نمونه درخواست دستور موقت کیفری

تصور کنید در یک پرونده کیفری، فرصت برای اقدام کمه و هر ثانیه تاخیر می تونه ضررهای جبران ناپذیری به بار بیاره؛ اینجا دستور موقت کیفری مثل یک ناجی عمل می کنه تا قبل از اینکه دیر بشه، جلوی یک فاجعه رو بگیره و حق شما پایمال نشه. این دستور یک ابزار قانونی فوری و حیاتی برای حفظ حقوق شما در اینجور شرایط حساسه.

وقتی پای یک پرونده کیفری در میون باشه، گاهی اوقات ممکنه اوضاع اونقدر سریع پیش بره که اگه منتظر روال عادی دادگاه و صدور حکم نهایی بمونیم، کار از کار بگذره و خسارت های بزرگی به ما وارد بشه. فکرش رو بکنید، یک متهم داره اموال دزدی رو آب می کنه یا سندسازی می کنه برای فرار از قانون. اگه همین الان جلوی این کار گرفته نشه، دیگه بعداً جبرانش تقریباً غیرممکنه. اینجاست که پای یک ابزار حقوقی قدرتمند به اسم دستور موقت کیفری وسط میاد. این دستور به دادگاه و دادسرا این اجازه رو میده که بدون فوت وقت، یه حکم فوری صادر کنن تا جلوی ضرر بیشتر رو بگیرن، تا زمانی که به اصل پرونده رسیدگی بشه. این مقاله قراره یه راهنمای کامل و عملی باشه تا بفهمیم دستور موقت کیفری چیه، چطور می تونیم درخواستش رو بدیم و حتی چند تا نمونه واقعی و کاربردی از درخواستش رو با هم ببینیم.

دستور موقت کیفری، ناجی پرونده های حساس! چی هست اصلا؟

خیلی ها اسم دستور موقت رو که می شنون، یاد پرونده های حقوقی و مدنی میفتن، مثلاً یکی می خواد جلوی فروش یه ملکی رو بگیره که سرش اختلاف دارن. اما داستان توی پرونده های کیفری یک کم فرق داره. دستور موقت کیفری دقیقاً همون فوریت و موقتی بودن رو داره، ولی هدفش اینه که در جریان یک جرم یا پرونده جزایی، حقوق شاکی یا حتی متهم رو حفظ کنه و نذاره متهم کاری کنه که آثار جرم از بین بره یا خسارت های بیشتری وارد بشه.

دستور موقت کیفری چیست و چه زمانی صادر می شود؟

به زبان ساده، دستور موقت کیفری یعنی یک دستور فوری و موقتی که مقام قضایی (مثل بازپرس، دادیار یا قاضی دادگاه کیفری) صادر می کنه. این دستور برای اینه که تا زمان رسیدگی نهایی به پرونده اصلی کیفری، از وقوع ضرر، از بین رفتن ادله جرم، فرار متهم، یا هر اقدام دیگه ای که می تونه روند عدالت رو مختل کنه، جلوگیری بشه. هدف اصلیش اینه که وضعیت فعلی رو تا یه تعیین تکلیف نهایی، ثابت و پایدار نگه داره. مثلاً اگه متهمی قصد فرار از کشور رو داره یا می خواد اموالی رو که با کلاهبرداری به دست آورده، منتقل کنه، این دستور می تونه جلوی این کارها رو بگیره.

مبانی قانونی دستور موقت کیفری

شاید براتون سوال پیش بیاد که این دستور تو کدوم قانون اومده؟ خب، اینجا قضیه یه کوچولو پیچیده تر میشه. اساساً قواعد کلی دستور موقت تو قانون آیین دادرسی مدنی (ق.آ.د.م) مطرح شده، مخصوصاً مواد ۳۱۰ تا ۳۲۵. اما تو امور کیفری، ما به طور مستقیم از این مواد استفاده نمی کنیم؛ بلکه با یه تطبیق و تفسیر ویژه، و با استناد به برخی مواد قانون آیین دادرسی کیفری (ق.آ.د.ک) و حتی قانون مجازات اسلامی (ق.م.ا)، این دستورات صادر میشن. بیاین ببینیم چطور:

• قانون آیین دادرسی کیفری (ق.آ.د.ک): این قانون مستقیماً درباره دستور موقت به اون شکلی که تو مدنی هست، صحبت نکرده. اما تو بعضی موادش ابزارهایی شبیه به دستور موقت رو پیش بینی کرده. مثلاً ماده ۱۱۹ ق.آ.د.ک (که درباره توقیف اموال متهم برای جبران ضرر و زیان شاکیه) و ماده ۱۴۷ ق.آ.د.ک (که درباره قرار تامین خواسته و ممنوع الخروجیه) رو میشه تا حدودی از مصادیق این نوع اقدامات دونست. این مواد به مقام قضایی این اجازه رو میدن که برای حفظ حقوق شاکی یا تضمین حضور متهم، اقداماتی فوری انجام بده.
• قانون مجازات اسلامی (ق.م.ا): تو این قانون، موارد مستقیمی که بشه اسمش رو دستور موقت گذاشت، خیلی کم پیدا میشه. اما احکام مربوط به تخریب اموال، تصرف عدوانی، یا جرایمی که به اموال مردم لطمه می زنه، می تونه زمینه ساز صدور دستور موقت برای جلوگیری از ضرر بیشتر باشه.
• تطبیق مواد قانون آیین دادرسی مدنی: حالا سوال اصلی اینجاست که چطور مواد ۳۱۰ و ۳۱۹ ق.آ.د.م تو امور کیفری کاربرد پیدا می کنن؟ راستش رو بخواهید، دادگاه ها و دادسراها با یک نگاه حمایتی و برای حفظ حقوق افراد، این مواد رو به صورت تفسیر موسع (یعنی تفسیر گسترده تر) در امور کیفری هم به کار می برن. یعنی هرجا که فوریت باشه و احتمال ضرر جبران ناپذیر وجود داشته باشه، با استناد به روح این مواد، یه دستور موقت صادر می کنن. البته این کار با احتیاط کامل و با در نظر گرفتن ماهیت کیفری پرونده انجام میشه. مثلاً اون بخشی از دستور موقت که نیاز به تودیع تامین (گذاشتن وثیقه) داره (ماده ۳۱۹ ق.آ.د.م)، تو پرونده های کیفری و برای تامین خواسته کیفری یا توقیف اموال متهم خیلی کمتر رایجه و معمولاً نیازی بهش نیست، چون هدف اصلی، حفظ ادله جرم و جلوگیری از فرار از مجازات یا جبران خسارت از مال جانی هست.

برای دستور موقت کیفری چه شرایطی باید جور باشه؟

صدور دستور موقت کیفری یه شوخی نیست و هر کسی نمی تونه الکی درخواستش رو بده. برای اینکه مقام قضایی با درخواست شما موافقت کنه و این دستور رو صادر کنه، باید شرایط خاصی وجود داشته باشه که بهشون شرایط ضروری می گیم. این شرایط مثل پازلی هستن که باید همه قطعاتش سر جای خودش قرار بگیره:

۱. فوریت موضوع: وقتی زمان حرف اول رو می زنه

مهم ترین شرط، فوریت قضیه ست. یعنی اگه همین الان یه تصمیم فوری گرفته نشه، دیگه فردا دیره. تو امور کیفری، این فوریت می تونه شامل این موارد باشه:

• متهم داره تلاش می کنه از کشور فرار کنه یا دارایی هاش رو جابجا کنه تا از دسترس قانون دور بمونه.
• شواهد و مدارک جرم (مثلاً اسناد، فایل های دیجیتال، آثار فیزیکی جرم) در حال از بین رفتن یا دستکاری شدن هستن.
• متهم یا اشخاص دیگه دارن عملیاتی انجام میدن که آثار جرم رو محو می کنه، مثلاً تخریب یه ساختمون که روش کلاهبرداری یا تصرف عدوانی انجام شده.
• وقوع یک اتفاق آنی که می تونه به ضرر شاکی یا حتی جامعه منجر بشه، مثل ادامه انتشار یه محتوای مجرمانه.

مثال: فرض کن شاکی پرونده کلاهبرداریه و به دادسرا اطلاع میده که متهم قصد داره همین امروز حساب های بانکی خودش رو خالی کنه و به خارج از کشور بره. اینجا فوریت کاملاً مشخصه و بازپرس برای جلوگیری از این کار، می تونه دستور موقت صادر کنه.

۲. احتمال ورود ضرر جبران ناپذیر: وقتی دیگه کاری از دست کسی برنمیاد

غیر از فوریت، باید این احتمال هم وجود داشته باشه که اگه این دستور صادر نشه، یه ضرر و زیان بزرگ و جبران ناپذیر به شما وارد میشه. ضرر جبران ناپذیر یعنی ضرری که حتی اگه بعداً دادگاه به نفع شما رای بده، دیگه نتونید اون رو به حالت اول برگردونید یا خسارتش رو به طور کامل دریافت کنید. تو پرونده های کیفری، این ضرر می تونه شامل اینا باشه:

• از بین رفتن کامل مال مسروقه یا کلاهبرداری شده به طوری که دیگه ردی ازش نمونه.
• تخریب کامل یا تغییر اساسی در ملک یا اموالی که موضوع جرم بودن و برگشتشون به حالت قبل ممکن نیست.
• ناپدید شدن کامل ادله و مدارک حیاتی که اثبات جرم بدون اونها ممکن نیست.
• فرار متهم و عدم امکان دسترسی به وی برای اجرای مجازات یا جبران خسارت.

مثال: توی یه پرونده تخریب عمدی، متهم داره بخش های مهمی از ساختمون شاکی رو تخریب می کنه که ارزش تاریخی داره. اگه این تخریب ادامه پیدا کنه، دیگه نمی شه اون رو به حالت اول برگردوند و این یک ضرر جبران ناپذیر محسوب میشه.

۳. وجود دلایل و مستندات اولیه: حرف زدن تنها کافی نیست

مقام قضایی که غیب گو نیست! شما باید دلایل و مدارکی رو ارائه بدید که نشون بده ادعای فوریت و ضرر جبران ناپذیرتون منطقیه. البته لازم نیست همه مدارک پرونده رو داشته باشید، همین که دلایل اولیه و قوی ارائه بدید که احتمال وقوع جرم و ضرر رو نشون بده، کافیه. این مدارک می تونه شامل:

• تصویر شکوائیه (شکایت نامه)
• تصویر اسناد و مدارک هویتی
• مدارک مربوط به مال از بین رفته یا کلاهبرداری شده
• گزارش های پلیس یا کارشناسی
• شهادت شهود
• عکس و فیلم
• پیامک ها، مکالمات ضبط شده یا سایر شواهد دیجیتالی

۴. تودیع تامین (در صورت لزوم): وقتی دادگاه محتاط میشه

همونطور که بالا گفتم، تو قانون آیین دادرسی مدنی (ماده ۳۱۹)، اگه خواهان دستور موقت بخواد، دادگاه می تونه ازش یه تامین (یعنی یه مبلغ پول یا مال باارزش دیگه) بگیره تا اگه بعداً معلوم شد که درخواستش بی مورد بوده و به خوانده ضرری وارد شده، از محل اون تامین خسارت خوانده جبران بشه. اما تو امور کیفری، قضیه یک کمی متفاوته:

• در تامین خواسته کیفری: تو خیلی از موارد، وقتی شاکی برای جبران ضرر و زیانش تو پرونده کیفری، درخواست توقیف اموال متهم رو میده (که شبیه دستور موقته)، دیگه نیازی به تودیع تامین نیست. چرا؟ چون خود دعوای کیفری و شکوائیه، تا حدی نشون دهنده حقانیت اولیه شاکیه و هدف اصلی جلوگیری از فرار متهم از مسئولیت کیفری و حقوقیه.
• در موارد خاص: با این حال، اگه مقام قضایی احساس کنه که ممکنه درخواست شاکی سوءاستفاده باشه یا ادله خیلی ضعیف باشه و صدور دستور موقت ممکنه به متهم ضرر بزنه، ممکنه به صورت استثنایی از شاکی بخواد که تامین مناسبی بسپره. این مورد خیلی کم پیش میاد و بیشتر تو شرایطی که پرونده ابهامات زیادی داره، اتفاق میفته.

یادتون باشه که اگه می خواید درخواست دستور موقت کیفری بدید، جمع آوری مستندات قوی و شرح دقیق فوریت قضیه، مثل آب روی آتیش می تونه پرونده شما رو به نتیجه برسونه.

کجا باید درخواست دستور موقت کیفری رو بدیم؟

برای اینکه درخواست دستور موقت کیفری به دست مرجع صالح برسه و بررسی بشه، باید بدونیم دقیقاً کجا و به چه مقامی مراجعه کنیم. تو امور کیفری، دو مرجع اصلی وجود داره که می تونن این دستورات رو صادر کنن:

۱. دادسرا: قلب تحقیقات مقدماتی

دادسرا، جاییه که تحقیقات اولیه پرونده های کیفری توش انجام میشه. اگه شما تو مرحله ای هستید که تازه شکایت کردید و پرونده هنوز به دادگاه نرفته، مرجع صالح برای درخواست دستور موقت، دادسراست. تو دادسرا، بازپرس و دادیار، دو مقامی هستن که صلاحیت رسیدگی و صدور دستور موقت رو دارن. نقش دادسرا اینجا خیلی حیاتیه، چون اکثر اقدامات فوری و پیشگیرانه تو همین مرحله انجام میشه.

• بازپرس: وظیفه اش تحقیق و جمع آوری دلایله. اگه پرونده ای پیش بازپرس باشه و نیاز به دستور موقت باشه، ایشون مستقیماً می تونه این دستور رو صادر کنه.
• دادیار: تو مواردی که پرونده به دادیار ارجاع شده، دادیار هم می تونه دستورات لازم رو صادر کنه.

صلاحیت محلی: معمولاً دادسرایی صالح به رسیدگیه که محل وقوع جرم یا محل اقامت متهم تو حوزه قضایی اون باشه.

۲. دادگاه کیفری: از صدور کیفرخواست به بعد

بعد از اینکه تحقیقات دادسرا کامل شد و کیفرخواست صادر شد، پرونده برای رسیدگی و صدور حکم نهایی به دادگاه کیفری (دادگاه کیفری یک یا دادگاه کیفری دو) فرستاده میشه. اگه پرونده شما تو این مرحله باشه، یعنی دیگه از دادسرا گذشته، باید درخواست دستور موقت رو به دادگاه کیفری که داره به پرونده شما رسیدگی می کنه، بدید.

• دادگاه کیفری یک: برای جرایم سنگین تر (مثل قتل عمد، کلاهبرداری های کلان).
• دادگاه کیفری دو: برای جرایم سبک تر و عمومی تر.

نکته: اگه دعوای اصلی هنوز اقامه نشده باشه، دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اون دعوای اصلی رو داره، می تونه دستور موقت رو هم صادر کنه.

۳. سایر مراجع (موارد خاص)

تو یه سری موارد خاص، مثلاً وقتی پرونده به دادگاه تجدیدنظر رفته باشه، این دادگاه هم می تونه تو شرایط ویژه، دستور موقت رو صادر کنه. ولی این موارد کمتر پیش میان و بیشتر همون دادسرا و دادگاه بدوی (کیفری یک و دو) مراجع اصلی هستن.

دستور موقت کیفری چه مدل هایی داره و کجا به کارمون میاد؟ (چند مثال کاربردی)

دستور موقت کیفری مثل یه چاقوی سوئیسی با ابزارهای مختلفه که هر کدوم تو یه موقعیت خاص به دادمون می رسه. بیاین با چند تا مثال واقعی و کاربردی، انواع پرکاربردش رو مرور کنیم:

۱. دستور موقت توقیف اموال: برای اینکه دست متهم به جیب شما نرسه!

این مدل دستور موقت خیلی رایجه. فرض کنید متهم، با کلاهبرداری یا اختلاس، پول های زیادی رو به جیب زده و حالا قصد داره این اموال رو از دسترس قانون دور کنه. اینجا شاکی می تونه درخواست بده که اموال متهم (مثل خونه، ماشین، حساب های بانکی، سهام و…) توقیف بشن تا بعداً اگه حکم به نفع شاکی صادر شد، بشه خسارت رو از این اموال جبران کرد.

• مثال کاربردی: تو پرونده های کلاهبرداری، اختلاس، سرقت، خیانت در امانت. شاکی از دادسرا یا دادگاه درخواست می کنه که برای جلوگیری از انتقال اموال، حساب های بانکی متهم مسدود بشه یا ملک و ماشینش توقیف بشه. این کار تضمین می کنه که حتی اگه متهم بعداً فرار کنه، اموالش برای جبران خسارت باقی بمونه.

۲. دستور موقت منع از انجام عمل: جلوی ضررهای بیشتر رو بگیریم!

گاهی اوقات، متهم داره کاری انجام میده که اگه متوقف نشه، آثار جرم از بین میره یا ضرر بیشتری وارد میشه. این دستور، متهم رو از انجام یک عمل خاص منع می کنه.

• مثال کاربردی ۱: تو پرونده های تخریب عمدی یا تصرف عدوانی. شاکی می تونه درخواست بده که جلوی ادامه عملیات تخریب در ملکی که موضوع جرمه، گرفته بشه. مثلاً اگه متهم داره دیوارهای ملکی رو که به زور تصرف کرده، خراب می کنه، میشه با این دستور جلوش رو گرفت.
• مثال کاربردی ۲: تو پرونده های جرایم رایانه ای. اگه متهم داره اطلاعات یا محتوای مجرمانه رو منتشر می کنه یا دسترسی به سیستم های کامپیوتری رو دستکاری می کنه، میشه دستور موقت منع دسترسی یا انتشار صادر کرد.

۳. دستور موقت الزام به انجام عمل: وقتی متهم باید کاری رو انجام بده

این دستور دقیقاً برعکس قبلیه؛ یعنی متهم رو مجبور می کنه که یک کار خاص رو انجام بده. البته این نوع دستور کمتر از بقیه موارد رایجه.

• مثال کاربردی: تو پرونده هایی که برای اثبات جرم، نیاز فوری به ارائه اسناد یا مدارک خاصی هست. مثلاً ممکنه متهم یا شخص ثالثی سندی رو در اختیار داشته باشه که برای ادامه تحقیقات ضروریه، اینجا دادگاه می تونه الزام به ارائه اون سند رو صادر کنه.

۴. دستور موقت منع خروج از کشور: برای اینکه متهم فرار نکنه!

این دستور هم خیلی شبیه به ممنوع الخروجیه که تو قانون آیین دادرسی کیفری اومده. اگه دلایل کافی وجود داشته باشه که متهم قصد فرار از کشور رو داره و حضورش برای رسیدگی به پرونده کیفری لازمه، مقام قضایی می تونه دستور موقت منع خروج از کشور رو صادر کنه.

• مثال کاربردی: تو هر پرونده کیفری مهمی که متهم بخواد با فرار از کشور، از چنگ قانون بگریزه.

۵. دستور توقف عملیات اجرایی (موضوع ماده ۵۰۳ ق.آ.د.ک): وقتی حکم اولیه مشکل داره

این یکی یه مورد خاص تره. تو قانون آیین دادرسی کیفری، ماده ۵۰۳ میگه اگه دادگاه یا دادسرا تشخیص بدن که اجرای حکم یا قراری (که قبلاً صادر شده) ممکنه به متهم یا شخص دیگه ای ضرر جبران ناپذیر بزنه و احتمال فسخ یا نقض اون حکم وجود داره، می تونن دستور توقف عملیات اجرایی رو صادر کنن. این هم خودش یه نوع دستور موقته که جلوی اجرای یک حکم رو تا بررسی مجدد می گیره.

• مثال کاربردی: فرض کن حکمی صادر شده که برای اجرای اون، قراره اموال متهمی رو که ادعا می کنه بی گناهه، به حراج بذارن. اگه دلایل جدیدی پیدا بشه که نشون بده ممکنه اون حکم اشتباه بوده، میشه با این دستور جلوی حراج رو گرفت تا وضعیت روشن بشه.

چطور یه درخواست دستور موقت کیفری بنویسیم که کار راه بندازه؟

نوشتن درخواست دستور موقت کیفری، فقط پر کردن یه فرم ساده نیست؛ باید طوری نوشته بشه که مقام قضایی هم فوریت قضیه رو درک کنه و هم قانع بشه که اگه این دستور صادر نشه، چه ضرری وارد میشه. بیاین مرحله به مرحله ببینیم چطور باید این کار رو انجام بدیم:

۱. الزامات شکلی: کتبی یا شفاهی؟

درخواست دستور موقت می تونه هم به صورت کتبی و هم شفاهی مطرح بشه. اما برای اطمینان بیشتر و اینکه تمام جزئیات دقیقاً ثبت بشن، توصیه اکید می کنیم که حتماً به صورت کتبی باشه. اگه شفاهی مطرح بشه، باید تو صورتجلسه دادگاه یا دادسرا قید و به امضای شما برسه.

۲. محتوای درخواست: چی رو بنویسیم؟

متن درخواست شما باید شامل این موارد باشه:

• مشخصات دقیق درخواست کننده (شاکی/وکیل) و طرف مقابل (متهم): اسم، فامیل، کد ملی، آدرس.
• توصیف کامل پرونده کیفری اصلی: دقیقاً بنویسید که چه جرمی اتفاق افتاده، شکایت اصلی شما چیه، شماره پرونده یا شعبه رسیدگی کننده رو هم ذکر کنید.
• شرح دقیق خواسته دستور موقت: چی می خواید؟ توقیف اموال؟ منع عملیات؟ جلوگیری از خروج از کشور؟ باید مشخص و بدون ابهام باشه.
• استدلال قوی و مستدل برای فوریت و ورود ضرر جبران ناپذیر: اینجا قلب درخواست شماست. باید با دلیل و مدرک توضیح بدید که چرا این دستور فوریه و اگه صادر نشه، چه ضرر بزرگی (و جبران ناپذیری) به شما وارد میشه. از مثال های عینی و جزئیات استفاده کنید.
• اشاره به مستندات و ادله: بگید که چه مدارکی دارید که ادعای شما رو ثابت می کنه و اونها رو ضمیمه درخواست می کنید.
• مستندات قانونی: به موادی از قانون که می تونن مبنای درخواست شما باشن، اشاره کنید (مثلاً مواد ق.آ.د.ک مربوط به تامین خواسته کیفری یا مواد ق.آ.د.م با تطبیق کیفری).

۳. مدارک و ضمائم لازم: خالی نروید!

همراه درخواست کتبی، باید مدارک و مستندات زیر رو ضمیمه کنید:

• تصویر مصدق (کپی برابر اصل) شکوائیه یا دادخواست اصلی (اگه قبلاً طرح شده).
• تصویر مصدق مدارک هویتی شاکی (کارت ملی، شناسنامه).
• اصل یا تصویر مصدق اسناد و مدارک مثبته ادعا (مثلاً سند مالکیت، مبایعه نامه، فاکتورها، گردش حساب بانکی، عکس، فیلم، شهادت نامه).
• گزارش نیروی انتظامی یا کارشناسی (اگه موجود باشه).
• وکالت نامه (اگه وکیل دارید).

۴. مهلت های قانونی: حواستان به زمان باشه!

اینجا یه نکته مهم داریم که بین امور حقوقی و کیفری فرق می کنه:

• در امور حقوقی: اگه دستور موقت رو قبل از اقامه دعوای اصلی درخواست بدید، از تاریخ صدور دستور موقت ۲۰ روز مهلت دارید تا دادخواست دعوای اصلی رو هم به دادگاه بدید. اگه این کار رو نکنید، دستور موقت خود به خود لغو میشه و اگه به طرف مقابل ضرری وارد شده باشه، باید جبرانش کنید.
• در امور کیفری: تو پرونده های کیفری، معمولاً درخواست دستور موقت زمانی مطرح میشه که شکوائیه اصلی (دعوای کیفری) قبلاً تقدیم شده و پرونده در جریان تحقیقات دادسرا یا رسیدگی دادگاهه. به همین خاطر، اون مهلت ۲۰ روزه برای اقامه دعوای اصلی، به این شکل که تو امور حقوقی هست، معمولاً تو امور کیفری کاربرد نداره. چرا؟ چون دعوای اصلی شما (همون شکایت کیفری) از قبل مطرح شده و دستور موقت برای حمایت از اون دعوا صادر میشه. بنابراین نیازی نیست که دوباره یه دعوای جدید (به غیر از خود شکایت کیفری) طرح کنید.

نکته مهم: با این حال، اگه در موردی خاص (مثلاً برای توقیف اموالی که مستقیماً مرتبط با ضرر و زیان ناشی از جرمه و شاکی هنوز دادخواست ضرر و زیان حقوقی نداده)، مقام قضایی با استناد به مواد مدنی دستور موقت صادر کنه، ممکنه شاکی ملزم به طرح دعوای حقوقی برای مطالبه ضرر و زیان تو اون ۲۰ روز بشه. ولی این مورد بیشتر جنبه استثنا داره.

نمونه درخواست دستور موقت کیفری: راهنمای عملی برای شما

حالا که با تئوری کار آشنا شدیم، وقتشه که دو تا نمونه درخواست کاربردی و واقعی رو با هم ببینیم. این نمونه ها بهتون کمک می کنن تا دید بهتری نسبت به نحوه تنظیم درخواست خودتون پیدا کنید:

نمونه اول: درخواست صدور دستور موقت توقیف اموال متهم در پرونده کلاهبرداری

این نمونه برای وقتیه که متهم کلاهبرداری کرده و شما می خواید قبل از اینکه پول ها رو منتقل کنه، جلوی این کار رو بگیرید.

بسمه تعالی
تاریخ: [تاریخ نگارش درخواست]
شماره: [جهت درج توسط دفتر دادسرا/دادگاه]

مخاطب: ریاست محترم بازپرسی/دادیاری شعبه [شماره شعبه] دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان]

عنوان: درخواست صدور دستور موقت توقیف اموال متهم در پرونده کلاهبرداری

با سلام و احترام؛

احتراماً، به استحضار عالی می رساند اینجانب [نام و نام خانوادگی شاکی] فرزند [نام پدر شاکی] به شماره ملی [کد ملی شاکی] به نشانی [آدرس کامل شاکی]، در پرونده به شماره کلاسه [شماره کلاسه پرونده اصلی] مفتوح در آن شعبه محترم، شاکی پرونده کلاهبرداری علیه آقای/خانم [نام و نام خانوادگی متهم] فرزند [نام پدر متهم] به شماره ملی [کد ملی متهم] به نشانی [آدرس کامل متهم] می باشم.

شرح ماوقع و دلایل فوریت:
متهم موصوف طی [شرح مختصر نحوه کلاهبرداری، مثلاً فریب اینجانب جهت سرمایه گذاری در طرح های واهی]، اقدام به کلاهبرداری از اینجانب به میزان [مبلغ کلاهبرداری شده] ریال/تومان نموده است. با توجه به تحقیقات اینجانب و اطلاع حاصله از منابع موثق، متاسفانه متهم مذکور قصد دارد به زودی کلیه دارایی ها و اموال منقول و غیرمنقول خود را (از جمله حساب های بانکی، ملک، خودرو و...) به اشخاص ثالث منتقل نموده و یا به خارج از کشور خارج نماید تا از دسترس دستگاه قضایی و جبران خسارات وارده به اینجانب فرار کند.

فوریت و احتمال ورود ضرر جبران ناپذیر:
با عنایت به اینکه در صورت عدم توقیف فوری اموال متهم، احتمال انتقال کامل دارایی های ایشان وجود دارد و در آن صورت، جبران ضرر و زیان وارده به اینجانب، حتی در صورت صدور حکم نهایی مبنی بر محکومیت متهم، امکان پذیر نبوده و یا با دشواری های فراوانی مواجه خواهد شد، لذا صدور دستور موقت جهت توقیف اموال متهم فوریت و ضرورت تام دارد. عدم صدور دستور موقت در این مرحله، به معنای از دست رفتن قطعی حقوق اینجانب و تضییع اموال به سرقت رفته خواهد بود.

مستندات و ضمائم:
۱. تصویر مصدق شکوائیه شماره [شماره شکوائیه] مورخ [تاریخ شکوائیه]
۲. تصویر مصدق مدارک واریز وجه/اسناد مالی مثبته کلاهبرداری (مانند گردش حساب، فاکتور و...)
۳. تصویر مصدق کارت ملی اینجانب
۴. [سایر مستندات مرتبط مانند شهادت نامه، استعلام بانکی و...]

خواسته:
با تقدیم این درخواست، مستنداً به مواد ۳۱۰ و ۳۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی (با عنایت به قابلیت تسری و تفسیر موسع در امور کیفری) و مواد ۱۱۴، ۱۱۸، ۱۱۹ و ۱۴۷ قانون آیین دادرسی کیفری، تقاضای صدور دستور موقت مبنی بر توقیف کلیه اموال منقول و غیرمنقول و موجودی حساب های بانکی آقای/خانم [نام متهم] به میزان مبلغ [مبلغ کلاهبرداری] ریال/تومان (یا به میزان اموال مشخص در پیوست)، تا زمان رسیدگی نهایی به پرونده و صدور حکم قطعی، استدعا می شود.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی شاکی/وکیل]
[امضاء]

نمونه دوم: درخواست صدور دستور موقت منع ادامه عملیات تخریب در پرونده تخریب عمدی/تصرف عدوانی

این نمونه برای وقتیه که متهم داره یک ملک رو تخریب می کنه و شما می خواید جلوی این کار رو بگیرید.

بسمه تعالی
تاریخ: [تاریخ نگارش درخواست]
شماره: [جهت درج توسط دفتر دادسرا/دادگاه]

مخاطب: ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه کیفری دو/یک شهرستان [نام شهرستان] (یا بازپرسی/دادیاری شعبه [شماره شعبه] دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان])

عنوان: درخواست صدور دستور موقت منع ادامه عملیات تخریب

با سلام و احترام؛

احتراماً، به استحضار عالی می رساند اینجانب [نام و نام خانوادگی شاکی] فرزند [نام پدر شاکی] به شماره ملی [کد ملی شاکی] به نشانی [آدرس کامل شاکی]، در پرونده به شماره کلاسه [شماره کلاسه پرونده اصلی] مفتوح در آن شعبه محترم، شاکی پرونده [موضوع شکوائیه اصلی، مثلاً تخریب عمدی/تصرف عدوانی] علیه آقای/خانم [نام و نام خانوادگی متهم] فرزند [نام پدر متهم] به شماره ملی [کد ملی متهم] به نشانی [آدرس کامل متهم] می باشم.

شرح ماوقع و دلایل فوریت:
اینجانب مالک شش دانگ ملک مسکونی/تجاری/زمین به شماره ثبتی [شماره ثبتی ملک] واقع در [آدرس کامل ملک] می باشم. متاسفانه متهم موصوف از تاریخ [تاریخ شروع تخریب/تصرف]، اقدام به تخریب [شرح دقیق بخش های تخریب شده، مثلاً دیوار حیاط، سقف، بخش های داخلی] در ملک اینجانب نموده است. در حال حاضر نیز عملیات تخریب توسط ایشان ادامه دارد و هر لحظه ابعاد وسیع تری به خود می گیرد.

فوریت و احتمال ورود ضرر جبران ناپذیر:
با توجه به اینکه عملیات تخریب متهم به سرعت در حال پیشرفت است و در صورت عدم توقف فوری، باعث از بین رفتن کامل سازه اصلی/معماری خاص ساختمان/کاهش شدید ارزش ملک/محو شدن آثار جرم می گردد، لذا صدور دستور موقت مبنی بر منع ادامه عملیات تخریب، فوریت و ضرورت حیاتی دارد. ادامه این روند منجر به بروز ضررهای مادی و معنوی جبران ناپذیر و غیرقابل بازگشت به اینجانب و ملکم خواهد شد.

مستندات و ضمائم:
۱. تصویر مصدق شکوائیه شماره [شماره شکوائیه] مورخ [تاریخ شکوائیه]
۲. تصویر مصدق سند مالکیت ملک به شماره ثبتی [شماره ثبتی]
۳. تصاویر/فیلم های مستند از عملیات تخریب و وضعیت کنونی ملک
۴. گزارش نیروی انتظامی/کارشناسی (در صورت وجود)
۵. تصویر مصدق کارت ملی اینجانب

خواسته:
با تقدیم این درخواست، مستنداً به مواد ۳۱۰ و ۳۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی (با عنایت به قابلیت تسری و تفسیر موسع در امور کیفری)، مواد ۱۱۴، ۱۱۸، ۱۱۹ و ۱۴۷ قانون آیین دادرسی کیفری و مواد [اشاره به مواد مرتبط قانون مجازات اسلامی، مثلاً مواد ۶۷۶ تا ۶۷۹ در مورد تخریب] قانون مجازات اسلامی، تقاضای صدور دستور موقت مبنی بر منع و توقف فوری ادامه عملیات تخریب در ملک اینجانب به شماره ثبتی [شماره ثبتی ملک] واقع در [آدرس ملک]، تا زمان رسیدگی نهایی به پرونده و صدور حکم قطعی، استدعا می شود.

با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی شاکی/وکیل]
[امضاء]

دستور موقت کیفری صادر شد، حالا چی؟ (آثار و پیامدها)

صدور دستور موقت کیفری فقط شروع کاره، نه پایانش. بعد از اینکه این دستور صادر شد، یه سری آثار و پیامدها داره که باید بهشون توجه کنیم:

۱. مدت اعتبار دستور موقت و چگونگی اجرای آن

همونطور که از اسمش پیداست، موقت یعنی دائمی نیست. این دستور تا زمانی که دادگاه به اصل پرونده رسیدگی کنه و حکم نهایی صادر بشه، اعتبار داره. اگه حکم نهایی صادر و قطعی شد، تکلیف دستور موقت هم مشخص میشه.

• اجرا: دستور موقت بلافاصله بعد از صدور (و گاهی اوقات با تأیید رئیس حوزه قضایی، اگر در امور مدنی صادر شده باشد) قابل اجراست. اجرای این دستور از طریق ضابطین دادگستری (مثل پلیس) یا مامورین اجرای احکام انجام میشه.

۲. امکان اعتراض و رفع اثر از دستور موقت

این حق برای طرف مقابل (خوانده یا متهم) وجود داره که به دستور موقت صادر شده اعتراض کنه و درخواست رفع اثر از اون رو بده. شرایط و مراجع اعتراض به این صورت هستن:

• اعتراض: طرف مقابل می تونه با ارائه دلایل و مستندات جدید، یا نشون دادن اینکه شرایط فوریت یا ضرر جبران ناپذیر دیگه وجود نداره، درخواست لغو دستور موقت رو بده.
• مرجع رسیدگی: همون مرجعی که دستور رو صادر کرده (بازپرس، دادیار یا دادگاه) به اعتراض رسیدگی می کنه.

۳. مسئولیت درخواست کننده در صورت اثبات بی حقی

اینجا هم یه نکته حقوقی مهم هست. اگه شما درخواست دستور موقت بدید و بعداً تو رسیدگی به پرونده اصلی، مشخص بشه که شما ذی حق نبودید یا درخواستتون بی مورد بوده و این دستور به طرف مقابل ضرر زده، طرف مقابل می تونه بابت اون ضرر از شما مطالبه خسارت کنه. اگه برای صدور دستور موقت تامین (وثیقه) گرفته شده باشه، خسارت از محل اون تامین جبران میشه.

البته تو امور کیفری، همونطور که قبلاً گفتیم، کمتر از شاکی تامین گرفته میشه و اگر هم ضرری متوجه متهم بشه و شاکی بی حق شناخته بشه، جبران خسارت بر اساس قواعد مسئولیت مدنی (نه از محل تامین) انجام خواهد شد.

هزینه های دستور موقت کیفری چقدره؟

وقتی پای اقدام قانونی وسط میاد، معمولاً هزینه هایی هم به دنبالش هست. تو موضوع دستور موقت کیفری، هزینه ها به چند بخش تقسیم میشن:

• هزینه دادرسی: اگه درخواست دستور موقت همراه با شکوائیه یا دادخواست اصلی طرح بشه، معمولاً هزینه جداگانه ای نداره. اما اگه به صورت مستقل و قبل از اقامه دعوای اصلی طرح بشه، مشمول هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی میشه که مبلغش در مقایسه با دعاوی مالی خیلی کمتره.
• هزینه تامین (در صورت لزوم): اگه دادگاه تشخیص بده که باید تامین سپرده بشه، این تامین می تونه وجه نقد یا مال باشه که البته بعد از تعیین تکلیف پرونده، به شما برگردونده میشه. همونطور که قبلاً گفتیم، تو امور کیفری کمتر پیش میاد که برای دستور موقت تامین گرفته بشه.
• هزینه وکیل: این یکی اختیاریه، ولی بسیار مهم! با توجه به پیچیدگی های حقوقی و فوریت موضوع، مشاوره و همراهی یک وکیل متخصص تو این زمینه، می تونه شانس موفقیت شما رو به شدت بالا ببره و جلوی اشتباهات احتمالی رو بگیره. حق الوکاله وکیل هم بستگی به توافق شما با وکیل داره.

موفقیت در پرونده های حقوقی و کیفری، اغلب به اقدام به موقع و حضور یک وکیل پیگیر و متخصص بستگی دارد که با اشراف کامل به قوانین و رویه قضایی، می تواند شما را از ضررهای جبران ناپذیر حفظ کند.

جمع بندی: وقتی زمان طلاست، وکیل متخصص می تونه ناجی باشه!

دیدیم که دستور موقت کیفری یه ابزار فوق العاده قویه که تو پرونده های جزایی، وقتی زمان برای ما از طلا هم باارزش تره، می تونه مثل یه سپر عمل کنه و از حقوقمون در برابر ضررهای جبران ناپذیر محافظت کنه. از جلوگیری از فرار متهم و توقیف اموال گرفته تا ممانعت از تخریب آثار جرم، این دستور می تونه جلوی خیلی از فاجعه ها رو بگیره.

اما نکته مهم اینه که استفاده درست از این ابزار، نیاز به دقت، دانش حقوقی و تجربه داره. فهمیدن شرایط فوریت، احتمال ضرر جبران ناپذیر و ارائه مستندات کافی، کار هر کسی نیست و ریزه کاری های زیادی داره. تنظیم یه درخواست قوی و مستدل که مقام قضایی رو قانع کنه، خودش یه هنره.

به خاطر همین پیچیدگی ها و اهمیت موضوع، مشاوره با یه وکیل متخصص در امور کیفری و دستور موقت می تونه ناجی شما باشه. یک وکیل کاربلد می تونه:

• بهتون کمک کنه تا فوریت و ضرورت درخواستتون رو به بهترین شکل ممکن اثبات کنید.
• تمام مستندات لازم رو جمع آوری و به درستی ضمیمه درخواست کنه.
• متن درخواست رو طوری تنظیم کنه که از نظر شکلی و ماهوی، هیچ ایرادی نداشته باشه.
• به شما در مورد مهلت ها، هزینه ها و پیامدهای احتمالی، اطلاعات دقیق بده.
• و در نهایت، شانس موفقیت شما رو به طرز چشمگیری افزایش بده.

پس اگه خدای نکرده تو موقعیتی قرار گرفتید که نیاز به دستور موقت کیفری پیدا کردید، دست دست نکنید. یادتون باشه که تو اینجور پرونده ها، زمان حکم مرگ و زندگی رو داره. اقدام به موقع و هوشمندانه، می تونه سرنوشت پرونده رو به نفع شما تغییر بده.