این سایت ها، دیتابیس های بزرگی از ارزهای دیجیتال هستن و اطلاعات کلی از جمله عرضه کل و در گردش هر ارز (از جمله اتر و توکن های ERC-20) رو نشون می دن.

نکات مهم برای تفسیر صحیح داده ها:

• همیشه به تاریخ و زمان داده ها توجه کنین، چون این اعداد مدام تغییر می کنن.
• از چند منبع مختلف برای تایید اطلاعات استفاده کنین.
• متوجه باشین که عرضه در گردش مهم تر از عرضه کل برای ارزیابی ارزش بازاریه.

نتیجه گیری

بالاخره رسیدیم به پایان این سفر جذاب تو دنیای «تعداد توکن های اتریوم». دیدیم که این عبارت، دو مفهوم کاملاً جدا و مهم رو شامل می شه: یکی «اتر (ETH)» که ارز بومی و شریان حیاتی شبکه اتریومه و با مکانیزم های هوشمندانه و پویا مثل EIP-1559 و مرج، به سمت یه دارایی بالقوه ضد تورمی حرکت می کنه. و دیگری، «توکن ها»یی که با استانداردهایی مثل ERC-20 روی بستر اتریوم متولد شدن و هزاران کاربرد تو دنیای DeFi، NFT و Web3 دارن.

این پیچیدگی و پویایی، نه تنها نشونه ضعف نیست، بلکه برگ برنده اتریومه. اتریوم با این مدل اقتصادی منعطف و اکوسیستم توکنی وسیعش، تونسته به یکی از قدرتمندترین و نوآورانه ترین بلاکچین های دنیا تبدیل بشه. درک عمیق این مفاهیم، کلید موفقیت شما تو این بازار پرهیجانه. پس هیچ وقت از یادگیری دست نکشین و همیشه اطلاعاتتون رو به روز نگه دارین.

حالا که همه چی براتون روشن شد، دیگه راحت تر می تونین تو دنیای اتریوم قدم بردارین و از فرصت هاش استفاده کنین. به نظر شما کدوم بخش از مکانیزم های عرضه اتریوم جذاب تره؟